Shuni ta’kidlash lozimki, ishlab chiqarilgan tovarlarning nafliligini yaratishda har
uchala omil: yer, kapital,
ishchi kuchi qatnashadi, qiymatni tashkil topishida esa
mehnatning o’zi qatnashadi. Bu holat 4-chizmada tushunarliroq tasvirlangan.
4-chizma. Тovar va xizmatlar nafliligi va qiymatining yaratilishida ishlab
chiqarish omillarining roli
Ishlab chiqarish jarayonining ikki tomonlama tabiati uning natijalarining ham ikki
tomoni borligini ko’rsatadi.
Ishlab chiqarish omillari va ularning tarkibi
Iqtisodiyotning tizimi va shaklidan qat’iy nazar ishlab chiqarish yoki xizmat
ko’rsatishning hamma sohalari uchun umumiy bo’lgan uchta omil:
ishchi kuchi, mehnat
qurollari va mehnat predmetlari bo’lishi shart (5-chizma).
Яратилган товар
ва хизматлар
Нафлиликнинг яратилишида
қатнашади
Қийматни ташкил
топишида
қатнашади
Ер
Капитал
Ишчи
кучи
меҳнати
Меҳнат
Аниқ меҳнат
билан ўтказил
ган ишлаб
чиқариш воси
талари қиймати
Абстракт
меҳнат билан
яратилган
янги қиймат
5-chizma. Mehnat jarayoni zaruriy shartlarining turkumlanishi
Ishchi kuchi deb insonning mehnat qilishga bo’lgan
aqliy va jismoniy
qobiliyatlarining yig’indisiga aytiladi. Ishchi kuchi mehnat qobiliyatiga ega bo’lgan
kishilar uchun xosdir. Lekin ishchi kuchi insonning o’zi emas yoki uning mehnati ham
emas, uning qobiliyatidan iboratdir.
Do'stlaringiz bilan baham: 
