Anatomiya 2014. indd

Bo‘yinning uzun mushagi (m. longus colli) III ko‘krak 
umurtqasidan to I bo‘yin umurtqasigacha bo‘lgan sohada umurtqa 
pog‘onasining oldingi yon yuzasida yotadi.
Faoliyati: umurtqa pog‘onasining bo‘yin qismini oldinga bu-
kadi. Bir tomonlama qisqarsa, bo‘yinni o‘z tomoniga bukadi.
2. 
Boshning uzun mushagi (m. longus capitis) III–VI bo‘yin 
umurt qalari ko‘ndalang o‘siqchasining oldingi do‘mboqchasidan 
pay das 
talar bilan boshlanib, ensa suyagining asosiy qismining 
past ki yuza siga birikadi.
Faoliyati: boshni oldinga bukadi. Bir tomonlama qisqarsa, 
boshni o‘z tomoniga bukadi.
3.
 Boshning oldingi to‘g‘ri mushagi (m. rectus capitis ante-
rior)
 oldingi mushakdan chuqurroq yotadi. Atlantnining oldingi 
ravog‘idan bosh lanib, ensa suyagining asosiy qismini pastki yuza-
siga, boshning uzun mushagining orqasiga birikadi.
Faoliyati: boshni oldinga bukadi. Bir tomonlama qisqarsa, 
boshni o‘z tomoniga bukadi.
4. 
Boshning lateral to‘g‘ri mushagi (m. rectus capitis lateralis) 
88-rasm. Bo‘yinning chuqur mushaklari.
O‘ng tomoni:
1–chaynov mushagi; 2–til osti suyagi-til 
mu shagi; 3–pastki jag‘-til osti suyagi musha-
gi; 4–ikki qorinchali mushakni oldingi qo-
rinchasi; 5– pastki jag‘-til osti suyagi mu-
shagini choki; 6–til osti suyagi; 7–qalqonsi-
mon-til osti mushagi; 8–kurak-til osti mu-
shagini yuqorigi qorinchasi; 9–to‘sh-til osti
mushagi; 10–to‘sh-qalqonsimon mushagi; 
11–bo‘yinning uzum mu shagi; 12–oldingi 
narvonsimon mushak; 13–o‘rta narvonsimon 
mushak; 14–orqa narvonsimon mushak;
15–kurak-til osti mushagini pastki qorincha-
si; 16–kurakni ko‘taruvchi mu shak;
17–boshning uzun mush agi; 18–boshning 
yarim qirrali mushagi; 19–boshning eng 
uzun mushagi; 20–ikki qorinchali mushakni orqa qorinchasi;
21–bigizsimon-til osti suyagi mushagi.

---

165
boshning oldingi to‘g‘ri mushagidan tashqarida yotadi. Atlant ning 
ko‘ndalang o‘siqchasidan boshlanib, yuqoriga yo‘naladi va ensa 
suyagining lateral qismiga birikadi.
Faoliyati: boshni yon tomonga bukadi. 
I–II bo‘yin umurtqalari va ensa suyagi orasidagi mushaklar 
ensa osti mushaklari
 deyilib, ularga yarimqirra, uzun va boshning 
tasmasimon mushaklari ostida joylashgan kallaning orqa katta va 
kichik to‘g‘ri, ustki va pastki qiyshiq mushaklari kiradi.
1.