Амалий машғулот №1 foydali qazilmalarni yer qa’ridan qazib olish ko’satkichlarini hisoblash

Ruda (foydali qazilma)ning nobudgarchilik koeffitsienti
, ulushlarda
Bu erda P- qazib olinmasdan er qa’rida qoldirib ketilgan ( nobudgarchilikka uchragan) ruda miqdori;
D- er qa’ridan qazib olingan ruda (sanoat zahirasi) miqdori;
B –kerak bo‘lgan rudaning balans zaxiralari miqdori.
P=0,12B=12960000 0,12=1555200 t
yoki 12%
Metall bo‘yicha nobudgarchilik
P_m= P r-V r
Bu erda V- qazib olish ishlari vaqtida rudaga aralashib ketgan tog‘ jinslari miqdori(V=0,1B=1296000 t) ;
r va r - balans zahiralar va atrof tog‘ jinslari tarkibidagi foydali komponent miqdori.( r=1% yoki 0,01 t r=0,001% yoki 0,01 t)
P_m= P r-V r= 1555200*0,01-1296000*0,0001=15422, 4 t
Ruda tarkibidagi metall miqdori ruda miqdori va uing tarkibidagi metallning ko‘paytmasiga teng bo‘lib u quyidagi ko‘rinishda bo‘ladi.
, ulushlarda
yoki 11,9%
Ruda (foydali qazilmani) qazib olish koeffitsienti
K_izv = = 1- = 1-K_p.r., ulushlarda
K_izv =1-K_p.r=1-0,12=0,88
Metall (foydali komponent)ni qazib olish koeffitsienti
K_izv.m = 1- = 1- _Kp.m =1-0,119=0,881 yoki 88,1%
Agar r=0 bo‘lsa unda = boshqa holatlarda , ya’ni r≠0 bo‘lganda
Qazib olingan ruda bilan atrof tog‘ jinslari yoki no konditsion rudaning aralashib ketishi natijasida uning sifati tushishini nisbiy baholashda quyidagi ko‘rsatkichlar qo‘llaniladi.
Rudaning ifloslanish koeffitsienti
, ulushlarda
Bu erda V-rudani qazib olish vaqtida unga aralashib ketgan tog‘ jinslari miqdori;
S-ruda massasi miqdori.
S=D+V=11404800+1296000=12700800 t