Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti psixologiya kafedrasi

Noto’g’ri. Konflikt ikki tomon manfaatlarining to’qnashuvi bo’lgani uchun, ikki 
tomonni  qiziqtirgan  masalalardan  biri  –  kim  haq,  kim  nohaqligini  aniqlash  bo’ladi. 
Chunki  konflikt  asosida  ikki  tomonning  manfaatlari  yotadi.  Har  bir  tomon  o’z 

---

 
 
13 
manfaatlarining  tushunilishi,  qondirilishi  uchun  harakat  qiladi.  Agar,  biz  haqmiz, 
degan qarash ustunlik qilsa, demak biz g’olib bo’lamiz, deb o’ylanadi. Bu noto’g’ri 
va  stereotip  eskicha  qarash.  Chunki  insonni  u  yoki  bu  darajada  qamrab  olgan  har 
qanday  muammo  o’zaro  barchaga  aloqador  bo’lib,  bu  muammoni  faqat  barcha 
tomonlarning  ishtirokida  hal  etish  mumkin.  Sizning  nuqtai  nazaringiz  boshqa  bir 
insonning  nuqtai  nazaridan  o’zgacha  bo’lishi  mumkin.  Sizning  bu  narsa  –  to’g’ri, 
yoki  bu  narsa  –  noto’g’ri,  degan  xulosangiz  ham  boshqalarning  fikriga  to’g’ri 
kelmasligi mumkin. Har bir konfliktda har qaysi tomonning o’z haqiqati, o’z to’g’ri 
asoslari mavjud bo’ladi. Tomonlar o’z haqiqatini ro’kach qiladi. Shu nuqtai nazardan 
konfliktda  har  ikki  tomonda  ham  haqiqat  mavjud  bo’lishi  mumkin.  Ya’ni,  har  ikki 
tomon  ham  haq  bo’lishi  mumkin.  Demak,  aslida  ziddiyatda  ―kim  haq,  kim  nohaq 
ekanligini emas‖, balki ―ikkalamiz uchun umumiy bo’lgan haqiqat nimada‖  - shuni 
qidirish  lozim.  Haqiqatni  ayri-ayri  ikki  tomon  uchun  emas,  balki  umumiy  barcha 
tomonlar  uchun  topish  va  anglash  lozim.  Demak,  konflikt  vaziyatda  batamom  haq 
bo’lgan, yoki batamom nohak bo’lgan tomon mavjud bo’lmaydi. Shu bois, ziddiyatli 
vaziyatda  haq  va  nohaq  bo’lgan  tomonlarni  aniqlash  mana  shu  ziddiyatni  noto’g’ri 
hal etish yo’liga kiritib qo’yadi va nizonin hal etishning to’g’ri usuli bo’la olmaydi. 
Chunki aslida ziddiyatda haq va nohaq tomonlarning o’zi mavjud emas. 
10.   His-tuyg’ularni  jilovlash  har  qanday  konflikt  vaziyatni  kuchaytirmaslikning 
eng oson yo’lidir.