Аудит ва сифат назоратининг халқаро стандартлари: I қисм

Қонунчилик ва тартибга солувчи органларнинг бошқа талаблари 
бўйича ҳисобот (хулоса) 
[Аудиторлик ҳисоботи (хулосаси) мазкур қисмининг шакли ва мазмуни 
аудиторнинг ҳисоботлар (хулосалар) тақдим этиш бўйича бошқа 
вазифалари хусусиятига қараб ўзгаради.] 
[Аудиторнинг имзоси] 
[Аудиторлик ҳисоботи (хулосаси) санаси] 
[Auditor’s address] 

---

АУ
ДИТ
1121
МУСТАҚИЛ АУДИТОР ҲИСОБОТИ (ХУЛОСАСИ)ДА ФИКРНИ МОДИФИКАЦИЯЛАШ
АХС 705 ИЛОВА 
 
3-мисол: 
Вазиятлар қуйидагиларни ўз ичига олади: 

Тадбиркорлик субъекти раҳбарияти томонидан Молиявий 
ҳисоботнинг халқаро стандартларига мувофиқ тайёрланган 
умумий фойдаланиш учун мўлжалланган молиявий 
ҳисоботлар тўлиқ тўпламининг аудити. 

Аудит келишуви шартларида тадбиркорлик субъекти 
раҳбариятининг молиявий ҳисоботларни тайёрлаш учун 
жавобгарлиги тавсифи АХС 210 га мувофиқ акс эттирилган. 

Аудитор хорижий қўшма корхонага инвестициялар хусусида 
етарлича тегишли аудиторлик далилларини олиш 
имкониятига эга бўлмаган. Етарлича тегишли аудиторлик 
далилларини олиш имконияти йўқлиги кўрсатиши мумкин 
бўлган таъсир молиявий ҳисоботлар учун муҳим, лекин кенг 
қамровли эмас.

Молиявий ҳисоботлар аудитини ўтказишга қўшимча 
равишда аудиторга маҳаллий қонунчиликда назарда 
тутилган ҳисоботларни тақдим этиш бўйича бошқа 
вазифалар ҳам юкланган. 
МУСТАҚИЛ АУДИТОР ҲИСОБОТИ (ХУЛОСАСИ) 
[Тегишли адресат] 
Молиявий ҳисоботлар бўйича аудиторлик ҳисоботи (хулоса)
12
 
Биз АВС компаниясининг 20Х1 йил 31 декабр ҳолатига бўлган молиявий 
ҳолат тўғрисидаги ҳисоботидан, кўрсатилган санада тугаган йил 
мобайнида фойда ва зарарлар тўғрисида ҳисоботдан, хусусий 
капиталдаги ўзгаришлар тўғрисида ҳисоботдан, пул оқимлари тўғрисида 
ҳисоботдан, шунингдек ҳисоб сиёсати аҳамиятли қоидаларининг қисқача 
12
Агар “Қонунчилик ва тартибга солувчи органларнинг бошқа талаблари бўйича ҳисобот 
(хулоса)” деб номланган иккинчи кичик сарлавҳа қўлланилаётган бўлса, “Молиявий 
ҳисоботлар бўйича аудиторлик ҳисоботи (хулоса)” кичик сарлавҳасидан фойдаланиш 
талаб этилмайди. 

---

1122
АУ
ДИТ
МУСТАҚИЛ АУДИТОР ҲИСОБОТИ (ХУЛОСАСИ)ДА ФИКРНИ МОДИФИКАЦИЯЛАШ
АХС 705 ИЛОВА 
балки вазиятга мос келадиган аудиторлик тартиб-таомилларини ишлаб 
чиқиш мақсадида, аудитор тадбиркорлик субъекти ўз молиявий 
ҳисоботларини тайёрлаши ва ҳаққоний тақдим этиши билан боғлиқ 
бўлган ички назорат тизимини кўриб чиқади.
16
Аудит ўтказиш 
қўлланилаётган ҳисоб сиёсатининг мақбуллигини ва тадбиркорлик 
субъекти раҳбарияти томонидан ҳисоблаб чиқилган баҳоларнинг 
асослилигини баҳолашни, шунингдек молиявий ҳисоботларнинг умумий 
ифодаланишини баҳолашни ҳам ўз ичига олади. 
Биз ўзимиз олган аудиторлик далиллари ўз аудиторлик фикримизни 
қўшимча изоҳлар билан билдиришда асос сифатида таяниш учун 
етарлича тегишли далиллардир деб ҳисоблаймиз. 
Қўшимча изоҳлар билан фикр билдириш учун асос  
АВС компанияси йил давомида сотиб олган ва улуш бўйича ҳисобга 
олиш усули бўйича акс эттирилган XYZ хорижий қўшма корхонасига 
амалга оширган инвестициялар 20Х1 йил 31 декабр ҳолатига бўлган 
молиявий ҳолат тўғрисидаги ҳисоботида ххх суммада акс эттирилган, 
АВС компаниясининг XYZ хорижий қўшма корхонаси соф фойдасидаги 
улуши эса ххх миқдорида АВС компаниясининг кўрсатилган санада 
тугаган йил учун фойдаси жумласига киритилган. Биз 20Х1 йил 31 
декабр ҳолатига бўлган АВС компанияси XYZ хорижий қўшма 
корхонасига амалга оширган инвестицияларнинг баланс қиймати ва XYZ 
хорижий қўшма корхонаси йил давомида олган соф фойдада АВС 
компаниясининг улуши хусусида етарлича тегишли аудиторлик 
далиллари олиш имкониятига эга бўлганимиз йўқ, чунки бизга XYZ 
келадиган аудиторлик тартиб-таомилларини ишлаб чиқиш мақсадида, тадбиркорлик 
субъекти ҳаққоний ва тўғри тасаввур берадиган ўз молиявий ҳисоботларини 
тайёрлаши билан боғлиқ бўлган ички назорат тизимини кўриб чиқади”. 
16
Агар аудитор молиявий ҳисоботлар аудитини ўтказиш муносабати билан ички назорат 
тизимининг самарадорлиги тўғрисида ҳам фикр билдириши шарт бўлса, бу гап 
қуйидаги таърифга эга бўлади: “Бундай рискларни баҳолашда аудитор, вазиятга мос 
келадиган аудиторлик тартиб-таомилларини ишлаб чиқиш мақсадида, тадбиркорлик 
субъекти ўз молиявий ҳисоботларини тайёрлаши ва ҳаққоний тақдим этиши билан 
боғлиқ бўлган ички назорат тизимини кўриб чиқади”. 14-сноскада назарда тутилган 
ҳолда бу гап қуйидагича янграши мумкин: “Бундай рискларни баҳолашда аудитор, 
вазиятга мос келадиган аудиторлик тартиб-таомилларини ишлаб чиқиш мақсадида, 
тадбиркорлик субъекти ҳаққоний ва тўғри тасаввур берадиган ўз молиявий 
ҳисоботларини тайёрлаши билан боғлиқ бўлган ички назорат тизимини кўриб чиқади”. 
МУСТАҚИЛ АУДИТОР ҲИСОБОТИ (ХУЛОСАСИ)ДА ФИКРНИ МОДИФИКАЦИЯЛАШ
АХС 705 ИЛОВА 
тавсифи ва бошқа изоҳловчи маълумотлардан иборат бўлган илова 
қилинаётган молиявий ҳисоботлар аудитини ўтказдик.