Arxitektura, muhandislik va zamonaviy texnologiyalar jurnali

---

ARXITEKTURA, MUHANDISLIK VA ZAMONAVIY 
TEXNOLOGIYALAR JURNALI

ISSN: 2181-3469 Jild:02 Nashr:04 2023yil 
18
NEFT VA GAZ QUVURLARI O‘TKAZUVCHANLIK QOBILIYATINI PASAYISHI 
SABABLARI VA QARSHI KURASHISH USULLARI 
 
Yuzbayeva Sh. Z.  
O’qituvchi, Samarqand davlat arxitektura – qurilish universiteti 
Mustafaqulov Y.  
Magistr, Samarqand davlat arxitektura – qurilish universiteti 
 
 
Annotasiya: ushbu maqolada o‘tkazayotgan mahsuloti bo‘yicha: neft quvurlari, gaz quvurlari, 
neft-gaz quvurlari, kondensat quvurlari, suv quvurlari, reagent quvurlari. bajaradigan vazifasiga 
qarab: yo‘naltiruvchi quvurlar, yig‘uvchi quvurlar. Yo‘naltiruvchi quvurlar quduqdan birinchi gurux 
o‘lchagich qurilmalarigacha bo‘lgan masofada ishlatiladi. Odatda o‘rta, yuqori va kuchli bosimli 
quvurlar tazyiqli, past bosimli quvurlar tazyiqsiz quvurlar deb ataladi. Tazyiqli quvurlarda mahsulot 
quvurni to‘liq to‘ldirib oqadi, tazyiqsiz quvurlarda quvur ishi to‘liq bo‘lmagan holda oqishi mumkin.
 
Kalt so’zi: kuchli bosimli quvurlar, bosimi 6 MPa dan yuqori, yuqori bosimli quvurlar, bosimi 2,5 
– 6,0 MPa, o‘rta bosimli quvurlar, bosimi 1,6 – 2,5 MPa, past bosimli quvurlar, bosimi 1,6 MPa dan 
past.
 
 
Har qanday neft va gaz konida quduqlardan chiqqan mahsulotni tayyorlash qurilmalarigacha yetkazish 
uchun har xil turdagi quvurlar ishlatiladi. Bu quvurlar o‘zidan o‘tkazayotgan mahsuloti, bosimi, vazifasi, 
gidravlik sxemasi, qurilishi kabi omillarga qarab turli tuman bo‘ladi. Neft va gaz konlarida 
qo‘llaniladigan quvur uzatkichlarning quyidagi umumiy tasnifi mavjud:
A) o‘tkazayotgan mahsuloti bo‘yicha: neft quvurlari, gaz quvurlari, neft-gaz quvurlari, kondensat 
quvurlari, suv quvurlari, reagent quvurlari.
B) bajaradigan vazifasiga qarab: yo‘naltiruvchi quvurlar, yig‘uvchi quvurlar. Yo‘naltiruvchi quvurlar 
quduqdan birinchi gurux o‘lchagich qurilmalarigacha bo‘lgan masofada ishlatiladi. Birinchi gurux 
o‘lchagich qurilmalaridan neftni yig‘ish va tayyorlash qurilmalarigacha bo‘lgan masofada yig‘uvchi 
quvurlar ishlatiladi. 
C) ishchi bosimiga qarab:
 kuchli bosimli quvurlar, bosimi 6 MPa dan yuqori; 
 yuqori bosimli quvurlar, bosimi 2,5 – 6,0 MPa;
 o‘rta bosimli quvurlar, bosimi 1,6 – 2,5 MPa; 
 past bosimli quvurlar, bosimi 1,6 MPa dan past.
Odatda o‘rta, yuqori va kuchli bosimli quvurlar tazyiqli, past bosimli quvurlar tazyiqsiz quvurlar deb 
ataladi. Tazyiqli quvurlarda mahsulot quvurni to‘liq to‘ldirib oqadi, tazyiqsiz quvurlarda quvur ishi 
to‘liq bo‘lmagan holda oqishi mumkin.
D) gidravlik tarxi bo‘yicha: oddiy quvurlar, murakkab quvurlar. Oddiy quvurlar bir xil diametrga ega 
bo‘lib, unga boshqa quvurlar ulanmagan bo‘ladi. Murakkab quvurlarning diametri har xil bo‘lishi hamda 
quvurlarga boshqa quvurlar ulangan bo‘lishi mumkin.

---