Gamma va rentgen nurlar: Eγ ≤ 1 MeV - fotoelektrik effekti; Eγ=0,2-5 MeV bo‘lganda, kompton sochilishi; Eγ=1,022 MeV elektron va pozitron juftlarining hosil bo‘lishi.
Nurlanish dozalari va birliklari:
Ekspozitsion za X - gamma va rentgen nurlanishlariga tegishli bo‘lib, moddaning massa birligiga beriladigan zaryad miqdori bo‘lib, quyidagicha ifodalanadi;
X=dq/dm Kl/kl;
1 Kl/kg=3880 Rentgen (R);
1R = 87,7 erg/g havo yoki 98 erg/g inson to‘kimasi uchun;
1R = 2,58∙10-4 Kl/kg yoki 1g havoda 1,61∙1012 ionlar jufti hosil qilishi yoki 5,47∙1013 eV ekvivalentdir.
YUtilgan doza D - jism massasiga berilgan energiya miqdori:
[D] = J/kg = 1 grey = 100 rad.
Inson to‘qimalari bir xil doza miqdori yutgani bilan uning organizmga ta’siri sifat koeffitsientiga k bog‘liqdir. Uning qiymati nurlanish turlariga bog‘liqdir:
α-zarralar uchun k=10-20; β va γ-zarralar uchun k=1; n(En<20 keV) - uchun k=3.
1 rad = 0,01 grey = 100 erg/g (0,01 J/kg) yoki 6,242∙1013 eV/g har qanday modda uchun.
Do'stlaringiz bilan baham: |
