Analitik geometrya

O‘ZBKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
FARG‘ONA DAVLAT UNIVERSITETI
MATEMATIKA-INFORMATIKA FAKULTETI
MATEMATIKA YO‘NALISHI 22.04-GURUH TALABASI
Rustamova Odinaxonning
“ANALITIK GEOMETRYA” fanidan

“Muntazam ko‘pyoqlarning hajmlari”

mavzusidagi


KURS ISHI


Ilmiy rahbar: N.To‘xtasinova

Farg‘ona 2018

REJA:
KIRISH
I BOB. KO ‘PYOQLAR HAQIDA UMUMIY TUSHUNCHALAR
1.1-§. Qavariq figuralar. Qavariq ko‘pyoqlar
1.2-§. Qavariq ko ‘pyoqning ko ‘p yoqli burchaklari
1.3-§. Parallelepiped, prizma, piramida
II BOB. MUNTAZAM KO‘PYOQLAR VA ULARNING HAJMLARI
2.1-§. Muntazam ko‘pyoqlar
2.2-§. Muntazam kopyoqlarning hajmlari
2.3-§. Eyler
2.4-§. Ko‘pyoqlar va aylanish figuralari kombinatsiyasi
XULOSA
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR


KIRISH
O‘zbekistоn Respublikasida amalga оshirilayotgan ta’lim sоhasidagi islоhоtlar o‘ziga xоs jamiyat hayotini yangilashda muhim o‘rin tutadi. Jamiyatni ijtimоiy iqtisоdiy, ma’naviy-madaniy taraqqiyotining asоsi bugungi kunda ta‘lim muassasalarida taxsil оlayotgan yoshlarning bilim darajasi va egallagan ko‘nikmalariga bоg‘liq.
Yosh avlоdga geometriyani o‘qitishdan maqsad-tekislikdagi va fazodagi shakllarning xossalarini sistemali ravishda o‘rgatish va bu xossalarni xarakterdagi masalalarni hisoblash yo‘li bilan yechiladigan hamda konstruktiv yechishda qo‘llanish yo‘li bilan o‘quvchining fazoviy tasavvurlarini, mantiqiy tafakkurlarini rivojlantirish, hosil qilingan bilimlarni yer ustidagi o‘lchashda, har xil qurilmalarni sirtlarini va hajmlarini aniqlashda va shuning kabi amaliy ishlarni bajarishda foydalanishni o‘rgatishdir.
Sistemali ravishda masalalar yechib borish nazariyani ongli va puxta o‘zlashtirishga yordam beradi, uning amaliy qiymatini ko‘rsatadi, shu bilan birga masala yechish o‘quvchini mantiqiy tafakkurini, ijodiy tashabbuskorliklarini, faxm-farosatlarini, tarbiyalaydi hamda ularga bir qancha zarur amaliy mahorat va malakalar beradi.
Bunda geometrik masalalarni yechishda uni qulay usullar orqali ishlash masalani yechimini topishni osonlashtiradi. Masalalarni o‘rganish ilmiy dunyoqarashni shakllantirishga sezilarli hissa qo‘shadi. Geometrik qonuniyatlarni bilish yordamida ko‘plab hayotni yengilashtiruvchi masalalarni yechimini topa olamiz. Geometrik isbotlashlarda, geometrik o‘rinlarni topishda, ayniqsa, elementar geometriyaning ko‘pgina formulalarini isbotlashda induksiya metodi qo‘l keladi. Geometriyada inversiya metodi tadbiqlari geometrik masalalarni yechishni osonlashtiradi. Shu sababdan mazkur kurs ishida geometriyadagi yasashga doir masalalarda qo‘llaniladigan metodlarni ko‘rib chiqdik.
Ushbu kurs ishini barcha turdagi ta’lim muuassasalari uchun tadbiq qilish mumkin deb hisoblayman.
Har bir davlatning kuchi uning ilmiy-texnikaviy salohiyati bilan belgilanadi. Mamlakatimizning, umuman olganda, barcha davlatlarning texnika va texnologiyalarda erishadigan yutuqlari bevosita matematika va fizika fani bilan bog‘liq. Yoshlarimizning matematika va geometriya qonunlarini yaxshi anglashi, voqelikni ilmiy jihatdan to‘g‘ri tushunishi va amalyotga qo‘llay bilishi lozim.
Xususan, masalalarni o‘rganish ilmiy dunyoqarashni shakillantirishga sezilarli hissa qo‘shadi. Geometrik qonuniyatlarni bilish yordamida ko‘plab hayotni yengilashtiruvchi masalalarni yechimini topa olamiz.
Bu o‘zgarishlar zaminida geometriya fanining ham ahamiyati katta.Shu sababli ushbu kurs ishida geometrik yasashga doir masalalar metodikasi yorritib berilgan. Kurs ishida yasashga doir masalalarni yechishda qo‘llaniladigan metodlar haqida batafsil to‘xtab o‘tilgan. Qolaversa, ularga doir teoremalar va masalalar keltirilgan.
Hоzirgi kunda umumta‘lim maktablari, akademik litsey va kasb-hunar kоllejlari matematika kursi dasturini mazmuni va uning bayon qilish metоdlarining asоsiy maqsadi o‘quvchilarning shu fan bo‘yicha egallaydigan bilimlari sistemasini yanada chuqurrоq shakillantirish, ularning bilim оlish jarayonini faоllashtirishdan ibоratdir.