Antract kurs ishi: 35s., 5-rasm, 2-jadval, 34 manba, 2-ilova. To'Lov tizimi, xalqaro tizim, visa, mastercard, BANK To'lov kartasi, emiting bank, sotib olgan bank. O'rganish ob'ekti

2. Bank to‘lov kartalariga asoslangan xalqaro to‘lov tizimlarining xususiyatlari


.1 Belarus Respublikasida xalqaro to'lov tizimlarining bank kartalari asosida naqd pulsiz hisob-kitoblar tizimini rivojlantirish
Bugungi kunga qadar dunyodagi eng yirik xalqaro toʻlov tizimlari tomonidan 2 milliarddan ortiq toʻlov kartalari chiqarilgan. Ularning har birining ulushi rasmda ko'rsatilgan. 3. Ushbu natijalarga kompaniyalarning bozorning ma'lum segmentlariga yo'naltirilgan malakali marketing siyosati orqali erishildi. Faqat doimiy yangilanish va xizmatlar ko'lamini kengaytirish ularga bir necha o'n yillar davomida "karta" biznesida etakchi bo'lib qolishga imkon beradi.
3-rasm – Jahon plastik kartochkalar bozori, %
Eslatma - Manba: [18, 11-bet, 3-rasm]
Belarus Respublikasi banklari bank to'lov kartalarini chiqaradigan va/yoki sotib oladigan to'lov tizimlariga quyidagilar kiradi:

) BELKART ichki tizimi

) "MASTERCARD" xalqaro tizimi
) "VISA" xalqaro tizimi
) "Union Card" xalqaro tizimi
) "Diners Club" xalqaro tizimi
) "JCB" xalqaro tizimi
) "American Express" xalqaro tizimi
) "Oltin toj" xalqaro xususiy tizimi
Belarus Respublikasi Milliy bankining ma'lumotlariga ko'ra, 2013 yilning birinchi yarmida mahalliy, xalqaro va mahalliy xususiy to'lov tizimlarining bank to'lov kartalari mamlakatning 23 banki tomonidan chiqarilgan:
) OAJ "Belagroprombank"
) OAJ "BPS-Sberbank"
) OAJ "ASB Belarusbank"
) OAJ "Belinvestbank"
) "Priorbank" OAJ
) "Bank BelVEB" OAJ
) "Paritetbank" OAJ
) OAJ "BNB-Bank"
) OAJ "Belgazprombank"
) "RRB-Bank" YoAJ
) "MTBank" YoAJ
) "Texnobank" OAJ
) "Fransabank" OAJ
) "Trastbank" YoAJ
) VTB Bank YoAJ (Belarus)
) "Alfa-Bank" YoAJ
) "Bank Moskva-Minsk" OAJ
) "Delta Bank" YoAJ
) "InterPayBank" YoAJ
) "XKBank" OAJ
) ORQADA"BTA Bank" haqida
) "BelSwissBank" YoAJ
) "G'oyalar banki" ZAO
2013 yil boshida Belarus Respublikasida chiqarilgan kartalarning umumiy soni 1 0429 340 donani tashkil etdi. Taqqoslash uchun: 2012-yil 1-yanvar holatiga ko‘ra, kartochkalar soni 9 863 341 tani tashkil etgan bo‘lsa, 2012 yilda ularning soni 565 999 donaga ko‘paygan (o‘sish 5,7 foiz). Shu bilan birga, BELKART to‘lov tizimi kartalarining o‘sishi 527358 birlikni, xalqaro to‘lov tizimlarida 38643 birlikni tashkil etganini ta’kidlash joiz. Shunday qilib, 01.01.2013 yil holatiga BELKART to'lov tizimining kartalari soni 4909045 (jami kartalar sonining 47%), xalqaro to'lov tizimlarining kartalari - 4520295 (jami kartalar sonining 53%)ni tashkil etdi. BELKART kartalari va xalqaro toʻlov tizimlarining ulushi 01.01.2012 yil holatiga mos ravishda 44 va 56% ni tashkil etdi.
01.01.2013 yil holatiga kartochkalari chiqarilgan amaldagi hisobvaraqlar soni 10 152 459 donani tashkil etdi (2012 yildagi o'sish - 13,4%).
Mamlakatdagi eng yirik emitent bank Belarusbank bo'lib, u 01.01.2013 yil holatiga ko'ra kartalarning umumiy emissiyasining 46,8% ni tashkil qiladi. Birinchi beshta karta emitentlari qatoriga “BPS-Sberbank” OAJ (umumiy emissiya hajmining 14,6 foizi), “Belagroprombank” OAJ (11,8 foiz), “Belinvestbank” OAJ (7,8 foiz), “Priorbank” OAJ (6,5 foiz) kiradi. (Ilova…)
2013-yil 1-aprel holatiga ko‘ra, Belarus Respublikasida 3778 ta bankomat mavjud (2013-yilning 1-choragida o‘sish – 2,1%); 4236 ta infokiosk (2013-yil 1-chorakda oʻsish – 0,4%); 40680 ta savdo (xizmat ko‘rsatish) tashkilotida 61398 ta to‘lov terminali (2013-yil 1-choragida o‘sish – 8,1%) (2013-yil 1-choragida o‘sish – 9,8%) (B ilova). Kartochkalar orqali amalga oshirilgan operatsiyalarda naqd pulsiz operatsiyalarning ulushi raqam bo‘yicha 68 foizga va summa bo‘yicha 22 foizga yetdi (2013 yil 1 yanvar holatiga mos ravishda 62,6 foiz va 18,9 foiz).
01.07.2013 yil holatiga eng yirik emitent banklar quyidagilar:
 "ASB Belarusbank" OAJ - 46,1%;
 "BPS-Sberbank" OAJ - 14,5%;
 “Belagroprombank” OAJ – 11,7% (4-rasm).