Amaliy antropologiya va biomexanika asoslari

2.2.2 ANTROPOMETRIK КО *RS ATKICHL AR O’ZGARUVChANLIGI (VARIANTSION QATOR)

O’rta ko’rsatkichlari matematik statistika usullari bilan ishlov beriladi. Har bir razmer ko’rsatkichlari uchun. miqdori va paramctrlarini o’zgaruvchanligi (varibelnost) kabi statistik miqdorlari aniqlanadi.

Odamlar guruhi qancha o’xshash bo’lmasin antropometrik parametrlar miqdorini o’zgaruvchanligini kuzatish mumkin, ya'ni har bir antropometrik ko’rsatkichlar bir xil uchramaydi biri ko’proq, boshqalari esa kamroq takrorlanadi. Antropometrik ko’rsatkichlami ta'riflash uchun, avvalambor, ishlov berish paytida ulaming variantsion qatori tuziladi. U sonlar sinflarga guruhlangan ko’rsatkichlar miqdori va har bir sinfga ta’aluqli variantlar kabi ikki qatordan tashkil topadi. U yoki bu sinfga to’g’ri keladigan variantlar sonini takrorlanishi variantlar takrorlanishi deyiladi.

Variantsion qatorni egri chiziq tarzida, yoki taqsimlanish chzig’i bilan grafik shaklida ifodalash mumkin. Variantsion qatorni tuzish va taqsimlanish chzig’ini qurush uchun. misol tariqasida bolalaming oyoq panjasini uzunlik o’lchami 124 kishini tashkil qilsin. Bu berilganlarni o’sish miqdoriga qarab, avval tartibga keltirilgan jadval tuziladi (2.2.jadval). Kevin berilgan tanlanmada oyoq panjasining eng kichik (min) va eng katta (max) miqdorlari aniqlanadi. Misolda min =144,2мм, max =172нм. Hisob ishlarini soddalashtirish uchun, ko’rsatkich miqdorlari sinflarga ajratiladi. Sinflar soni kuzatish miqdoriga qarab 10 - 15 ta bo’lishi tavsiya etiladi, chunki sinflar kam bo’lsa hisobni aniqligi pasayib ketadi. Agar kuzatish soni 30 dan kam bo’lsa, ko’rsatkich miqdorlari sinflarga ajratilmasa ham bo’ladi.

Ikki yonma - yon sinflar oralig’idagi interval - sinf intervali dx deyiladi. dx = (max - min) / k,

bu yerda к - sinflar soni, к q 10 yoki

									15.2.2-jadval