Article · December 020 citations reads 1,086 author: Some of the authors of this publication are also working on these related projects

Абдузохиров Равшан Хамдамович,
преподаватель Национального университета
Узбекистана имени Мирзо Улугбека
[e-mail]
ИСТОРИОГРАФИЯ ИЗУЧЕНИЯ ВОПРОСОВ ВОСПИТАНИЯ ДЕТЕЙ И
СЕМЕЙНЫХ ВЗАИМООТНОШЕНИЙ У УЗБЕКОВ
АННОТАЦИЯ
В данной научной статье описана историография изучения воспитания детей и
семейных отношений у узбеков. В данной научной статье аналитически отражены работы
исследователей, изучавших воспитание и семейные отношения узбеков в период с конца XIX
века до начала XXI века. Научная статья служит дополнительной информацией для
молодежи, исследователей и заинтересованных лиц, изучающих узбекское воспитание детей
и семейные отношения.
Ключевые слова: воспитание, семейные отношения, воспитание детей, традиции,
источник, обычаи, обряды и др.

---

¤ÒÌÈØÃÀ ÍÀÇÀР| ÂÇÃËßĠ ÏÐÎØËÎÅ | LOOK TO THE PAST
№9 | 2020
11
Ravshan H. Abduzokhirov,
teacher of National University of Uzbekistan
named after Mirzo Ulugbek
[e-mail]
HISTORIOGRAPHY OF STUDYING CHILDREN'S UPBRINGING AND FAMILY
RELATIONSHIPS IN UZBEKS
ABSTRACT
This scientific article describes the historiography of the study of child rearing and family
relations in Uzbeks. This scientific article analytically reflects the works of researchers who studied
the upbringing of children and family relations of Uzbeks in the period from the end of the XIX
century to the beginning of the XXI century. The scientific article serves as additional information
for young people, researchers and interested people studying Uzbek child rearing and family
relations.
Indaex Terms: upbringing, family relations, child rearing, traditions, source, customs,
rituals, etc.
1. Dolzarbligi:
Mustaqillikka 
erishilgan 
dastlabki 
yillardanoq 
hukumatimiz 
tomonidan 
oila
mustahkamligini, unda sog`lom psixologik muhitning hukm surishini ta’minlash sog`lom yigit va
qizlarni shakllantirish masalalariga alohida e’tibor berib kelinmoqda.
Jahon amaliyotida turli davlatlarda o'z xalqining milliy, etnik xususiyatlari, e'tiqodiy
qarashlari va mamlakatning ijtimoiy taraqqiyoti manfaatlaridan kelib chiqib yosh avlod
tarbiyasiga oid dasturlar yaratilmoqda hamda keng qamrovli ilmiy tadqiqotlar olib
borilmoqda.
Mustaqil Davlatlar Hamdo'stligi Davlat rahbarlari kengashining Sochida
bo'lib o'tgan sammitida ham MDHga a'zo davlatlar rahbarlarining Oila instituti va
an'anaviy oilaviy qadriyatlarni qo'llab-quvvatlash bo'yicha bayonoti qabul qilindi [2]. Mazkur
bayonotga hamohang ravishda O'zbekiston Prezidentining «Xotin-qizlarni qo'llab-quvvatlash va
oila institutini mustahkamlash sohasidagi faoliyatni tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari
to'g'risida» Farmoni e'lon qilindi. Unda oilani rivojlantirish, oilaning ichki munosabatlari, boy
madaniy tarixiy meros va an'anaviy oilaviy qadriyatlar muammolari bo'yicha fundamental,
amaliy va innovatsion tadqiqotlarni o'tkazish, ular asosida oila institutini mustahkamlash
bo'yicha takliflarni ishlab chiqish vazifalari belgilandi[3].
«2017– 2021 yillarda O'zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor
yo'nalishi bo'yicha Harakatlar strategiyasi»da ko'rsatilgan «Oilalar mustahkamligini ta'minlash,
oilaning farzand tarbiyasi borasidagi mas'uliyatini oshirish, oilaviy qadriyatlarni
mustahkamlash hamda oila institutining mavqeini oshirish» [1] kabi muhim vazifalarni
bajarishda o'zbek xalqining bola tarbiyasiga doir an'analarini, oilaviy hamda ijtimoiy tarbiya
jarayonida yuz berayotgan o'zgarishlarni tadqiq etish muhim ahamiyatga ega.
O`zbeklarda farzand tarbiyasi va oilaviy munosabatlari masalasi etnologik aspektda tadqiq
etishning ilmiy jihatdan dolzarbligi quyidagilar bilan izohlanadi:
Birinchidan, o`zbek etnologiyasida o`ta-onalar va o`smir farzandlar o`rtasidagi munosabatlar
va bola tarbiyasiga oid tadqiqotlar asosan, urf-odatlar va marosimlar kontekstida tadqiq etilgan
bo`lib, XX asrning ikkinchi yarmi va XXI asrning boshlarida ota-ona va o`smir farzandlar
munosabatlari etnopsixologik, etnosotsiologik jihatdan maxsus tadqiqot mavzusi sifatida
o`rganilmagan;
Ikkinchidan, o`zbek oilalarida shaxs ijtimoiylashuvi jarayonida ota-ona va o`smirlar
munosabatlarini tadrijiy jihatdan tadqiq etish, undagi bola tarbiyasiga oid an’anaviy va zamonaviy
jarayonlarni qiyoslash, oilaviy tarbiya xususiyatlarini etnologik, etnolokal xususiyatlarini etnologik
aspektda keng qamrovli tadqiq etish muhim ahamiyatga ega;