Amaliy mashgulot

---

Amaliy mashgulot: Gemorragik isitma. Qrim (janubiy) gemorragik isitmasi. 
Etiologiya, epidemiologiya, patogenezi. Klinik belgilari. Laborator tekshiruvlar. 
Davolash. Profilaktikasi 
Klinik mashgulot: Talabalar bilan bo‘limdagi bemorlarni kuratsiyasi 
kilish.Bemorlar bo‘lmaganda arxiv kasallik tarixlari bilan ishlash. Gipertermik sindromni 
bartaraf kilish amaliy ko‘nikmasini kadamma-kadam bajarish texnikasini amalga 
oshirish. 
GEMORRAGIK ISITMALAR (GI) 
Gemorragik isitmalar — isitma, kuchli intoksikatsiya va gemorragik alomatlar 
bilan ifodalanuvchi, arboviruslar qo‘zg‘atadigan yuqumli kasalliklar.
Gemorragik isitmalar juda qadnm eamonlardai (masalan Jurjoniy — 1110 y. ) 
ma’lum bo‘lsada ularni aniqlash va o‘rganish asosan XX-asrning 40yillaridan 
boshlandi. Qadimdan o‘ebeklar bu kasallikni "qora xalak" deb atab kelishgan.
Gemorragik isitmalar epidemiologik xususiyatlarnga qarab uch guruxga 
bo‘linadi:
1. Kanalar orqali yuqadigan GI-lar (Qirim-Qongo GI va unga o‘xshash kechadigan 
O`zbekiston GI, Omsk GI va b, ).
2. Chivin orqali yuqadigan GI-lar (sariqlik isitma, Denge-Chikungunya va Rift-
Valli GI-lari).
3. Qongagioz zoonoz GI-lar (buyrak sindromi bilan o‘tadigan GI, Argentina GI-si,
Marburg isitmasi va b. ).
Bizda Qrim-Qongo GI-si guruxiga mansub. biroq undan o‘zining og‘ir 
kechishi va boshqa ayrim xususiyatlari bilan farqlanuvchi O`zbekiston 
(O`rtaOsiyo) gemorragik isitmasi uchraydi.
O‘ZBEKISTON GEMORRAGIK ISITMASI 

---

O‘zbekiston isitmasi - kuchli intoksikatsiya, isitma, gemorragik alomatlar va 
ichki a’zolarning zararlanishi bilan namoyon bo`ladigan ko‘pincha og‘ir 
kechadigan o`tkir yuqumli kasallik.
O‘zbekistonda gemorragik isitmalarni o‘rganish T. I. Mixaylov, N. I. Xodukin,
A. L. Katsenovich, I. D. Itskovach I. K. Musaboev va boshqalarning (1946-1955 
y. ) nomlari bilan bog‘liq. So‘nggi yillarda A. M. Meliev boshchiligida bir gurux 
olimlar tomonidan chuqur o‘rganilgan.