"Анатомия ва гистология" кафедраси остеология, синдесмология ва миология фанидан маъруза матнлари


Кулнинг эркин турган кисмларидаги суяклари


Download 0.72 Mb.
bet6/73
Sana09.04.2023
Hajmi0.72 Mb.
#1346416
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   73
Bog'liq
ADav

Кулнинг эркин турган кисмларидаги суяклари.
Елка суяги (Нymer) росмана узун суяклар туркумидан булиб, унинг танаси-диафиз (corpushumeri) иккала учлари-эпифизлари ва улар уртасида жойлашган метафизлари тафовут килинади.
Елка суягининг юкори учи шарсимон тумток бошча (caput humer) булиб тугайди. Бошча суякнинг колган бошка кисмларидан унчалик чукур булмаган арикча утарди, бундан ташкари елка суягида яна хирургик буйин (collum hirurgicum). Елка суягининг пастки учида тирсак суяги билан бирлашиш учун галтаги (throchlea humer) ва билак суяги бирлашадиган бошчаси (capitulum humeru) бор.
Билак суяклари (antebra chium) найсимон иккита узун суяклардан иборат. Медиал томонида тирсак суяги (ulno) латерал томонида билак суяги (radius).
Кул панжасининг скелети (ossa manus). Кафт усти (ossa carpi), кафт (ossa meta carpi) ва бармок (фаланга) (phalanges digitorum manus)га ажралади. Тирсак суягини суякланиш нуктаси суякнинг юкори кисмида 8-10 ёшларда, пастки кисмида 4-8 ёшларда тараккий этади. 16-17 ёшларда диафиз кисми билан суякланиш даври бошланади ва 20-24 ёшларга бориб батамом суякланиб битади.
Билак суягининг биринчи суякланиш нуктаси проксимал учида 5-6 ёшда, дистал учида 1-2 ёшда пайдо булиб, танаси билан 17-18 ёшларда кушилади. Билак суягидаги суякланиш 20-25 ёшгача давом этади.
Кафт суякларининг суякланиш нуктаси эмбрион ривожланишининг 9-10 хафталарида диафизда пайдо булиб, 15-20 ёшгача давом этади.
Кафт бармоклардаги биринчи суякланиш нуктаси эса боланинг 2 ойлик даврида пайдо булади ва 15-20 ёшда тухтайди.
Оёк суяклари.
Оёк суяклари икки кисмга булинади. Биринчиси оёк камари (cingulum membri inferioris) булиб, икки томондан биттадан чанок суягидан тузилган. Иккинчиси, эркин турган кисми - (skeleton membri inferioris liberi) уч кисмни ташкил килади.
1). Проксимал кисм- сон суягидан, 2) урта кисми- болдир суяклари хамда тизза калпоги суягидан; 3)дистал булим-оёк панжаси скелетидан тузилган.
Оёк камари суяклари.
Чанок суяги иккита ялпок чанок ёки номсиз суякдан иборат булиб, одамнинг юришида хамда огиригини оёкка утказади ва чанок бушлигидаги аъзоларни ташки мухит таъсиридан саклаб туради. Чанок суягининг бу хилдаги вазифалари унинг мураккаб тузилишига сабаб булган
Урта яшар одам чанок суякларида учта айрим суяклар: ёнбош уяги (os ilium), ков суяги (os pubis) ва куймич суяги (os ischii) тафовут килинади. Бу суяклар 14-16 ёшгачаалохида жойлашади, сунгра тогай пластинкалар воситасида узаро кушилади ва кейинчалик суякланиб, бир бутун чанок суягини хосил килади. Чанок суягининг ташки юзасида (учала суякнинг узаро бирлашган жойида ) сон суягининг боши кириб турадиган куймич косаси (acetabulum) булиб, гир атрофи яримой бугим юзаси (faces lunata) булиб уралган. Унинг пастки юзаси куймич уймаси (incisura oсetаbuli) билан чегараланган. Куймич косасига сон суягининг бошчаси бугим килиб жойлашган. Куймич косаси марказида коса чукурчаси (fossa acetabuli) куринади.
Чанок суякларининг ичида биринчи суякланиш нуктаси эмбрион ривожланиш даврининг 4- ойларида, куймич суягининг танасида пайдо булади. Ков суягида биринчи суякланиш нуктаси эмбрионинг 5- ойида, ёнбош суягида эса 6- ойлик даврида пайдо булади. 14-16 ёшга келиб, учала суяклар узаро суякланиб, кушилиб битта чанок суягини хосил килади.

Download 0.72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   73




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling