Anjuman: Resurstejamkor qishloq va suv xo‘jalik mashinalarini yaratish va ulardan foydalanish samaradorligini oshirish

1-rasm. Ishlab chiqilgan 3D-modeldan foydalangan

---

Anjuman: Resurstejamkor qishloq va suv xo‘jalik mashinalarini yaratish va ulardan 
foydalanish samaradorligini oshirish
 
 
115 
xolda katta diametrli quvur tarmoqlariga ega
nasos stansiyalari uchun yig‘ma sarf o‘lchagichlar sxemasi: 
1 – katta diametrli quvur tarmoqlari, 2 – sarf o‘lchagichning dastlabki 
o‘zgartirgichi, 3 – gidravlik signal, 4 – gidrodinamik bosimlar farqini 
unifikatsiyalangan tok signaliga o‘zgartiruvchi differensial vosita, 5 – elektr signal, 
6 – mikroelektron oqim o‘lchovchi jixoz, 7 – kompyuter. 
Katta diametrli quvur tarmoqlariga ega nasos stansiyalari uchun sarf 
o‘lchagichning birlamchi o‘zgartirgichining loyiha hujjatlari 3D-model shaklida 
ishlab chiqilgan. Avtomatlashtirilgan tizim va suyuqlik sarfini o‘lchash 
asboblarining ishchi chizmalari va ishchi hujjatlari ishlab chiqildi. Stansiya quvur 
tarmoqlari uchun gidromexanik birlamchi o‘zgartirgichlar tayyorlandi, raqamli va 
oqimli chiqish signaliga ega bo‘lgan magnit oqim kompensatsiyasiga ega 
differensial bosim datchiklari tanlandi. 
Birlamchi o‘zgartirgich - quvur tarmog‘ining ichki devoridan 0,242 ga teng 
bo‘lgan o‘rtacha tezlik nuqtasiga o‘rnatilgan quvurcha. 
O‘lchov xatoligi + 0,5 mm ga teng. Ishonchlilik darajasi 0,95 bo‘lsa, o‘lchov 
natijalarining mutlaq o‘rtacha kvadrat og‘ishi quyidagiga teng 
д
G
= 0,25 mm 
Quvur devorining qalinligi 5 mm va GOST 11358 bo‘yicha + 2% xatoligi 
bilan indikatorli qalinlik o‘lchagich bilan o‘lchanadi, shuning uchun mutlaq 
o‘rtacha kvadrat og‘ishi quyidagiga teng
с
G
= 0,1 mm 
O‘lchov kesim yuzasini aniqlashning o‘rtacha kvadrat og‘masi quyidagi 
formula orqali aniqlanadi: 
00046
.
0
4
1
2
4
2
2
=
+

−
=
c
D
w
c
D
w



Mahalliy tezlikni o‘lchash xatoligi bosimli quvurchaning darajalash 
koeffitsienti xatoligiga va ikkilamchi uskunaning aniqlik sinfiga bog‘liq. 

=
.
.т
н

1 % xatolikga ega bosimli quvurchani darajalash koeffitsienti. 
Ikkilamchi uskuna sifatida magnit oqimini kompensatsiyalashga ega kichik gabaritli 
o‘lchov o‘zgartirgichi difmanometrdan foydalaniladi, bunda aniqlik sinfi - 1,0 va 
qayd etish moslamasi, aniqlik sinfi - 1,5. Shunday qilib, tezlikni o‘lchashning 
o‘rtacha kvadrat og‘masi quyidagi formula bilan aniqlanadi: 
2
.
.
2
.
.
2
.
.
2
1
п
р
м
д
т
н
V
V




+
+
=
Qiymatlarni o‘rnilariga quyib quyidagiga ega bo‘lamiz: 
01
,
0
015
,
0
01
,
0
01
,
0
2
1
2
2
2
=
+
+
=
V
V


---