Amaliy yadro fiziкasi

Radionul,lid hosi\ bo'l11digan reaksiya	Nuklid	Ynrim yemirilish davri	Yeшirilish turi; chiqayotga11 1111rlanish v111шing ene1·giyasi, MeV
Qo'llяnilish sol1asi
^10В (d , п) ^11В (d, 2n) •ве ('Ne, п) ^14N (р , Ь) ^12С (3Ne , Ь) •2с (р,р11)	"S	20.38 шin	13+( 1, О)	TibЬiyotda (tashxis qo ' yisl1da); qishloq xo'jaligida (n1e1ka)
"С (с/, п)	"N	9,96 шin	13+(1,2)	TibЬiyotda (1asl1xis qo•yishda)

168

''N (d, 11)	"О	122 s	p+(l ,74)	TibЬiyotda (lashxis qo'yishda)
^1•0 ('Не, 11) ''О (Ь,рп) "'Ne (d. Ь) "'Ne ('Ne. Ьп)	"F	109.8 шiп	р+(О,63)	TibЬiyotda (tashxis qo'yishda)
^27AI (Ь. 3р)	"Mg	21 soat	f3-- (0,42); у (0,03; 0,40; 0,95; 1,35)	TibЬiyotda (tashxis qo•yishda)
' ^0Сг {'Не. 11) "Сг ('Не. Зп) ' ^0Сг (Ь. 211)	"Fe	8,3 soat	р+ (0.80); EZ; у (О.16)	TibЬiyotda (tashxis qo'yishda)
"'Ni (,/, 211) "'Ni (d, 11)	"'Cu	12,7soat	f3-- (0,57); рт (0,66); EQ: у ( 1,34)	TibЬiyotda (tashxis qo•yisl1da); qisl1Ioq xo•jaligida (metka)
^69Ga (Ь. 11)	1 2д 5	26 soat	р+ (2.5: 3,34); EQ; у (0,63; 0,83)	TibЬiyotda (lashxis qo•yishda); qisl1loq xo'jaligida (metka)
"Ge {d. 2n) "'Ge (d. п) ^7'Ga (Ь. п)	74Д5	17,78 k1111	f3-- (О.72: 1.36): р+ (0,91); EZ; у (0,60)	TibЬiyotda (lashxis qo'yishda); qishloq xo'jaligida (metka)
^71As(b. 211)	77Br	57 soat	у (О.24; 0,52)	TibЬiyotda (lashxis qo'yisl1da)

169

"Br (Ь. 2n)	^8' Rb	4,6 soat	р+ ( 1,05); EQ ; у (0,45; 1, 1)	Generalor ••кr (tibЬiyot tasl1xisida}
^16Kr(' l-le, 2n)	87msr	2,8 soat	EQ; g (О,39)	TibЬiyol (diagпostika)
				Generator
"'Rb (Ь, 2n)	"'У	80 soat	р+ (0.47) ;EZ; у (0,48)	S7msr (libbiyol tashxisida)
"°Cd (d, п) "'Cd (р, п) ^111Cd (р, 2n) ^109д g< ^1Не, 11)	111111	67 soat	у (О,17; 0,25)	Tibblyotda (1asl1xis qo' yisl1da)
"'Cd (Ь, п)	117msn	14 SLI(	у (0.16)	Tibblyotda (tashxis qo•yisl1da)
"'1п (Ь, 2n)	"'Sb	2,8soat	р+ (О,57) ; EZ; у(О,16)	Tibbiyotda (lasl1xis qo•yishda)
^121Sb(b, 2n) шsЬ('Не, Зп)				TibЬiyotda (tasl1xis qo•yisl1da)
^1^22Те ('Не, 2n) шхе	123\	13 soat	EQ; у (0,16)
1:пхе 1п1
ште (р, 11)
^1271 (Ь, 2n)	i1qcs	32 soat	EQ; у (0,38)	Tibblyotda (tasl1xis qo'y ish da)
"'Хе (r, п) ^131Хе (d, 2n)	"'Cs	9,7 Stlt	EQ	TibЬiyotda (lasl1xis qo' yisl 1cla)
^131Хе (d , п) mxe (r, п) '"Хе (d,2n)	"'Cs	6,6 Sut	р+ (0.41); EQ; у (0,67)	Tibblyotda (tasl1xis qo'y ish da)

170

'"Gd (Ь, 211) ""П, (р. 311)	"'Dy	8.1sut	EQ;у (0,ЗЗ)	TibЬiyotda (tasl1xis qo'yisl1da)
'()('Hg (d, 11) ^201Hg (d. 211) ''"Tl(r. 311) 20,рь lOI РЬ _. 211111	'"'TI	73 soat	EQ; у (0,14; о,17)	TibЬiyotda (tashxis qo'yisl1da)
EQ-eleklron qa1111·as/1.

6. 
   -§. E:lcl,t1·on tczlatl,icl1larda 1·adionukJidla1· cl1iqishlarini a11iqlash
   

Mnzkur isl1da11 111.iqsad ayri111 radiшшklidlami11g elektron tezlat­ kicl1larda olisl1 i111ko11iyatlarini o'rganisl1 va tibblyotda tasl1xis qo•yish l1a111da da,,olasl1 111aqsadida qo·Jlanilayotgaп ,·adionuklidlar bo'yiclia 111a"lшнotlar11i sisteшatika qilishdan iboral.
l-lozirgi kшrda elekt1·011 tezlatkicl1larda oli11ayotgan va tibЬiyotda tasl1xis qo•yisl1 ha111da d:ivolash rnaqsadid:i qo'lla11ilayotga11 radior1t1k­ lidlan1iпg siste111atikasi 4.8-jacl •alda keltirilgan.
4.8-jadval.
Elek1ro111e=lшkichlar )"'Ol"(!ami,la ulinatliga11 rшlionukli,llar.

Izotop	т,	Re::tksi)'И	Qo'll:шilish sol1alari
"С	20.38 m	"С(у,п)"С ^1•О(у.11Ь)^11С "N(y.t)"C "N(y,11d)"C. " N(y.p2 11)^11C	Pozitron-emission tornografiyada (РЕТ) qo'llaniladi
"N	9.98 m	"N(y.n)"N '"O(y,t)"N ^10O(y.11d) ^1'N. ^10O(y.p211) ^1-'N	Pozitron-emission toшografiyada qo' llaniladi
"О	122 s	^1•о (у.11)" О	Pozitron-en1ission 10111ografiyada qo' lla11iladi

171

"F	109.8 m	"Na(y,11b)"F, ^19F(y,11)" F ^20Ne(y,d) ^16F. ^21' Ne(y,p11)'" F	Pozitro11-em ission tomografiyada qo'lla11iladi
"Sc	3.42 sut	"'Ti(y.p)"Sc	Ra,liui11111111110terapiyada (RIT) qo·llaniladi
"Со	271.7 sut	"Ni(y.p)"Co	д' zo о·lclш111l.iri11i balюlasl1da rnarker siГatida чо ·1\а11ilad i
^1cu	61.9 soat	ыzп(у,р)"'Сu	Beta-11шlatgicl1 ьо· lib. rndioimrn11110l
""Мо	66.02 soat	^100M u(y,11)""Mo -> ^00п1Тс	..,.' ^1^1Ts geпeratordagi 1 Ьirlamcl1i izotop
"'I	13.0 soat	""Хе(у,n)"'Хе-+^12·'1	Miyu. ушаk, qalчo11sirnon bez, bнyraklarni tutiqiq qilganda tasl1xis qu ' y is h t1cht111 qo· lla11iladi
'"I	60.2 S111	^12•Хе(у.11) ШХе --+ '"1	Pr-ostata va 1niya saraton kasalligi braxiterapiyasida. buyr·ak fi lt1·atsiyasi11ing tezligini baholashda va oyuc1dagi cliuq111· vcnalar trombozi11i tashxislashci.i qo·lla11iladi

Bu jadvaldan ko'rinadiki, elektron te:zlatkichlarda olinga11 radio­ nuklidlar qo·llanilish chegarasi jtrda ham keng bo'lib. 11 hali yetarliclta o'rganilmagan.

Elektron te:zlatkichlarning e11g mнl1im aГ:zalliklaridan biri katta nias­ saga ega bo'lgan nishonlarni \1ech qar1day boshlang•ich tayyor·garlik­ siz ham nurlш1tirish imkoniyatidir. Bunda nшlantirislч;a nю' ljalla11ga11 nishonni vakttum kamerasi icl1iga kiritrпasdan va vakш111111i bu:zmasdan tasl1qarida ham n11rlantirish mшпkin. Bundan tashqari. elektron te:zlat­ kicl\larda nishonni tayyorlash jarayo11i siklotronga nisbatan ancl1a oson va tez bo'ladi. Deniak. elektron tezlatkic hlar·da ishlab chiqiladigan га-

172
dio1шklidlai·ni11g нarxi liam апсhа arzon bo"ladi. Xt1losa qilib aytisl1 mшnki11ki. kela_jakda radiont1klidlar is\1lab chiqarisl1da elektroн tezlat­ kichlarпiнg qo·Jlaпis\1 imkoнiyati jt1da katta bo·ladi. Radio11t1klidlarni isl1lab cl1iqarisl1 t1clшn elektron tezlatkichlaп1i qo'llashniпg priпsipial texпik va iqtisodiy afzalliklaгiнi qayd qilib o'ta111iz. Bt1lar qt1yidagila1·: 111al1st1lot tarkiЬida qo'shi111cl1a aгalasl1mala111i11g 111iqdori ka111 bo·ladi: 11isl10n11i qayta isl1lashdagi Ьiologik himoyaga sarf-xaгajat minimal bo"ladi; elcktro11 tezlatkicl1la1·i siklotroнlarga нisbatan Ьir neclia marta ai·zoп, t1lai· ixcl1a111, eksplt1atatsion sarf-xai·ajatlai·i ka111. Ammo bt1gш1- gi kt111da п1diont1klidlai· isl1lab cl1iqai·isl1da elektюn tezlatkicl1laг bosliqa уаdго quril111alarini11g o·п1i11i to'liq cgallamasdan, balki ularпi to·Jdirib tш·ibdi.

6.