Aminokislotalar tuzilishi xossalari va biologic ahamiyati amaliy o’quv mashg’ulotida ta’lim texnologiyasi modeli

YO’RIQLI TEXNOLOGIK XARITA


KASB KODI VA NOMI 0710100 Feldsher laborantlik ishi Akusherlik ishi stomatologiya tibbiy profilaktika ishi
O’quv amaliyoti nomi Tibbiy kimyo
Mavzu : Aminokislotalar tuzilishi xossalari va biologic ahamiyati
Maqsad : Aminokislotalar tuzilishi xossalari va biologic ahamiyati yuzasidan amaliy bilim va ko’nikmalarini shakllantirish

t/r	Bajariladigan ishlar mazmuni	Moslamalar asboblar Xomashyolar	Eskizlar chizmalar rasmlar	Bajarish tartibi
2	:Tirozinga ksantoprotein reaksiyasi Oqsil eritmasini konsentrlangan nitrat kislota bilan qo'shib qizdirilsa, sariq rang ?osil bo'ladi. Shu sariq rang ustiga ozroq ammiak yoki natriy gidroksid eritmasidan qo'shsak, probirkada zarg’aldoq rang oqsil bo'ladi. «Ksantos» yunoncha so'z bo'lib, «sariq» degan ma'noni bildiradi. Shuning uchun bu reaksiyaga ksan-toprotein nomi berilgan. Kuchli nitrat kislotaning teriga, tirnoqqa, junga va boshqa xildagi oqsil tutuvchi moddalarga tushgan paytida ham sariq rang hosil bo'ladi. Oqsil eritmasi (tarkibida tirozin, fenilalanin yoki triptofan aminokislotalari bo'lsa) konsentrlangan nitrat kislota bilan qizdirilganda sariq rang hosil bo'ladi:	Kerakli reaktiv va asboblar: 1. Oqsil eritmasi; 2. 0,1% li fenol eritmasi; 3. Qonsentrlangan nitrat kislota; 4. 20% li natriy gidroksid yoki ammiak eritmasi; 5. 1% li jelatina; 6. Pipetkalar; 7. Shtativ; 8. Elektr plitka yoki gaz gorelka; 9. Pro-birkalar.		Ishniig bajarilishi. Z ta yuvilgan toza probirka olib, ularning biriga fenol eratmasidan, ikkinchisiga oqsil eritmasidan, uchinchisiga asa jelatindan 1 ml dan solinadi. Keyinchalik har bir probirkaga 1 ml dan konsentrlangan nitrat kislota qo'shib, asta-sekin qizdiriladi. Natijada oqsil va fenolli probirkalarda rang hosil bo'ladi. Probirkalardagi aralashmalar ustiga ammiak yoki natriy gidroksid qo'shsak, birinchi va ikkinchi probirkalardagi sariq rang, zarg'aldoq ko'rinishga o'tadi. Uchinchi probirkada asa bu holat kuzatilmaydi. Bu asa jelatina tarkibida yuqorida bayon etilgan amanokislotalarning yo'qligini ko'rsatadi.
Oqsil eritmasi (tarkibida tirozin, fenilalanin yoki triptofan aminokislotalari bo'lsa) konsentrlangan nitrat kislota bilan qizdirilganda sariq rang hosil bo'ladi:

Tirazin Nitratirazin (sariq rang)