Amaliy mashgulot 3 Qandli diabet va glyukozaga turgunlikning buzilishi. Etiologiya, patogenez, tasnifi, klinikasi, tashxis qo`yish

 
1-jadval 
Qandli diabetni 1 va 2 tiplarining klinik va patogenetik farqlari 
Белгилар 
ҚД 1-типи 
Қ Д 2-типи 
Касаллик 
бошланишидабемор 
ёши 
Навқирон, 
одатда 
25ёшгача 
35 ёшдан юқори 
Касаллик 
бошланиши 
Ўткир 
Аста-секин (ой, 
йиллар) 
Тана вазни 
Камайган 
Кўп ҳолларда 
ошган 
Жинси 
Эркаклар 
кўпроқ ёки 
иккала жинсда 
бир хилда 
Кўпроқ аёллар 
Клиник белгиларни 
ифодаланиши 
Яққол- чанқаш, 
полиурия, 
ориқлаш, 
полифагия 
Енгил ёки 40-
50% беморларда 
белгиларсиз 
Диабет кечиши 
Қисман 
нотекис 
Турғун 
Кетоацидоз 
Мойиллик 
Одатда 
ривожланмайди 

---

Қонда кетон 
таначалари 
миқдори 
Кўпинча юқори 
Одатда меъёр 
атрофида 
Касаллик 
бошланиши 
мавсумийлиги 
Қўпроқ куз-
қиш айларида 
Фасл билан 
алоқаси йўқ 
Ирсий маркерлар 
HLA-B8, B15, 
DR3, DR4, 
DRw билан 
биргаликда 
HLA тизими 
генлари 
соғлом 
популяциядан 
фарқ қилмайди 
Гомозигот 
эгизакларда 
50%дан кам 
90%дан юқори 
Яқинлиги биринчи 
даражали 
бўлган 
қариндошларда 
диабетнинг учраши 
10%дан кам 
20%дан ортиқ 
Даволаш 
Парҳез, 
инсулин (бемор 
ҳаёти ва 
саломатлигини 
сақлаш учун 
инсулин 
инъекцияси) 
Парҳез, глюкоза 
миқдорини
камайтирувчи 
оғиз орқали 
қабул 
қилинадиган 
дорилар (баъзан 
инсулин) 
Патогенези 
β-ҳужайралар 
деструкцияси 
ва касаллик 
бошланишидан 
бир йил ўтгач 
уларни 10% 
кам қолиши. 
Инсулинни 
мутлақ 
етишмовчилиги 
β-ҳужайралар 
сақланган, 
периферик 
тўқималарнинг 
инсулинга бўлган 
чидамлилигининг 
ошиши, 
инсулиннинг
нисбий 
етишмовчилиги 
Этиологияси- 
наслийлик, 
Вирусларнинг 
роли; 
Аксарият 
ҳолларда 
оилавий; 

---

HLA билан 
алоқадорлик, 
аутоиммун 
белгилар 
Баъзан оилавий 
II-синф; 
ДК3, ДК4, В8 
билан 
алоқадорлик 
кузатилиши 
Йўқ; 
Йўқ 
Асоратлари: 
нефропатия; 
ретинопатия; 
нейропатия; 
Оғир кечади; 
Касалликни 10 
йилларидан; 
Аксарият 
ҳолларда 
мавжуд 
Енгил кечади; 
Касалликни 5 
йилидан; 
Аксарият 
ҳолларда 
Мавжуд 
Бошқа аутоиммун 
касалликлар билан 
бирга 
учраши 
Кўп ҳолларда 
Хошимото 
тиреоидити, 
Аддиссон ва 
витамин В12 
етишмовчилик 
камқонлиги 
касаллиги 
билан бирга 
келиши 
Кузатилмайди