5-teorema. Agar bo`lsa, u holda (1.5) formula dastlabki xatolarga nisbatan turg`un bo`ladi.
Isbot. (1.5) formulaga mos keluvchi bir jinsli tenglamani
qaraymiz. Bu yerdan
Bu bahoni bir necha marta qo`llash bilan barcha n lar uchun tengsizlikning o`rinli ekanligini ko`ramiz. Boshqacha aytganda, bir jinsli tenglama yechimining barcha qiymatlari у0, yv ..., уr dastlabki qiymatlarning moduli bo` yicha eng kattasidan ortmaydi. Bundan ko`rinadiki, dastlabki qiymatlarning barcha ta`sir funksiyalari modullari bo`yicha birdan ortmaydi:
Bundan esa, yuqorida ko`rganimizdek
tenglamaning ildizlari orasida modullari bo`yicha birdan kattasi mavjud emasligi va modullari bo`yicha birga tenglarining tub ekanliklari kelib chiqadi. Bu yerdan esa teorema tasdig`i 1-teoremadan kelib chiqadi.
Endi (1.4) formulani tekshiramiz. Unga mos keluvchi уп+1 = -4уn + 5уn-1 bir jinsli tenglamani olaylik. Buning xarakteristik tenglamasi 2 + 4 - 5 = 0 bo`lib, ildizlari 1= -5, 2 = 1. Demak,
Еn+1 =-4Еn+5Еn-1
tenglamaning Е0 = 0 va Е1 = 1 dastlabki shartlarni qanoatlantiruvchi yechimi
bo`ladi. Agar bo`lsa, u holda n ning o`sishi bilan Еn juda tez o`sadi. Bundan esa 2-teoremaga ko`ra (1.4) formulaning dastlabki xatoga nisbatan turg`un emasligi kelib chiqadi. Bu formulaning yaxlitlash xatosiga nisbatan ham turg`un bo`lmasligiga ishonch hosil qilish qiyin emas.
Aksincha,
formula 5-teoremaga ko`ra dastlabki xatoga nisbatan turg`un hisoblash jarayonini beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |