Andijon mashinasozlik instituti "oliy matematika" kafedrasi oliy matematikadan sirtqi


Download 1.61 Mb.
Pdf ko'rish
bet57/64
Sana05.01.2022
Hajmi1.61 Mb.
#226664
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   64
Bog'liq
2 5244902916711516630

«Asosiy integrallar jadvali» 
     ∫             
     ∫             
     ∫  
 
    
 
   
     
     
     ∫
  
 
    | |      
     ∫  
 
    
 
 
   
     
     ∫  
 
      
 
     
     ∫                      
     ∫                    
     ∫
  
   
 
 
             
      ∫
  
   
 
 
           


 
      ∫
  
     
     |  
 
 
|      
    ∫
  
     
     |   
 
 
 
 
 
 |      
      ∫             |    |      
      ∫             |    |      
      ∫
  
     
 
                             
      ∫
  
√     
 
                              
      ∫
  
√ 
 
   
 
        
 
 
                 
      ∫
  
 
 
   
 
 
 
 
     
 
 
                  
      ∫
  
 
 
   
 
 
 
  
   |
     
     
|                
      ∫
  
√ 
 
   
     |    √ 
 
   |      
      ∫
   
 
 
   
 
   
 
 
  | 
 
   
 
|                  
      ∫
   
√ 
 
   
 
   √ 
 
   
 
                 
      ∫ √ 
 
   
 
 
 
 
√ 
 
   
 
 
 
 
 
      
 
 
                 
      ∫ √ 
 
   
 
    
 
 
√ 
 
   
 
 
 
 
 
   |    √ 
 
   
 
|      
      ∫                  
      ∫                  
      ∫
  
  
 
 
             
      ∫
  
  
 
 
           
      ∫                           √     
 
     
INTEGRALLASH USULLARI. 
1.Bevosita integrallash usuli. 
Bevosita  integrallash  usuli 
 
 
   
 
 xossalar  va  asosiy  integrallar  jadvalidan 
foydalanishdan iborat. 


109 
 
2.Differensial belgisi ostiga kiritish usuli. 
Differensial  belgisi  ostiga  kiritish  usuli,  integral  ostidagi  ifodani  almashtirish-
dan iboratdir. Bunda 
                         
 
 
               
 
 
                    
 
 
   
 
    
                                                    
  
 
          
va hakazo, almashtirishlarni bajarish mumkin. 
3.O‘rniga qo‘yish usuli. 
Jadvalga kirmagan 
 ∫         integralni hisoblash kerak bo„lsin.     ni       erkli 
o„zgaruvchining  biror  differensiallanuvchi              funksiyasi  orqali  ifodalab, 
integrallashning  yangi 
       o„zgaruvchisini  kiritamiz.  Bu  funksiyaga  teskari 
          funktsiya mavjud bo‟lsin. U holda                 
 
       bo‟lib, 
∫          ∫            
 
        
formula hosil bo

ladi. 
Bu o‟rniga qo‟yish usuli deyiladi. 
4.Bo‘laklab integrallash. 
Bo„laklab integrallash formulasi ikki funksiya ko„paytmasini differensiallash 
formulasidan  kelib  chiqadi. 
               differentsiallanuvchi  funktsiyalar.Ikki 
funktsiya ko‟paytmasining differentsiali: 
                  
ga teng. 
Bundan  
∫            ∫                         
ni hisil qilamiz. 
(1) formula bo’laklab intgrallash formulasi deyiladi. 
Bu  formula  odatda  integral  ostidagi  funksiya  turli  sinfdagi  darajali  va 
ko„rsatkichli, darajali va trigonometrik, trigonometrik va ko„rsatkichli va hokazo., 
funksiyalarning  ko„paytmasi  shaklida  ifodalangandagina  qo„llaniladi.  Bunda 


110 
 
integrallashning  ikki  turini  ajratib,  ular  uchun  qaysi  funktsiyani 
     deb  va  qaysi 
ifodani 
     deb qabul qilish kerakligini ko„rsatish mumkin. 
Birinchi  turga 
 
 
      ko„phadning  ko„rsatkichli  yoki  trigonometrik 
funksiyaga  ko„paytmasini  o„z  ichiga  olgan  integrallar  kiradi.  Bu  yerda       orqali 
 
 
      ko„phad belgilanadi, qolgan hamma ifoda esa      orqali belgilanadi. 
Ikkinchi  turga 
  
 
     ko„phadning  logarifmik  yoki  teskari  trigonometrik 
funksiyaga  ko„paytmasi  qatnashgan  integrallar  kiradi.  Bu  holda        bilan 
  
 
        ifoda belgilanadi, qolgan hamma funktsiya esa       bilan belgilanadi. 
Bu formula takroran bir necha marta qo‟llanishi mumkin. 

Download 1.61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   64




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling