Ana xaranauli recenzenti maia rafava

II. Tqumulisa sakiTxavisasa uwyeba¡ mizezsa aRvsebisa da 
pontos dayovnebisaT¢s
Cans, viTarmed awindeli ese sityua¡ pirvel didisa mis 
sity¢ssagebelisa, romel ars 
viZlie
,
1
 Tqumul ars moZRurisa 
mier, raJams Semdgomad xucad £elTdasxmisa pontos ltolvili 
kualad-iqca mier.
2
 da ese aRvsebad Semosrulman SemoklebiT 
warmoTqua, xolo igi amissa Semdgomad sazogadod T¢sagan aR-
wera arara¡s mqonebelad mizezisa da pirisa sadResaswaulo¡sa. 
ra¡Tamca Jamis moklebiTa sityua¡ca Seamokla, viTar-ese aw 
aRvsebisa dResaswaulisaT¢s mokled Tqua. vina¡ eseca icnobebis, 
viTarmed 
viZlie
 T¢sagan aRwera, xolo ese eklesiasa Sina war-
moTqua.
3
 
1
  igulisxmeba grigol RvTismetyvelis me-2 homilia – 
sityua pasuxisge-
biTi pontod mimarT ltolvilisaT¢s da kualad ukmoqcevisaT¢s mier 
xucad £elTdasxmisa ZliT 
(PG 35, col. 408-531), romelic qarTulad sam-
jer iTargmna (eqvTime aToneli, daviT tbeli, efrem mcire). samive teqs-
ti iwyeba sityviT: 
viZlie
. komentarSi miTiTebulia homiliaTa Seqmnis 
Tanamimdevroba, gansazRvrulia maTi Janri: apologeturi sityva –
 didi 
sity¢ssagebeli
 (Oratio 2), romelic grigolma dawera sadResaswaulo si-
tyvis, `aRvsebisaT¢s da dayovnebisa~ (Oratio 1) Semdeg.
2
  aTenSi ganaTlebis miRebis Semdeg Tavis mSobliur qalaqSi, nazianzSi da-
brunebuli grigoli mamam, ufrosma grigolma, romelic im dros nazian-
zis eklesiis mRvdelmTavari iyo, mRvdlad akurTxa. grigolma, romlis 
ocneba asketuri cxovreba da literaturuli saqmianoba iyo, es Zalda-
tanebad aRiqva, datova nazianzi da Tavis megobarTan, basili didTan, 
pontoSi gaiqca. iqidan dabrunebulma aRdgomis dResaswaulze warmoTq-
va Tavisi pirveli sadResaswaulo sityva, romelSic aRdgomaze, rogorc 
udides qristianul dResaswaulze saubarTan erTad, miniSnebebiT Tavis 
pirad problemebsac Seexo. sakiTxebs moZRvris pasuxismgeblobisa da 
movaleobis Sesaxeb grigoli ufro Rrmad da vrclad ganixilavs Tavis 
me-2 homiliaSi. 
3
  komentatori erTmaneTisagan mijnavs sakiTxavis Seqmnis or xerxs. erTia 
sakiTxavis zepirad SeTxzva da eklesiaSi warmoTqma, meore – sakiTxavis 
martoobaSi dawera. Sdr. marginaluri SeniSvna, romelic efrem mcires 
unda ekuTvnodes: 
Seiswave, viTarmed weriTsa gamoTqumasa `aRmwerelo-
ba~ saxel-edebis, xolo zepiriT warmoTqumasa – omilia, ese igi ars 
`
pi-
rispir zraxva
~ (A-292, 317r).
 
2
4
6
8
10
Tit.  H. Argum.  ABCH. 
5 
amis  ABC. 
7
 sityuaca H. 
8
 vina¡ca ese C.

236
basili minimusi 
 _______________________________________________________
1. aRdgomisa dRe, da dasabami marjue  Iber.  (1,  l.  1) –  jAnastav-
sew~ hJmevra, kai; hJ ajrch; dexiav 
Gr. (PG 35, 396 A 3): ese sityua¡ T¢sagan 
mokueTiT iTqumoden, rameTu naklul ars sity¢sagan srulmyofe-
lisa.
4
 da daRaTumca srul iyo quemo¡, zemo ars meore pirvel.
5
 
amissa Semdgomad ity¢s 
dasabami marjue
, romeli-ese keTilobisa 
nacvali ars, rameTu dasabam keTilsityuad dawyebisa T¢sisa 
uwods dResa aRdgomisasa. rameTu T¢T saqmiT iwyo T¢nier Sesava-
lisa sadme, aramed arave u£elovnod, romeli sxuaganca g¢Tquams,
6
 
viTarmed arca ese u£elovno ars da viTar damTxueviT qmnul. 
rameTu winaSesavalad dagicva Sen 
aRdgomisa dRe
, viTarca wina-
dawesebisa gulis£misyofasa mqonebeli, xolo Sesasrulebel missa  
4
  komentatori saubrobs homiliis pirveli frazis (
aRdgomisa dRe
) wa-
kiTxvis wessa da mis specifikaze (
nakluloba
). efremi ganavrcobs basi-
lis azrs. misi SeniSvniT, frazas aklia 
srulmyofeli sityua
 – igulisx-
meba zmna, romelic ar aris homiliis pirvel frazaSi. niSandoblivia, rom 
am sakiTxavis eqvTime aTonelis TargmanSi Camatebulia zmna: 
aRdgomisa 
dRe ars 
(Oratio 1, Iber. p. 2) 
5
  Cveni azriT, teqstis es adgili bundovania. berZnulSi, Sesabamis adgi-
las, saubaria punqtuaciis niSanze: wJ~ eij kai
;
 tevleion h]n th`/ a[nw deutevra/. 
(punqtuaciis sistemis Sesaxeb basili minimusis komentarebSi ix. aqve, gv.) 
a[nw deutevra stigmhv yofs winadadebebs, romlebic kaiv-Ti aris SekavSireb-
uli (sasven niSanTa Tanamedrove sistemidan mas yvelaze metad mZime See-
sabameba). basilis komentarebis efremiseul TargmanSi a[nw deutevra-s Se-
satyvisi termini, an am terminis Sesabamisi aRweriTi Targmani saerTod 
ar dasturdeba.
6
  basili minimusi imowmebs sakuTar komentars, romelsac is urTavs 
grigolis `Sobis sakiTxavis~ (Oratio 38) dasawyiss – 
qriste iSvebis, 
adidebdiT
, iseTive lakonurs, rogoric pirveli homiliis dasawyisia. 
basilis SeniSvniT, vrceli Sesavlis gareSe `Sobis sakiTxavis~ dawyeba 
grigolis 
u£elovnobis
 an SemTxveviTobis brali ar aris: 
keTilad-
swavlulebisa da simdidrisa ZliT moRebul ars awindeli araqmna¡ wi-
naSesavalisa¡. vina¡Tgan aRsarebuli aqunda mizezi saqmisa¡, viTarca 
didebulebisa pirTa¡sa mqonebeli, romeli-ese cxad ars, romlisaT¢s 
Semokrebul iyvnes, viTarca didisa saqmisa. vina¡ca nametnav iyo wina-
SesavalTa £umeva¡, rameTu ara ars odesme, romel moswrafeyofisaT¢s 
sxuaTa¡sa movipoebT winaSesavalTa da yovlad arasamecnierod, aramed 
reca sa£elovnod TanaSedarebiTa JamTa¡Ta 
(Comm. 38, Iber. argum.).
2
4
6
8
10
1.  ABCH. 
2-5 
ese sityua¡ ... ity¢s] Seiswave AC. 
7
  rameTu  om.  B. 
7-12
  saqmiT  ... 
saTxovelsa  T¢ssa  om.  AC. 

237
____________________________________ 
 `aRvsebis~ sakiTxavis komentari
yo 
da dasabami marjue
. xolo SemdgomiTa wina-giyofs Sen sa-
Txoelsa T¢ssa.
2. vhrquaT 
Zma
 moZuleTaca CuenTa
7
  Iber
. 
(1,  l
.
 3) – ei[pomen, 
ajdelfoiv, kai; toi`~ misou`sin hJma`~
 
Gr.  (PG  35,  396 A 5):  esreT ity¢s, vi-
Tarmed T¢sebiTi ese saxeli Zmobisa¡ ara xolo moyuareTa, aramed 
moZuleTaca CuenTa vhrquaT, rameTu Zma varT bunebiTad, viTarca 
erTisa bunebisani, da sarwmunoebiTa, rameTu misve RmrTisa mi-
marT gurwmena yovelTa. vina¡ca Zmebrivad erTcnobobad keTilsa 
zeda Tanamdeb varT yovelni, amisT¢s aRdgomisa dRisa pativad 
yovelive SeundoT urTierTas.
3.  vsceT urTierTas miteveba, me, mimZlavrebulman keTil-
mZlavrebiTa, rameTu amas aw SevsZineb, da Tquen, keTilmZla-
vrebulTa, ukueTu rasme mabralobT dayovnebisaT¢s  Iber
.
 (1,  l
. 
5-9) –  dw`men suggnwvmhn ajllhvloi~, ejgwv te oJ turannhqei;~ th;n kalh;n 
turannivda, tou`to ga;r nu`n prostivqhmi, kai; uJmei`~ oiJ kalw`~ turannhvsan-
te~, eij tiv moi mevmfoisqe
 
Gr.  (PG  35, 396 A 6-10): aqa ipoebis moqcevi 
sityvisa¡. xolo Sen ra¡Ta advilad gulis£ma-hyo, raJams sTqua, 
viTarmed 
vsceT urTierTas miteveba
, myis Sendobasa Tana-mohkide 
gonebiTa, viTarmed ese ars Sesandobeli – 
ukueTu rasme mabra-
lobT dayovnebisaT¢s
, rameTu sxua¡ igi SuaSemoRebul ars.
8
4. keTilmsaxurebiT orive, igi – T¢sisa uZlurebisaT¢s da 
ese – mwodebelisa ZalisaT¢s  Iber.  (1,  l
. 
15-16) –  eujsebw`~ ajmfovtera, 
to; me;n dia; th;n oijkeivan ajsqevneian, to; de; dia; th;n tou` kalou`nto~ 
duvnamin
 
Gr.  (PG  35, 396 B2-3): ra¡ 
igi
? aramed mirideba¡ T¢sisa 
uZlurebisaT¢s vyav; da 
ese
 – romel ars mzad mosrba¡ winadaud-
gomelisa misT¢s mwodebelisa ZlierebisaA.
9
7
  Isa.  66, 5; es fraza dasturdeba grigol RvTismetyvelis 22-e homil-
iaSic (Tavi 16).
8
  basili minimusis SeniSvniT, 
moqcevi
  (perivodo~) gawyvetilia CanarTiT 
(
SuaSemoRebuliT
). winadadebidan azris gamosatanad mkiTxvelma misi 
dasawyisi da bolo nawili erTmaneTs unda daukavSiros. am ritori-
kuli xerxis, parenTesisis Sesaxeb `basili didis epitafiis~ basili 
minimusis komentaris qarTul TargmanSi aRniSnulia: 
ese ritore-
bri £elovneba¡ ars, ra¡Ta Tavsa iwyos da SuaSemoRebiTa sxuaTa 
sityuaTa¡Ta gankueTos sityua¡ 
(Comm.  43,  Iber. 1).
 
9
  grigoli saubrobs mizezebze – ratom aarida Tavi mRvdlis movaleo-
12
2
4
6
8
2
4
6
8
10
2
4
6
11 
wina-miyofs H; Sen] Cuen H. cfr soiv Paris. Coisl. 240, 134 v. 2. A'BH (C om.). 3. A'BH 
(C om.). 
7
 ra¡Ta] rameTu A. 
10
 rameTu] xolo A.  4.  A'BH  (C  om.). 
5
 T¢sisa om. BH.

238
basili minimusi 
 _______________________________________________________
5. saidumloman mcxo me, saidumlosa mcired ganveSore, 
raoden Tavis gancdadme. saidumlosaca Tana Semoval  Iber. (2, 
l
. 
1-3) –  Musthvrion e[crisev me, musthrivw/ mikro;n uJpecwvrhsa, o{son 
ejmauto;n ejpiskevyasqai, musthrivw/ kai; suneisevrcomai
 
Gr.  (PG  35, 396 B 
6-8):  ginaTu 
saidumlod
 saRmrTosa mas sacxebelsa ity¢s sulisa 
wmidisasa £elTdasxmisa mier, romlisaT¢sca Tqua mcired ganSore-
ba¡ saidumlo¡sa sity¢sagan vidre ganxilvadmde Tavisa T¢sisa da 
cnobad Zalsa mcxebelisasa. xolo aw saidumlosa Tana Semomavali 
cxad-hyofs droebisa Tana waruvalad cvalebasa.
 
ginaTu sxuaTa vieTme umartivesTa sity¢saebr, viTarmed said-
umlosa Sina nuukueda qristes Sobisasa cxebuli sacxebeliTa 
mRdelobisa¡Ta saidumlosa Tana gancxadebisasa ganeSora pontod 
warslviTa. xolo aw saidumlosa Tana aRvsebisasa Semovals, vi-
Tarca T¢Tve ity¢s amas.
10
  bas (pontoSi gaqceva) da ratom itvirTa SemdgomSi moZRvris mZime 
misia (nazianzSi dabruneba). es msjeloba grigols misTvis Cveuli 
lakonurobiT antiTetur frazaSi (kolonSi – to; me;n ... to; de;) aqvs 
Camoyalibebuli.  berZnul teqstSi mokled aris ganmartebuli am 
msjelobis mxolod erTi nawili: to; me;n dia; th;n oijkeivan ajsqevneian  – 
Comm.:  to; uJpocwrh`sai, tode; to; prosdramei`n (Paris. Coisl. 240, 134v).  qar-
Tul TargmanSi gaSlili, perifrazirebulia grigolis mTeli koloni. 
ganmartebis sicxadisaTvis gamoyenebulia SekiTxvebi. faqtobrivad, es 
aris grigolis teqstis efremiseuli komentari.
10
  mocemulia grigolis erTi pasaJis orgvari ganmarteba: erTi mxriv, gan-
martebulia mRvdlad kurTxevis mistikuri mxare, meore mxriv, mocemu-
lia imave pasaJis ganmarteba 
sxva martivi sityviT
 (kata; e{teron aJplouvsteron 
lovgon, 
Paris. Coisl. 240, 135r), grigolis cxovrebis detalebTan kavSirSi – is 
mRvdlad akurTxes qristes Sobis dResaswaulze, naTlisRebis dResas-
waulze gaiqca pontoSi da aRdgomis dResaswaulze dabrunda nazianz-
Si. qarTuli Targmanis mixedviT, iqmneba iseTi STabeWdileba, TiTqos 
basils aq moyvanili aqvs sxva komentatorTa ganmarteba (
ginaTu sxuaTa 
vieTme umartivesTa sity¢saebr
). komentarebis kompilaciur xasiaTze 
basili Tavadac miuTiTebs epistoleSi konstantine porfirogenetis 
mimarT (
mTndave mamaTa mier Targmanebulisa da ganmartebulisa ro-
melTame sityuaTa maT mier saswrafoTa uSemoklebulesad da ugancxa-
debulesad erTad Semokreba¡, amaT Tana Cuenmierisaca ra¡sme SeZineba¡ 
ganmartebad
), magram ganmartebis berZnul teqstSi am kuTxiT araferia 
naTqvami.
5.  AA'BCH. 
5-10
  ginaTu  saidumlod ... sity¢saebr]  Seiswave  AC. 
5
  saidumlod-re 
H. 
11 
qriste  B. 
12 
ponto¡T  AC. 
14 
amas]  amaT  A.
2
4
6
8
10
12
14

239
____________________________________ 
 `aRvsebis~ sakiTxavis komentari
6.  da axali ra¡ kaci Semmosos, mimces axalsa dabadebulsa 
saRmrTod SobadTasa moqmedad keTilad da moZRurad  Iber. (2, 
l. 6-8) – kai; to;n kaino;n ejnduvsa~ a[nqrwpon dw/` th`/ kainh`/ ktivsei,toi`~ 
kata; Qeo;n gennwmevnoi~, plavsthn ajgaqo;n kai; didavskalon
 
Gr.  (PG  35, 
397 A 1-3): 
axlad kacad
 mRdelobasa uwods, rameTu naTlisRebisa-
mieri adreve Seemosa.
11
 xolo 
axlad dabadebulad
 mis aRvsebisa 
axalnaTelRebulTa uwods. xolo 
moqmedad
 da 
moZRurad
 Tavsa 
T¢ssa ity¢s.
7.  guSin tarigi daiklvoda da icxebodes wyirTlni da 
iglovna eg¢pteman pirmSoni  Iber. (3,  l
.
 1-2) –  cqe;~ oJ ajmno;~ ejsfav-
zeto, kai; ejcrivonto aiJ fliai;, kai; ejqrhvnhsen Ai[gupto~ ta; prwtovtoka
 
Gr.  (PG  35, 397 A 6-7): 
tarig 
ars qriste RmerTi Cueni, amRebeli 
codvaTa soflisaTa¡, romlisaT¢s mociqulica ity¢s: paseqi Cueni 
CuenT¢s daikla qriste.
12
 xolo 
wyirTlni
 T¢T amasve moZRuarsa 
amisve dResaswaulisa sityuasa Sina saxismetyuelebiT uTargmnian 
saqmed da sityuad
13
 gina xedvad, romelni patiosniTa sisxliTa 
misiTa aRbeWdulTa momsrvelisa satana¡sagan ltolvil viyve-
niT, romlisaT¢sca unaTlavni da aRubeWdvelni sulni hgodebed 
T¢sisa SvilTa mosrvisaT¢s.
8. wmidad ganviltveniT eg¢ptiT da farao¡sagan, mwari-
sa mefisa ... ganvTavisufldiT ... dResaswaulobad ara comiTa 
Zuelisa siborotisa da ganborotebisa¡Ta  Iber. (3,  l. 5-11) – ka-
qarw`~ ejfuvgomen Ai[gupton, kai; Faraw; to;n pikro;n despovthn ... hjleu-
qerwvqhmen ... kai; eJortavzein, oujk ejn zuvmh/ palaia`/ kakiva~ kai; ponhriva~
 
Gr.  (PG  35, 397 A 10-15): Semdgomad ebraelTa mltolvareTa zR¢s  
 
 
 
11
  rogorc grigolis avtobiografiuli Txzulebebidan aris cnobili, igi 
moinaTla 30 wlis asakSi, rodesac aTenSi ganaTlebis miRebis Semdeg da-
brunda Tavis mSobliur qalaqSi, nazianzSi.
12
  I Cor., 5, 7.
13
  igulisxmeba grigolis 45-e homilia, romelic aseve eZRvneba aRdgomis 
dResaswauls (`paseqisaT¢s sityua¡ meore~), Sdr: 
tarigi daiklvis da aRi-
beWdvian patiosniTa sisxliTa saqme da sityua¡, romel arian anagebni da 
moqmedebani – wyirTlni CuenTa bWeTani
 (Oratio 45, Iber. p. 89).
2
4
6
8
2
4
6
8
10
2
4
6
6.  ABCH. 
8
  ity¢s]  uwods  AC.  7.  A'BH  (C  om.). 
4
  tarigi  A'. 
7
  sityuasaca  A'B; 
Sina  om.  A'B. 
10
  hgodebed]  gonebed  A'B.  8.  A'BH  (C  om.).

240
basili minimusi 
 _______________________________________________________
ganvlisa ese dResaswauli idResaswaules, romelsa cxad-hyofs 
saxeli 
fasekisa¡
, romeli 
wiaRvlad
 gamoiTargmanebis.
14
 amierve 
Cuenca, sisxliTa qristes RmrTisa Cuenisa¡Ta wmidad ganTavi-
suflebulni sacnaurisa farao¡sgan, amasve dResaswaulsa vdRe-
saswaulobT. xolo 
Zueli comi
 aqa uRmrToebisa da urwmunoebisa 
saxed SemoiRebvis.
9.  guSin Tana-juars-vecumode qristes ... guSin Tana-dave-
flvode, dRes Tana-aRvdgebi  Iber. (4,  l. 1-3) – Cqe;~ sunestaurouvmen 
Cristw/`, ... cqe;~ suneqaptovmen, shvmeron sunegeivromai
 
Gr.  (PG  35, 397 B 
3-5):  qristes Tana juarcumasa, daflvasa da aRdgomasa ara xilu-
lad £orciTa, aramed uxilavad gonebiTa ity¢s.
10.  vanayofneT Tavni T¢sni, upatiosnesi da uT¢sesi mona-
gebi RmrTisa, ukun-vsceT xatsa xateba¡, vicnaT pativi Cueni, 
pativ-vsceT saxisdasabamsa  Iber. (4,  l
.
 12-15) –  Karpoforhvswmen 
hJma`~ aujtou;~, to; timiwvtaton Qew/` kth`ma kai; oijkeiovtaton, ajpodw`men 
th/` eijkovni to; kat 
 
 
jeijkovna, gnwrivswmen hJmw`n to; ajxivwma, timhvswmen 
 
 
14
  berZnulSia: meta; ga;r to; dielqei`n feuvgousi JEbraivoi~ th;n qavllasan au{th hJ eJor-
th; ejtelei`to, dhloi` de; kai; touvnoma th;n diavbasin. qarTul TargmanSi fraza – 
romelsa cxad-hyofs saxeli 
`
fasekisa¡
~
, romeli 
`
wiaRvlad
~
 gamoiTarg-
manebis
 – berZnulis gavrcobil, eqspoziciur Targmans warmoadgens. 
efremis mier am konteqstisTvis SerCeuli sityvis ebrauli forma – 
fa-
seki
 da misi ganmarteba ukavSirdeba grigolis 45-e sityvis Semdeg pa-
saJs: 
paseqsa amas, didsa da samsaxurebelsa, fasek ewodebis ebraelTagan 
£misaebr maTisa, xolo £ma¡ ese cxad-hyofs wiaRslvasa, TxrobiTad ukue, 
eg¢ptiT qananead ltolvasa ... rameTu 
`
sacxorebelisa vnebisa
~
 saxelad 
vieTme hgones ese, vina¡ca gardmoaelenebdes ra¡ £masa mas SecvalebiTa 
farisa¡Ta parad da kanisa¡Ta – qanad, paseq uwodes dResa 
(efremis Targ-
mani, Oratio 45, Iber. p. 63, 65); 
paseqsa mas, didsa da patiosansa, faseki ewode-
bis ebraelTa eniTa, xolo gamoiTargmanebis 
`
gamoslvad
~
 da moaswavebs 
cxadad eg¢ptiT gamoslvasa ... rameTu vieTme saxelad 
`
cxovelsmyofeli-
sa vnebisa
~
 hgonies ese da amisT¢s gamosTargmanebdes ra¡ berZulisa enisa 
momarT, Secvales fari igi parad da kani – qanad da paseqi uwodes, rome-
li gamoiTargmanebis 
`
vnebad
~ (eqvTimes Targmani, Oratio 45, Iber. p. 62, 64). 
paseqi
 ebrauli formiT dasturdeba samociqulos komentarebSic: 
amas 
hyofs dResaswaulsa mas ucomoebisasa, romelsa huriani `fasek~ uwodian 
ix. 
ganmarteba samociqulosi
, gv. 158. ix. agreTve, WeliZe, 
Zveli qarTuli 
saeklesio literatura
, I, gv. 220-223. 
9.  ABCH. 
4
  daflvasa  om.  ABC;  da aRdgomasa  bis  A.  10.  A'BH  (C  om.). 
8
10
12
2
4
2
4

241
____________________________________ 
 `aRvsebis~ sakiTxavis komentari
to; ajrcevtupon
 
Gr.  (PG  35, 397 B 11-14): STabervisa da xatebisaT¢s 
g¢wods Cuen 
upatiosnes da uT¢ses monageb RmrTisa
 da amas cxad-
hyofs SemdgomiTa: 
uku-vsceT xatsa xateba¡
 – ese igi ars, raJams 
gancxadebiT gamoixatnen Cuen zeda saRmrToni saxeni da msgavse-
bani, romelni gardaslvisa codvaman SerevniT SeamrR¢na. xolo 
saxisdasabamisa
 
pativ
 iqmnebis gamowulilviTi mimsgavseba¡ misi.
11.  viqmnneT, viTarca qriste, rameTu qristeca – viTarca 
Cuen, viqmnneT misT¢s RmerT, vina¡Tgan igica CuenT¢s – kac 
Iber. (5, l. 1- 3) – Genwvmeqa wJ~ Cristo;~, ejpei; kai; Cristo;~ wJ~ hJmei`~, 
genwvmeqa qeoi; di j aujto;n, ejpeidh; kajkei`no~ di j hJma`~ a[nqrwpo~
 
Gr. 
(PG  35, 397 C 4-6): 
qriste mokuda CuenT¢s
 – ity¢s petre
15
 da Cuen 
dag¢teva saxe. aw ukue viqmnneT wmida da uvnebel, rameTu qriste, 
daimdabla ra¡ Tavi T¢si da gardamo£da Cuenda, daadgra, viTar-
igi iyo wmida da uvnebel, rameTu codva¡ ara qmna, arca ipova 
zakuva¡ pirsa missa. viqmnneT ukue RmerT misT¢s, uxrwnel qmni-
Ta misT¢s. vina¡Tgan igica iqmna CuenT¢s kac, vnebul da mokudav, 
ukudavi igi da uvnebeli.
12.  verc erTi ra¡ misces eseviTari, viTar Tavi  T¢si  Iber. 
(5,  l. 13-14) – dwvsei de; oujde;n toiou`ton oi|on eJautovn  Gr.  (PG  35, 400 A 
7): 
veraras eseviTarsa miscems kaci RmerTsa
, – ity¢s moZRuari, 
– 
viTar Tavsa T¢ssa
. xolo viTar miscems? garna esreT, ra¡Ta 
gulis£ma-yos saidumlo¡sa amis Zali da yovelive iqmnas misT¢s, 
raoden-igi iqmna CuenT¢s, ese igi ars, rameTu 
daglaxakna
 da Se-
mdgomi.
16
 amis adgilisa sityuaTa mier qristesT¢s TqumulTa 
T¢ssaca mamasa moaswavebs moZRuari, rameTu amieriTgan misT¢s 
scvalebs, raJams iwyos.
17
15
 
petre-
s nacvlad unda iyos 
pavle
: Rom. 5, 8
16
  igulisxmeba Semdegi pasaJi grigolis am sakiTxavidan: 
daglaxakna, ra¡Ta 
Cuen misiTa siglaxakiTa ganvmdidrdeT, monis xati miiRo, ra¡Ta Cuen azn-
aureba¡ moviRoT, gardamo£da, ra¡Ta avmaRldeT, ganicada, ra¡Ta vsZloT
 
(Oratio 1, Iber. p. 9, 11). 
17
  komentaris mixedviT, sakiTxavis am adgilidan Txrobis obieqti icvleba. 
manamde grigoli saubrobda qristeze, amieridan Txroba exeba ufros 
grigols – grigol RvTismetyvelis mamas.
11
  gamowulilviT  A'B.  11.  A'BH  (C  om.).  12.  A'BH  (C  om.). 
8
  amieriTgansa  H.
6
8
10
2
4
6
8
10
2
4
6
8

242
basili minimusi 
 _______________________________________________________
13.  mrCoblsa martivisa wil migcems Tquen Tavsa T¢ssa da 
hyofs siberisa kuerTxsa kuerTx sulisa  Iber. (6, l. 5-7) –  kai; 
diplou`n ajnq j aJploi` divdwsin uJmi`n eJautovn, kai; poiei`tai th;n bakthrivan 
tou` ghvrw~ bakthrivan tou` pneuvmato~
 
Gr.  (PG  35, 400 B 4-6):  ese igi 
ars: mama¡ Cemi nayofad Seswiravso TquenT¢s mRdelobasa Cemsa, 
romelsa vervin Tquengani ebaZvos, viTar yovelive T¢si Seuwiravs 
RmrTisa da Tquenda. rameTu Tavisa T¢sisa martivsa mwyemsobasa 
TquenT¢s mrCobl hyofs TanamwyemsobiTa CemiTa. da me, kuerTxsa, 
£orcielad samsaxurosa da misayrdnobelsa T¢sisa siberisa, kuerTx 
myofs, misayrdnobel sulisa, romel ars sulisamieri pyroba¡ 
samwysoTa¡.
18