Amaliy mashg‘ulot №8 Mavzu: gidrotexnik beton haqida ma’lumot. Ishning maqsadi

Kam issiqlik ajralib chiqishi, Betonning qotish jarayoni sementning gidratatsiyalanuvi natijasida issiqlik ajralib chiqishi bilan kuzatiladi, Betondagi ekzotermik hodisaning foydasi qish oylarida namoyon bo'ladi. Qotish jarayonida ajralib chiqqan issiqlik miqdorini foydali maqsadlarda ishlatish «termos» usuli deb yuritiladi. Betonlarga bug' yordamida ishlov berishda izotermik protsessni hisobga olish, bug'lash vaqtini qisqartirishga imkoniyat yaratadi.

Yirik gidrotexnik inshootlar qurilishida va boshqa inshootlar yirik bloklarini quyishda betondan issiqlik ajralib chiqishi salbiy ta'sirga ega. Sababi — ajralib chiqqan issiqlik miqdori betonning ichidan 50°C va undan ham ortiq temperaturagacha qizishiga olib keladi. Bloklarning qotish jarayonida | har xil temperaturagacha qizishi va asta-sekin sovishi termik kuchlanishlar yuzaga kelishiga, mikro yoriqlar paydo bo'lishiga sabab bo'ladi.

Ekzotermiya jarayoni betonning qotishi birinchi 7 kunligida kuchli davom etadi va asosiy issiqlik miqdori chiqib bo'ladi. Shuning uchun ko'ndalang o'lchami 1 metrdan katta bo'lgan massivlarni quyishga mo'ljallangan gidrotexnik betonlarda 3 kundan keyin ajralib chiqadigan
issiqliq miqdori 50 kkal/kg dan, quyilgan kunidan boshlab 7 kundan keyingi ajralib chiqadigan issiqlik miqdori 60 kkal/kg dan katta bo'lmasligi talab qilinadi. Gidrotexnik betondagi ekzotermik jarayonning salbiy oqibatlarini kamaytirish maqsadida gidrotexnik beton uchun sement minerologik tarkibini tanlash, unga qo'shimchalar qo'shish, yirik to'ldiruvchini sovutilgan suvda yuvish, betonga qo'shiladigan suvning bir qismi o'rniga muz ishlatish chora-tadbirlari qo'llaniladi. Quruq va issiq iqlim sharoitida beton ishlarini kunning va fasllarning nisbatan salqin davrida bajarishga mo'ljallash ham yaxshi samara beradi. Andijon suv ombori to'g'oni qurilishida yuqoridagi tadbirlar bilan bir qatorda yirik bloklarda «ilon izi» qilib yotqizilgan trubalardan sovutilgan suv haydash usuli qo'llanildi. Bloklardagi beton qotgandan keyin suv haydalgan trubalar sement qorishmasi bilan to'ldirilib, blok bilan yaxlit qilib yuboriladi.