Auditorlik riski, uning elementlari va ularni baholash

Auditorlik riski, uning elementlari va ularni baholash

KIRISH

1. Auditorlik riski tushunchasi va mohiyati
2. Auditorlik riski boshqaruv vositasi
3.Auditorlik riskini baholash

XULOSA
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

KIRISH
Dunyo mamlakatlarida chuqurlashib borayotga globallashuv va integratsiya jarayonlari umumiy tan olingan xalqaro meʼyorlar va standartlarga oʼtish hamda ularga amal qilishga boʼlgan talablarni kuchayishga sabab boʼlmoqda. Bu esa bevosita umumman olingan xalqaro biznes tili boʼlgan hisob va auditga ham daxldordir. Transmilliy korporatsiyalar rivojlanishi, integratsiya va auditorlik firmalarining yirik xalqaro guruhlarga aylanishi bilan auditorlikni xalqaro miqyosda birlashtirish zarurati tug'ildi. Shu oʼrinda Oʼzbekiston Respublikasining Prezidenti Sh.Mirziyoev taʼkidlaganidek, «Makroiqtisodiy barqarorlikni yanada mustahkamlash va iqtisodiy oʼsishning yuqori surʼatlarini saqlab qolish, jumladan, Davlat byudjeti barcha darajada mutanosib, milliy valyuta va ichki bozordagi narx darajasi barqaror boʼlishini taʼminlash – eng muhim ustuvor vazifamizdir».¹
Mamlakat iqtisodiyotini rivojlantirish va makroiqtisodiy barqarorlikni taʼminlashda xizmat koʼrsatish sohasi alohida oʼringa ega. Keyingi yillarda mamlakatimiz yalpi ichki mahsulotida xizmatlar sohasining oshib borayotganligini kuzatishimiz mumkin. Xizmat sohasi haqida gap ketganida uning muhim tarkibiy qismi hisoblangan auditorlik faoliyatiga ham katta eʼtibor qaratish darkor.
Mamlakatimizda auditorlik faoliyatining rivojlanishi ancha murakkab va qiyin, koʼplab jihatlari boʼyicha esa sust hamda ziddiyatli kechmoqda uning nazariy masalalari, huquqiy-meʼyoriy hamda tizimli tartibga solishning boshqa imkoniyatlari yetarli darajada amaliyotda ishlatilmayapti. Mamlakatimizda bozor iqtisodiyoti munosabatlarining shakllanishi va rivojlanishi natijasida turli mulkchilik shaklidagi xoʼjalik yurituvchi subyektlar moliyaviy-xoʼjalik faoliyatini samarali tashkil etish va ularga professional auditorlik xizmatlar koʼrsatishni takomillashtirish bugungi kunda dolzarb masalalardan biri hisoblanadi. Аvvalo auditorlik faoliyatini tartibga soladigan huquqiy-meʼyoriy tizimni iqtisodiy
islohotlar talablariga mos ravishda rivojlantirishga bogʼliq. Shu nuqtai-nazardan, auditorlik xizmatlarni va auditorlik faoliyatini samarali amalga oshirish koʼp jihatdan meʼyoriy-huquqiy asoslarga bogʼliq boʼlib hisoblanadi.

Mazkur kurs ishi mavzusi dolzarbdir, chunki jarayonda auditorlik faoliyati, har doim yuzaga kelish ehtimoli mavjud bartaraf etishning deyarli imkoni bo'lmagan audit riski va bu auditorning fikriga keskin ta'sir ko'rsatishi va uni tubdan o'zgartirishi mumkin. Kurs ishini yozishdan maqsad auditning mohiyatini aniqlashdan iborat xavf va uning tarkibiy qismlari.

Maqsadga erishish uchun quyidagi vazifalar qo'yildi:
1. Audit tushunchasini, uning mohiyatini ko'rib chiqing;
2. Auditning maqsadi, vazifalari va tamoyillarini aniqlash;
3. Auditorlik riski tushunchasini bering;
4. Auditorlik riskining tarkibiy qismlarini ochib berish;
5. Auditorlik riskini baholash usullarini ko'rib chiqing.
Kurs ishini yozishda ular normativ sifatida foydalanilgan manbalar, shuningdek, o‘quv va maxsus adabiyotlar. Ushbu kurs ishi kirish, ikki bo'limdan iborat, xulosalar, bibliografiya, ilovalar keltirilgan.
Hozirgi kunda xoʼjalik yurituvchi subyektlar moliya-xoʼjalik faoliyatining moliyaviy hisobotlarda aks ettirilgan natijalarni baholash masalalariga yangicha, zamonaviy yondashuv uslublari juda ham zarur. Bu mavjud nazariy, tashkiliy – huquqiy asoslari va amaliy muammolar boʼyicha auditorlik faoliyatining sifatini oshirish, hamda respublikamizda tashqi va ichki audit tekshiruvlarini zamonaviy darajada tashkil qilish va uni rivojantirish borasida chuqur amaly ishlar oʼtqazishni taqozo etmoqda. Bir tomondan, auditorlik faoliyatining xalqaro tajribalariga tizimli yondashish, ularni chuqur tahlil qilish, boshqa tomondan bozor iqtisodiyotining jahon ham jamiyatida eʼtirof etilgan oʼzbek modelining xususiyatlari toʼgʼrisidagi bilimlarimizdan maksimal foydalangan holda, iqtisodiyotni erkinlashtirish sharoitida moliyaviy hisobot axborotlaridan foydalanuvchilar uchun nazoratning maxsus tashkiliy shakli – auditni istiqbolli rivojlantirish zarurligi ayon boʼlmoqda. Bular oʼz navbatida mavzuning dolzarbligini belgilaydi.

1.