Analitik kimyo va fizik-kimyoviy taxlil

Eritmalarning titrini aniqlash.

• 
  1 ml eritmadagi erigan moddaning massasi shu eritmaning titri deyiladi.
  

g/ml. (5-1)

T= eritmaning titri

E= erigan moddaning ekvivalenti

Cn= erigan moddani normal konsentratsiyasi.

5-masala: 0,1 n.li NaOH eritmasining titrini aniqlansin.

Yechish: T=g/ml.

Javob: 0,004 g/ml.

5-1 formuladan E ni, Cn ni ham hisoblash mumkin.

E= /5-2/ /5-3/

Mustaqil yechish uchun masalalar

1. 
   NaOH eritmaning titri 0,006 g/ml ga teng. Eritmaning normal konsentratsiyasi aniqlansin?
   
2. 
   Quydagi moddalarni 0,5 n li eritmalarning titri aniqlansin.
   

a) NaCl b) H₂SO₄ d) CaCl₂

Eritmalarni suyultirish uchun zarur suvning miqdorini topish.

Agar eritma massa birlikda berilgan bo‘lsa:

( 8.1)

B= suvni massasi; m – mavjud eritmaning massasi; c₁ – mavjud eritma konsentratsiyasi; c – tayyorlanishi kerak bo‘lgan eritma konsentratsiyasi;

Agar eritma hajm birlikda berilsa:

(8.2) formuladan foydalanamiz

8.2 formuladan C ni topish zarur bo‘lsa:

; ; ;

(8.3)

masala. 15% li eritma olish uchun 3 kg 50% li eritmaga qancha suv qo‘shish kerak?

Yechish:

Javob: 7 kg

Mustaqil yechish uchun masalalar

3. 
   15 kg 35 % li eritmadan 20 % li eritma olish uchun qancha suv qo‘shish kerak?
   
4. 
   3 % li eritma olish uchun 7 l 20 % li (= 1,115) HNO₃ eritmasiga qancha suv qo‘shish kerak?
   

Konsentrlangan eritmalardan suyultirilgan eritmalar tayyorlash

(9.1) formuladan foydalanamiz. bo‘lganligidan:

(9.2) bo‘ladi..

(9.2) formuladan V₂ ni topish zarur bo‘lsa.

(9.3)

m₂ ni topish kerak bo‘lsa:

(9.4)

Yuqoridagi formulalarni o‘zgartirib kerakli qiymatni topsa bo‘ladi.

masala. 3 l 6 % li (=1,048) o‘yuvchi kaliy eritmasini tayyorlash uchun 50% li (=1,538 g/ml) o‘yuvchi kaliy eritmasidan qancha hajm kerak bo‘ladi?

Yechish: 9.3 formuladan foydalanib quyidagilarni topamiz.

Javob: 245,3 ml

Mustaqil yechish uchun masalalar

5. 
   1,5 l 10% li (=1,0704 ml) NaCl eritmasini tayyorlash uchun 24 % li (=1,1804 ml) eritmasidan qancha hajm kerak?
   
6. 
   8 l 22 % li (=0,9704 g/ml) etil sirt eritmasini tayyorlash uchun 54% li (=0,9124 g/ml) eritmasidan qancha hajm kerak?
   

Mavjud eritmalardan zarur eritma tayyorlash

(10.1) formuladan foydalanamiz. (10.2)

masala. 15 % li eritma tayyorlash uchun 5 kg 10 % li eritmaga qancha 30 % li eritma qo‘shish kerak?

.

Javob: 1,66 kg

10.1 formuladan quyi konsentratsiyali eritmani massasini topish uchun:

(10.3) formuladan foydalaniladi.

masala. 10 kg 60 % li eritmadan 40 % li eritma tayyorlash uchun 15 % li eritmadan qancha qo‘shish kerak?

Yechish: m₁ = 10 kg; C₁ =60 %; C₂=15%; C = 40 % li