Atlardagi diniy atama va iboralarning morfologik xususiyatlari

Avliyo atamasining birligi valiy 
– diniy martabali shaxs. 
Avrod atamasining birligi vird 
– duolar. Payg‘ambarimiz (s.a.v) ning doimo 
o‘qib yuradigan duolari. 
Aimma atamasining birligi imom 
– olim-u ulamolar. 
Anbiyo atamasining birligi nabiy 
– payg‘ambar demakdir. 
Ankar ul-asvot atamasining birligi 
– eng yoqimsiz ovoz, kuy yoki qiroatni 
buzuvchi ovoz. 
Arvoh atamasining birligi 
– ruhlar. 
Asri sodot atamasining birligi sayid 
– sayidlar, ya’ni Muhammad payg‘ambar 
va uning avlodlari asri.
At-tahiyyot atamasining birligi tahiyat 
– salom, duo, maqtash, tanishish, 
tabriklash, tiriklik, hayot berish, uchrashish kabi ma’nolar bilan bog‘liq qo‘llaniladi. 
Vasl atamasining 
ko‘pligi vasliyat – tasavvufiy ma’noda Allohning ko‘rki, 
jamoli, yuzi. 
Vojib 
atamasining ko‘pligi vojibot – bajarilishi zarur, shart hisoblangan shar’iy 
hukm. 
8
Omonturdiyev J, Omonturdiyev A. Ma’rifiy-irfoniy istilohlar izohli lug‘ati. – Toshkent: “Mumtoz so‘z”, 
2014, -31-bet. 

---

Domulla atamasi (domla) 
– aslida doyai mulla (forsiy izofali birikma) shaklida 
bo‘lib, keyinchalik doyai so‘zidan – ya va izofa belgisi – i tushgan, “domulladan” 
ham -ul 
qismi qisqargan: morfologik soddalanish yuz berib, ya’ni leksema – domla 
shakllangan. 
Jinon atamasining birligi jannat  
– jannatlar bog‘i. 
Malak 
atamasining ko‘pligi maloik yoki maloyika – farishta, hurlar. 
Mashoyix atamasining birligi shayx demakdir. 
Maqom 
atamasining ko‘pligi maqomat – manzil, makon, o‘rin, daraja.