Auksion narxi kimoshdi savdosi natijasida aniqlangan tovar narxi


Download 20.85 Kb.
bet3/4
Sana08.02.2023
Hajmi20.85 Kb.
#1176273
1   2   3   4
Bog'liq
Narxlash

Mahsulot tannarxi - mahsulot ishlab chiqarish jarayonida foydalaniladigan tabiiy resurslar, xom ashyo, yoqilg‘i, materiallar, energiya, asosiy vositalar, mehnat resurslari, shuningdek uni ishlab chiqarish va sotish uchun boshqa xarajatlaridir.
Mahsulot tannarxi - korxonaning mahsulot ishlab chiqarish va sotish bo‘yicha pul ko‘rinishida ifodalangan joriy xarajatlari yig‘indisi.
Mukammal raqobat - bozor holati bo‘lib, unda ishlab chiqaruvchilar bo‘lgan xaridorlar va sotuvchilarning ko‘pligi mavjud bo‘lib, ularning har biri bozorning nisbatan kichik qismini egallaydi va tovarlarni sotish va sotib olish shartlarini belgilay olmaydi.
Monopoliya - biror narsaga bo‘lgan eksklyuziv huquq.
Mahsulot tannarxini pasaytirish kimlar uchun foydali - hamma uchun - aholi, xodimlar, korxonalar, tarmoqlar, milliy iqtisodiyot va umuman davlat uchun birdek foydalidir;
Mamlakatning tashqi va ichki bozordagi raqobatbardoshligining asosiy iqtisodiy sharti bo'lib nima hisoblanadi - мahsulot tannarxini pasaytirish;
Marketing faoliyatining bir qismi sifatida narx nimaga yordam beradi - kompaniyada moliyaviy resurslarning kontsentratsiyasiga yordam beradi;
Mahsulot to‘liq tannarxi o‘z ichiga nimalarni oladi - ishlab chiqarish tannarxi va korxonaning mahsulot sotish va noishlab chiqarish xarajatlarini o‘z ichiga oladi.
Mahsulot tannarxini pasaytirish nimaning asosi bo'lib hisoblanadi - narxlarni pasaytirishning, yani mahsulot, korxona va tarmoqlarning raqobatbardoshligini oshirishning asosi bo'lib hisoblanadi.
Milliy iqtisodiyot miqyosida tannarxni pasaytirish nimalarni oshirish imkonini beradi - milliy daromad va foydani mutanosib ravishda oshirish imkonini beradi.
Muayyan ishlab chiqaruvchining mahsulotiga narx belgilash jarayoniga qanday asosiy tashqi omillar ta’sir qiladi - ushbu mahsulotga nisbatan iste’molchilarning afzalliklari (qulay yoki noqulay), xaridorlarning daromad darajasi, iste’molchining kelajakka umidlari, narxlar va ishlab chiqaruvchining daromadlarini o‘zgarishi, tegishli tovarlar narxlari (bir-birini almashtiradigan, to‘ldiruvchi), raqobatchilarning narxlari va narxdan tashqari takliflari va boshqalar.
Narx - tovar birligi tannarxining puldagi ifodasidir, ya’ni xaridor mahsulot sotib olishga tayyor, ishlab chiqaruvchi esa sotishga tayyor bo‘lgan holatdagi pul miqdoridir;
Narx - tovar qiymatining pul ifodasi, ya’ni, xaridor tovar uchun to‘laydigan pul miqdori;
Narx tushunchasi - ayirboshlashning paydo bo'lishi va rivojlanishi jarayonida vujudga kelgan va shakllangan tarixiy kategoriya;
Narx siyosati - davlat hokimiyati organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari va narx belgilovchi subyektlarning iqtisodiyotda, xizmat ko‘rsatish sohasida narxlarni tartibga solish va ularga rioya etilishini nazorat qilishga qaratilgan harakatlaridir.
Narx siyosati - marketing muhiti omillarini hisobga olgan holda narxlarni belgilash va bozor konyunkturasidan kelib chiqqan holda ularni o'zgartirish (manevr qilish) qobiliyatidir.
Narx siyosati - korxona o’z tovar va xizmatlariga narx belgilash sohasida amal qiladigan umumiy tamoyillardir.
Narx strategiyasi - bozor sharoitida korxona maqsadlariga eng mos keladigan tovarning bazaviy narxi dinamikasini mumkin bo’lgan o’zgarishini tanlashdir.
Nomukammal raqobat - alohida ishlab chiqaruvchilar o‘zlari ishlab chiqaradigan mahsulot narxini nazorat qilish imkoniyatiga ega bo‘lgan sharoitdagi raqobat.
Narxlarni belgilash usullari qanday turlarga bo'linadi - narxga yo‘naltirilgan, talabga asoslangan, raqobatga e’tibor qaratgan holda (yopiq savdo), psixologik omillarni hisobga olgan holda narx belgilash;
Narxga yo‘naltirilgan narx belgilash usuliga qanday usullar kiradi - «o‘rtacha xarajatlar qo‘shimcha foyda» tamoyili bo‘yicha narx belgilash, «o‘rtacha xarajatlar qo‘shimcha ustama» tamoyili bo‘yicha narx belgilash, «maqsadli» daromad stavkasini olishni ta’minlaydigan narxlarni belgilash, zararsiz baho;
Narx nimaning ifodasi bo'lib hisoblanadi - tovar qiymatining ifodasidir;
Narxlar qanday vazifalarni bajarishda asosiy omil bo'lib hisoblanadi - mahsulotlarni sotish bozorlarini aniqlash, ishlab chiqarish xarajatlarini hisoblash, mahsulot yoki xizmatni ishlab chiqarishning maqsadga muvofiqligi,investitsiyalar hajmini aniqlash kabi masalalarni hal qilishda;
Narx toifasi qaysi tizimning eng muhim elementi hisoblanadi - bozor boshqaruv tizimining;
Narx tushunchasi tarixan qanday munosabatlarining rivojlanishi bilan shakllangan - ayirboshlash munosabatlarining rivojlanishi bilan;
Narxda qaysi tomonlarning manfaatlari amalga oshiriladi - bozorning barcha ishtirokchilarining;
Narx siyosati qanday amalga oshiriladi - narxlarni shakllantirish va tartibga solish amaliyotini tahlil qilish, davlat narx intizomiga rioya etilishini nazorat qilish, monopolistik faoliyatning salbiy oqibatlarini monopoliyaga qarshi qonun hujjatlarida belgilangan tartibda cheklash orqali amalga oshiriladi;
Narx siyosati qanday munosabatlarini rivojlantirishga yordam beradi - bozor munosabatlarini rivojlantirishga yordam beradi;
Narx siyosati xususiy holatda qanday vosita sifatida xizmat qiladi - davlat, munitsipal va boshqa mulk shakllarini himoya qilish vositasi sifatida xizmat qiladi;
Narx siyosati xususiy holatda nimalarga yordam beradi - inflyatsiyani sekinlashtirishga va uning salbiy iqtisodiy va ijtimoiy oqibatlarini yumshatishga yordam beradi;
Narx siyosati nimani rag‘batlantiradi - raqobatni, tovarlar, xizmatlar va moliyaviy resurslarning erkin harakatini,erkin iqtisodiy faoliyat rag‘batlantiradi;
Narx strategiyasining asosiy vazifasi nimadan iborat - rejalashtirilgan sotish hajmida maksimal foyda olish;
Narxlarni davlat tomonidan tartibga solishning maqsadi nima – xaridorlar, ishlab chiqaruvchilar va davlatning iqtisodiy manfaatlarini to‘g‘ri muvofiqlashtirish uchun sharoit yaratishdir;
Narxlarni davlat tomonidan tartibga solishning ko‘lami, usullari va shakllari qanday manfaatlardan kelib chiqadi - ijtimoiy rivojlanish manfaatlaridan kelib chiqadi;
Narxlarni deklaratsiyalash (ro‘yxatdan o‘tkazish) nima - tadbirkorlik sub’yektlarining davlat (davlat va viloyat) va shahar hokimiyatlariga ayrim turdagi mahsulotlar narxlarining kutilayotgan darajasi to‘g‘risidagi ma’lumotlarni (deklaratsiyalarni) deklarativ ro‘yxatdan o‘tkazish uchun majburiy taqdim etishidir;
Narx darajasiga qanday omillar ta'sir qiladi - talab (talab va taklif egri chizig‘i), davlatning narx siyosati (qonunlar, qoidalar, talablar), tvarlarni taqsimlash usullari, raqobat (raqobatchilarning narxlarini o‘rganish), xarajatlar, kompaniyaning marketing faoliyati.
Narxlarning arzonlashishi nimaga bevosita ta’sir qiladi - mamlakat aholisi farovonligiga bevosita ta’sir qiladi.
Narxlarni shakllantirish metodologiyasi nima - narxlarni shakllantirish konsepsiyasini ishlab chiqish, narxlarni aniqlash, narx tizimini shakllanishi va narxlarni shakllanishini boshqarish bo’yicha umumiy qoidalar tamoyillari va metodlari yig’indisi.
Narxlarni shakllantirish deganda nimani tushunasiz - narxlarni belgilash, mahsulot tannarxi, raqobatchilar narxi, talab va taklif nisbati va boshqa omillarga ko’ra yakuniy narxni tanlash jarayonini.
Narx sohasida qarorlar qabul qilishda qanday omillarni e’tiborga olish zarur - tovarlarning tannarxi, raqobatchilar narxi va uni o’zgartirish imkoniyati, narxning mumkin bo’lgan o’zgarishiga xaridorlarning kutilayotgan javob reaksiyasi, davlat tomonidan narx siyosatiga to’g’ridan-to’g’ri va bilvosita ta’sir ko’rsatish.
Narx siyosatining taktik jihati qanday xarakterdagi chora-tadbirlarni o'z ichiga oladi - qisqa muddatli va bir martalik chora-tadbirlarni.
Narx omillariga nimalar kiradi - harakatlantiruvchi kuchlar, muhim holatlar, narx shakllanishiga hal qiluvchi ta’sir ko‘rsatadigan asosiy sabablar.
Narxlar darajasiga ta’sir qiluvchi qanday asosiy omillar mavjud - mahsulot ishlab chiqarish xarajatlari, tanlangan yo‘nalish bo‘yicha raqobat, mahsulotga bo‘lgan talab ko‘rsatkichi, mahsulot yoki xizmat qiymati, davlat ta’siri.
Nomukammal raqobat shakllariga nimalar kiradi - monopolistik raqobat, oligopoliya, monopoliya, oligopsoniya va monopsoniya.
Nomukammal raqobat natijasida qanday yo‘qotishlar yuzaga keladi - narxlarning asossiz ko‘tarilishi, tarqatish xarajatlarining oshishi, ilmiy-texnik taraqqiyotining sekinlashishi, jahon bozorlarida raqobatbardoshlikning pasayishi, iqtisodiyot samaradorligining pasayishi, korrupsiya barcha salbiy omillari bilan.

Download 20.85 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling