Aniq-tabiiy fanlar va jismoniy madaniyat fakulteti tabiiy fanlar kafedrasi

4-MAVZU. KICHIK BIZNES VA TADBIRKORLIK SUB’EKTLARIDA MARKETING, FAOLIYATINI TASHKIL


Reja:

1. 
   
   Kichik biznes va tadbirkorlik faoliyatida marketingning ahamiyati
   
2. 
   
   Tadbirkorlik faoliyatida bozor segmentasiyasining mohiyati va ahamiyati
   
3. 
   
   Marketing tadqiqotlarining maqsadi va vazifalari
   

1. 
   
   Kichik biznes va tadbirkorlik faoliyatida marketingning ahamiyati
   

Marketing kichik bizr.es va tadbirkorlik faoiiyatida qaror qabul qilish va uni ishlab chiqishda kichik biznes va tadbirkorlikning sam arali vositasi h am d a asosi hisoblanadi, kichik biznes va tadbirkorlik faoliyatini boshqarish tizim ida, uni tashkil etishda, rejalashtirish va nazorat qilishda m uhim aham iyat kasb etadi. «Aysi-ау» konserni boshqanivi raisi Djon harvi Djons kichik biznes va tadbirkorlikda m arketingni o ‘rnining tavsiflab shunday deydi: «M arketing kichik biznes va tadbirkorlikning tayanch om ilidir. Bu nafaqat yoqilg‘i, balki kema kom andasidir»1. Marketing elementlari XVII asming o ‘rtalarida paydo bo‘la boshladi. Bu davrgacha tovadarni natural ayirboshlashning tudi shakllari kelib chiqdi, keyinchalik marketing faoliyatining birinchi elementlari, ya’ni reklama, narx, sotish kabilarning rivojlanishi kuzatildi.

Marketing tushunchasi bozor sohasining har qanday faoliyati bilan bog'liqdir, m arketing so‘zining tarjim asi va kelib chiqishi (inglizcha «market» — «bozor» so 'zid an b o 'lib faol, faoliyat, harakat m a’nolarini anglatadi). M arketing nafaqat falsafa, fikrlash tarzi va iqtisodiy tafakkur y o ‘nalishinigina em as balki ayrim firm a, kom paniya, tarm o q va butun iqtisodiyot bo'yicha am aliyot faoliyati ham anglatadi. Talab bilan taklifning o'zaro ta’siri alohida shaxslaryoki guruhning xohish-ehtiyojlarini uzluksiz qondirish jarayoni hisoblanadi. Bu jarayon o 'z navbatida shunday ijtimoiyi qtisodiy kategoriyalarning o 'zaro ta ’siriga asoslanadi, ya’ni ularga m uhtojlik, ehtiyoj (xohish), talab, xarid qilish (ayirboshlash, bitim ) va aniq tovar va xizm atlarning iste’moli (ishlatilishi) kiradi. Bu tu sh u n ch alar m arketing tushunchasi, m ohiyatini aniqlashga im kon beradi.
Quyida marketingning asosiy kategoriyalari berilgan . Muhtojlik kishining biror-bir narsaning etishm asligini his etishidir.
Ehtiyoj — individ shaxsning m adaniy darajasiga asosan m uayyan bir natsaga m uhtojligidir.
Talab xarid quvvatiga ega ehtiyoj.
Talab mavjud potensial ham da xohish-talabga bo‘linadi.