Almas va mavhum qaynash qatlamning gidrodinamikasi

bo‘lganda, donador material qatlami qo‘zg‘almas 
holatda bo‘ladi. Bu paytda qatlamning gidravlik qarshiligi ortib boradi.
2. Oqim tezligi 
o
=
kr1
 bo‘lsa, qurilmada mavhum qaynash qatlami yuzaga 
keladi. Bu paytda mavhum qaynash qatlamining gidravlik qarshiligi
bu yerda: G- qatlamdagi zarrachalarning og‘irligi; F- qurilmaning ko‘ndalang 
kesim yuzasi. 
Donador qatlamdagi zarrachalarning og‘irligini quyidagicha ifodalanadi
bu yerda: H- zarrachalar qatlamining balandligi; 
z 
va
- qattiq zarrachalar va 
ishchi muhitning zichliklari; g- erkin tushish tezlanishi hisoblanadi. 

---

U xolda, mavhum qaynash qatlamining gidravlik qarshiligi
3. 
kr1

o

kr2
 chegaralarda, oqim tezligini ortishi tufayli zarrachalar yanada intensivroq 
aralashadi, qatlam balandligi (7.8-rasm, b- sxemadagi VS chiziq) va undagi bo‘shliq hajm ulushi 
ham ortib boradi. Bu paytda qatlamning gidravlik qarshiligi deyarli o‘zgarmaydi (7.8-rasm, a-
sxemadagi SD chiziq). 
4. Oqim tezligi 
o

kr2
bo‘lganda, mavhum qaynash qatlami buziladi. Qatlamdagi 
zarrachalarni oqim bilan birga qurilmadan uchib chiqib ketish holatlari kuzatiladi. 
Zarrachalarning massaviy ravishda qurilmadan uchib chiqib ketish holati pnevmotransport 
(gidrotransport) jarayonlariga monand bo‘ladi. Ushbu uslubdan texnikada sochiluvchan 
materiallarni quvurlar bo‘ylab uzatishda foydalaniladi. Don mahsulotlari korxonalarida unni 
qopsiz tashish va siloslarga yuklash kabi jarayonlar bunga misol bo‘la oladi.
Masalalarni yechish va taxlili qilish. 
1. Maxsulot qatlamining mavxum qaynashini boshlanishiga mos keluvchi xavo oqimining 
tezligi (m/s) Lev tenglamasi bo`yicha xisoblanadi:
V
kr
=0,00935(d
3
1.82
/
0.88
)[(
3
-)/]
0.94
, 
bu yerda d
3
-maxsulot zarrachasining o`rtacha diametri, m; -xavoning qovushqoqligini 
kinematik koeffitsienti, m
2
/sek;  qiymati uning o`rtacha xaroratiga ko`ra 4- jadvaldan tanlanadi; 

3
va -zarracha va xavoning zichliklari, kg/m
3
. 
2. Xavoning xajmiy sarfi (m
3
/sek) quyidagi tenglamadan aniqlanadi: 
V
x
=v
x
F, 
bu yerda F-kolonnaning ko`ndalang kesim yuzasi, m
2
. 
3. Mavxum qaynash xolatidagi qatlamda bosim va og`irlik kuchlarining farqi quyidagi 
tenglama yordamida xisoblanadi: 
R=(
3
-)(1-)g‘, 
bu yerda =(1-
3
)-kuzgalmas qatlamdagi bo`shliq xajmning ulushi; g=9,81 m/s
2
-erkin tushish 
tezlinishi; ‘-qatlam balandligi, m. 
4. Zarrachalarning qatlamdagi aralashish tezligini ko`rsatuvchi mavxum qaynash soni 
quyidagicha aniqlanadi: 
K
v
=v
x
/x
kr1
. 
Xisoblash natijalari 9-jadvalga yoziladi.
3-jadval. 
T/r 
Xavo sarfi 
Bush xajm 
ulushi 
Bosimlar 
farqi 
Mavxum 
qaynash soni 
V
x
, m
3
/sek 
 
R, Pa 
K
v 
1 
2 
3 
Olingan natijalar bo`yicha mavxum qaynash egri chizig`i R=f(v
kr
) [1,88 bet] ko`riladi.