Амалий машғулот №7 Штангенциркул ёрдамида деталнинг чизиқли ўлчамларини ўлчаш ва таҳлил қилиш


Download 212.61 Kb.
bet1/4
Sana17.03.2023
Hajmi212.61 Kb.
#1279562
  1   2   3   4
Bog'liq
АМАЛИЙ МАШҒУЛОТ-7


Амалий машғулот № 7
Штангенциркул ёрдамида деталнинг чизиқли ўлчамларини ўлчаш ва таҳлил қилиш
Чизикли улчовлар – берилган нукталар орасида улчамларни аниклаш, иншоотларнинг хар хил элементларни улчамлари аниклаш, деталларнинг (талаб этилган холларда юза, хажим улчами) фан ва техниканинг куп сохаларда кулланади. Хама улчамлар улчанадиган объектнинг киймати ва эталоннинг киймати билан сонли солиштирилади.
Улчов воситасимейёрлашган метрологик хоссаларни ва физик катталикларни улчаш учун ишлатиладиган техник восита.
Контакли улчаш усулитекшираётган объект юзаси билан текширув асбоби бевосита контакда булишига асосланган.
Улчаш махсус улчов воситалари ёрдамида тажриба йулибилан физик катталикларни топиш.
Чизикли нониуснинг методи. Асосий масштаб оркали кучайдиган куп ката эмас линейка нониус деб аталади. Нониусда айрим n белги сон таъсир этилган; нониуснинг белгиси масштаб белгисидан ихтиерий ниспат холларида жойлашади; куп холларда нониуснинг n умумий узунлик белгиси n-1 белгиси масштабининг узунлигига тенг (1-расм):
(1)
бу ерда бирта масштаб белгиси узунлиги билан ва нониуснинг бирта белгиси билан фарки:
(2)
бу ерда нониуснинг аниклиги, бу масштабнинг белгиси билан ва нониуснинг сон белгиси n билан аникланади.


Расм-1. Чизикли нониус.
Нониус оркали улчамни бажариш учун, улчанадиган L объектнинг нониус ва масштабнинг нолли булинмаси орасида жойлаштириш лозим.
Нониуснинг купгина таркалган турлари 4-жадвалда келтирилган:

Жадвал-1
Нониуснинг таснифи.





1

1

1

0.5

n

10

20

50

25



0.1

0.05

0.02

0.02

Тассавур этамиз нониуснинг нолли белгиси тулик k ва k +1 кисм масштаб булинмасини кесади, шунинг дек нониуснинг m булинмаси айрим масштаб булинмаси билан мос тушади, унда улчанаетган узунлик L масштабининг тулик булинмаслар сонига тенг, , нониуснинг аниклиги купайтмаси билан, булинмаси (m) ракамни купайтмасига, масштаб булинмаси тенг тушиси билан:
(3)
Нониус билан улчашда хатолик ярим аникликдан ошмайди.
Харорат режимининг узгаришларнинг бартараф этилиш йуллардан бири объектнинг ва улчов асбобларнинг хароратини якинлашиш ва чизикли тораиш коэффициентларни якинлиги.



Download 212.61 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling