Antitra nspirantlar

Transpiratsiya jadalligi. Bu 1 m2 barg sathidan 1 soat davomida bugMatilgan suv granunlar hisobidagi miqdoridir. Transpiratsiya jadalligiga yorug‘likning ta’siri anchagina kattadir. Masalan, ko‘pchilik hollarda yorug‘likda, ya’ni kunduzi bu kursatkich 15-250 g/m2 bo‘lsa, kechasi 1-20 g/m2 ga tengdir. G‘o‘zada jazirama issiq kunlari transpiratsiya jadalligi 45-120 g/m2 soatni tashkil qiladi. Shuningdek, barglardagi tranpirasiya jarayonining jadalligiga shamolning ta’siri ham katta. Masalan, shamolning tezligi 6-8 m/soniya darajasigacha transpiratsiya jadalligi ortib boradi, lekin shamol tezligining bundan ortishi uning borishiga ta’sir qilmaydi.
Transpiratsiya koeffisiyenti. Bu o‘simlik tomonidan lg quruq organik modda hosil qilish uchun sarflangan suvning miqdoridir. Transpiratsiya koeffisienti ko'rsatkichi o‘simliklaming turiga, ayrim hollarda ularning naviga ham bogMiqdir. Shuningdek, transpiratsiya koeffitsiyenti fotosintezning xiliga ham bogMiqdir. Masalan, S3 0‘simliklari boMgan g‘o‘zada transpiratsiya koeffitsiyenti ko'rsatkichi v 570 g boMsa, sholida-680, bug‘doyda-540, arpada-520, bedada-840, loviyada 700, qarag‘ay va yel daraxtlarida 230-300 g.ga boMsa, S4 o‘simliklarida transpiratsiya koeffisiyenti birmuncha kam boMadi. Masalan, ushbu ko‘rsatkich makkajo‘xorida 370 g boMsa, portulakda yanada kam 280 g atrofida boMadi.
Transpiratsiya unumdorligi. Bu 1000 gr suv sarflaganda hosil boMadigan organik moddaning miqdoridir. Ko'pchilik o'simliklarda ushbu ko‘rsatkich 2-3 g, ya’ni o'simlik tanasi orqali oqqan suvning 99,8% transpiratsiyaga, qolgan 0,2% esa organik moddalamig sinteziga sarf boMadi. Transpiratsiya natijasida yuzaga kelgan so‘rish kuchining kattaligi o‘simlik turiga va xiliga bogMiq. Daraxtlarda bu kuch ildiz bosimidan bir necha marta yuqori boMsa o‘t o‘simliklarida aksincha, ildiz bosimi yuqori boMadi. Transpiratsiya jarayoni tufayli, o'simlik tanasining harorati atmosfera haroratidan pastroq boMadi. ChoM, sahro va dasht o‘simliklarining tanasi harorati soyadagi 0‘simlikga nisbatan 5-6°C yuqori boMadi va fotosintez uchun qulay sharoit tug‘diradi. Barg ogMzchalari ochiq boMadi.