Алтибаев алишер мажитовичнинг

Табиат билан ўйин. Агар табиат тўғрисидаги ахборот етарли бўлмаса, у ҳолда табиатнинг барча ҳолатлари учун тенг эҳтимолли бўлган, Лапласнинг етарли бўлмаган принципини қўллаш мумкин. У ҳолда оптимал стратегия, маълум сатр элементлари ўртача арифметигининг максималлигига асосланган ифодадан аниқланади.
.
Оптимал стратегияларни танлашда, бир қатор критериялар мавжуд.
Вальде критерияси. Максимин стратегияни қўллаш тавсия этилади. У, ўйиннинг қуйи нархи билан мос тушади. Бу пассив критерий бўлиб, табиат инсонга ёмон таъсир қилишига асосланган.
Шу каби, иккинчи ўйинчининг, устунлар бўйича максимал ютуқлар орасидан, минимал қийматни аниқлашдан иборат бўлган, энг яхши стратегияни танлашдан иборат.
.
Агар иккинчи ўйинчи, минимакс стратегияда қолса, у ҳолда кафолатланган дан катта бўлмаган миқдорда ютқизади.

1. 
   Максималлик критерийси. Стратегия қуйидаги шартдан аниқланади
   

.
Критерия оптимистик бўлиб, табиат инсонга ёқимли таъсир қилишига асосланган.

2. 
   Гурвиц критерийси. Стратегия қуйидаги формуладан аниқланади
   

,
бунда - оптималлик даражаси бўлиб, оралиқда ўзгаради.
Бу критерий табиатнинг ёмон, ҳамда ёқимли томонларига асосланади. Бу формула да Вальде критерийсига, да эса, максимум критерийсига айланади. Стратегияни танлайдиган масъул шахс, га таъсир этади. Нотўғри ечимнинг оқибатлари қанча катта бўлса, шунча бирга яқинлашади, яъни бунда кафолатлаш зарурияти келиб чиқади.
Сэвидж критерийси. Критерийнинг мазмуни: шундай стратегияни танлашдан иборатки, бунда жуда катта йўқотишлар бўлмайди. Агар инсон табиатнинг ҳар бир ҳолатига энг яхши стратегияни танлай олмаса, элементлари ютқазишлардан иборат бўлган, риск матрицасини аниқлашдан иборат. Матрица элементлари формуладан топилади
,
бунда - берилган матрица устунидаги максимал элементдир.
Оптимал стратегия қуйидаги ифодадан топилади
.
Критерийлар орасидаги муносабат. Аниқмаслик шароитида бир қанча критерийлар бўйича қарор қабул қилишда, ҳар хил вариантларни баҳолашга тўғри келади. Агар тавсиялар мос келса, ишонч билан оптимал ечим танланади, агар тавсиялар бир-бирига қарама-қарши бўлса, охирги ечимни қабул қилаётганда, унинг кучли ва кучсиз томонлари ҳисобга олиниши зарур.