Aksiyadorlik jamiyatlarida korporativ boshqaruvni tashkil etishning ilmiy

Kuzatuv kengashining vazifa va funksiyalari. Jamiyatning kuzatuv kengashi jamiyat faoliyatiga umumiy rahbarlikni amalga oshiradi, ushbu Qonun va jamiyat ustavi bilan aksiyadorlar umumiy yig`ilishining vakolat doirasiga kiritilgan masalalarni hal etish bundan mustasno.
Ovoz beruvchi aksiyalar egasi bo`lgan aksiyadorlarning soni o`ttiz kishidan kam bo`lgan jamiyatda jamiyat kuzatuv kengashining vazifalari jamiyat ustavi bilan aksiyadorlarning umumiy yig`ilishi zimmasiga yuklatilishi mumkin. Bunday hollarda jamiyat ustavida aksiyadorlar umumiy yig`ilishini o`tkazish masalasini hal
etish o`z vakolat doirasiga kiritilgan muayyan shaxs yoki jamiyatning boshqaruv organi ko`rsatilishi kerak.
Jamiyat kuzatuv kengashining majlisi kuzatuv kengashining raisi tomonidan uning o`z tashabbusiga ko`ra, jamiyat kuzatuv kengashi, taftish komissiyasi (taftishchisining), ijroiya organi a’zosining, shuningdek jamiyat ustavida belgilangan boshqa shaxslarning talabiga ko`ra chaqiriladi. Jamiyat kuzatuv kengashining majlisini chaqirish va o`tkazish tartibi jamiyatning ustavida belgilab qo`yiladi.
Jamiyat kuzatuv kengashining majlisini o`tkazish uchun kvorum jamiyat ustavida belgilanadi, biroq u jamiyat kuzatuv kengashiga saylangan a’zolarning etmish besh foizidan kam bo`lmasligi kerak.
Jamiyat kuzatuv kengashi a’zolarining soni jamiyat ustavida nazarda tutilgan miqdorning etmish besh foizidan kam bo`lgan taqdirda, jamiyat kuzatuv kengashining yangi tarkibini saylash uchun aksiyadorlarning navbatdan tashqari umumiy yig`ilishini chaqirishi shart. Kuzatuv kengashining qolgan a’zolari aksiyadorlarning bunday navbatdan tashqari umumiy yig`ilishini chaqirish to`g`risida qaror qabul qilishga, shuningdek jamiyat ijroiya organi rahbarining vakolatlari muddatidan ilgari tugatilgan taqdirda, uning vazifasini vaqtincha bajaruvchini tayinlashga haqlidir.
Ijro organining vazifa va funksiyalari. Jamiyatning kundalik faoliyatiga rahbarlik qilish vakolati jamiyatning ustavida belgilanadigan direktor yoki jamiyat boshqaruvi tomonidan amalga oshiriladi. Agar jamiyatning kundalik faoliyatiga rahbarlik boshqaruv tomonidan amalga oshiriladigan bo`lsa, jamiyat ustavida boshqaruv rahbarining (boshqaruv raisining) vakolati ham belgilangan bo`lishi lozim.
Aksiyadorlar umumiy yig`ilishining qaroriga ko`ra jamiyat ijroiya organining vakolatlari shartnoma bo`yicha tijorat tashkilotiga (ishonchli boshqaruvchiga) berilishi mumkin. Tuziladigan shartnomaning shartlari, agar jamiyat ustavida o`zgacha qoida nazarda tutilmagan bo`lsa, jamiyat kuzatuv kengashi tomonidan tasdiqlanadi.
Jamiyat tarkibidagi korxona va tashkilotlarni o`zining hududiy filiallari orqali boshqaradi. Jamiyatning hududiy filiallari o`zining Ustaviga asosan quyidagi vazifalarni bajaradi.
Jamiyat tijorat tashkiloti bo`lib, tadbirkorlik faoliyatining maqsadi foyda olishdir. O`z maqsadlariga erishish uchun amaldagi qonun hujjatlariga asoslangan holda quyidagi asosiy yo`nalishlarda faoliyatni amalga oshiradi:

• 
  don mahsulotlari korxonalari orqali g`alla etishtiruvchi qishloq xo`jaligi korxonalari va fermer xo`jaliklari bilan don xom ashyosini etishtirish va qayta ishlash bo`yicha kontraktatsiya shartnomalarini tuzishni tashkil etadi;
  
• 
  tomonlarning kontraktatsiya shartnomalarini bajarishlarini va don mahsulotlari korxonalari tomonidan taqdim etiladigan qabul qilingan mahsulotning miqdori va sifati to`g`risidagi ma’lumotlarning to`g`riligini nazorat qiladi;
  
• 
  don mahsulotlari korxonalaridan berilgan hisob varaqlar asosida don mahsulotlari korxonalari va iste’molchilar bo`yicha jo`natilgan yuk hajmi, mahsulot turlari (assortimenti)ni ko`rsatgan holda hisobot yuritadi;
  
• 
  iste’molchilarga yuklab jo`natilgan don va un mahsulotlari uchun hisobvaraq- faktura (yuk hujjatlari) rasmiylashtiradi va to`lov uchun taqdim qiladi;
  
• 
  iste’molchilardan kelib tushgan pul mablag`larining belgilangan tartib asosida maqsadli ishlatilishini ta’minlaydi, mahsulot etkazib beruvchilar va iste’molchilar bilan o`zaro hisob-kitoblarni amalga oshirish va ular bilan solishtiruv dalolatnomalarini tuzadi;
  
• 
  don va don mahsulotlarining iste’molchilarga amaldagi tartibga qat’iy rioya qilgan xolda to`g`ri jo`natilishini ta’minlaydi.
  

2.