Analitik kimyo moddalar va ular aralashmalarining tarkibini o‘rganuvchi fan. Uning asosiy maqsadi moddalarni sifat va miqdoriy tarkibini aniqlashdan iborat. - Analitik kimyo moddalar va ular aralashmalarining tarkibini o‘rganuvchi fan. Uning asosiy maqsadi moddalarni sifat va miqdoriy tarkibini aniqlashdan iborat.
- Akademik Yu.A.Zolotov analitik kimyoga “Moddalarning tarkibi va ma’lum ma’noda tuzilishini aniqlashga doir tamoyillar, usul va vositalar haqidagi fan” deb ta’rif bergan.
- Analitik kimyo kimyoviy analizning nazariy asoslari va usullarini ishlab chiqadigan fan bo‘lib, u mavjud analiz usullarini takomillashtiradi va yangi analiz usullarini yaratadi. Analitik kimyoning usullari yordamida moddalarning tarkibi va tuzulishi aniqlanadi. Bunga zamonaviy sensorlardan foydalanishga asoslangan distansion, avtomatlashtirilgan va kompyuterlashtirilgan usullar, namunani buzmasdan tezkor aniqlashga imkon beradigan usullari va boshqalar kiradi
Analitik kimyo sifat va miqdoriy analizga bo‘linadi. Amalda avvalo sifat, so‘ngra miqdoriy analiz bajariladi. - Analitik kimyo sifat va miqdoriy analizga bo‘linadi. Amalda avvalo sifat, so‘ngra miqdoriy analiz bajariladi.
- Sifat analizi natijasida tekshirilayotgan modda tarkibida qanday element atomlari, molekulalar yoki ionlar borligi aniqlanadi. Masalan, sulfat kislotasi tarkibida H, S, O atomlari va H+ hamda SO42- ionlarining mavjudligi sifat analizi natijasida topiladi.
- Miqdoriy analiz natijasida esa murakkab modda tarkibidagi elementlarning miqdori aniqlanadi. Masalan, sulfat kislotasi tarkibida H-2,04 %, S-32,63 %, O-65,33% borligi miqdoriy analiz natijasida aniqlanadi.
Analitik kimyo turli nazariy va amaliy muammolarni yechishda qo‘llaniladi. Kimyoviy analizdan xalq xo‘jaligining ko‘pgina sohalarida, xususan tibbiyot, ekologiya, geologiya, kimyo, fizika, mineralogiya, metallurgiya, kimyoviy texnologiya, biologiyada, turli texnologik jarayonlarni nazorat qilish va boshqarishda keng foydalaniladi. Kimyo fanining rivojlanishi ham analitik kimyo bilan bevosita bog‘liq. Moddalarning molekulyar massasini aniqlash, ekvivalentini topish, molekulyar formulalarini keltirib chiqarishda ham analitik kimyodan foydalaniladi. - Analitik kimyo turli nazariy va amaliy muammolarni yechishda qo‘llaniladi. Kimyoviy analizdan xalq xo‘jaligining ko‘pgina sohalarida, xususan tibbiyot, ekologiya, geologiya, kimyo, fizika, mineralogiya, metallurgiya, kimyoviy texnologiya, biologiyada, turli texnologik jarayonlarni nazorat qilish va boshqarishda keng foydalaniladi. Kimyo fanining rivojlanishi ham analitik kimyo bilan bevosita bog‘liq. Moddalarning molekulyar massasini aniqlash, ekvivalentini topish, molekulyar formulalarini keltirib chiqarishda ham analitik kimyodan foydalaniladi.
- Hozirgi vaqtda kimyoviy-analitik nazoratdan foydalanmaydigan birorta ham korxona yo‘q. Kimyoviy analizsiz xom ashyo va tayyor mahsulot sifatiga baho berish, ishlab chiqarish jarayonlarini nazorat qilib turish mumkin emas. Barcha korxonalarda analitik usul va asboblar yordamida texnologik jarayonlarning nazorati tashkil etilgan. Ishlab chiqarishning barcha sohalarida boshlang‘ich, oraliq va tayyor mahsulotlar hamda jarayonning uzluksiz nazoratini amalga oshirish analiz usullarisiz mumkin emas. Masalan, oziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan mahsulot birma-bir tekshiruvdan o‘tkaziladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
