Автоматик бошқариш тизимининг барқарорлиги

Тебранувчи ўсувчи жараён, тизимнинг ниҳоятда катта кучайтириш коэффициентида бошланиши мумкин. Бунда нормал ҳолатдан оғиш ти-зимни турғун тартибига шу қадар кескин қайтарадики, тизим инерция ёки кечикиш туфайли ундан ўтиб кетади ва янада катта четлатишга олиб келади ва ҳоказо. Тизимларини турғунлигини таҳлил қилиш А.М.Ляпунов яратган усулларга асосланади.

• Тебранувчи ўсувчи жараён, тизимнинг ниҳоятда катта кучайтириш коэффициентида бошланиши мумкин. Бунда нормал ҳолатдан оғиш ти-зимни турғун тартибига шу қадар кескин қайтарадики, тизим инерция ёки кечикиш туфайли ундан ўтиб кетади ва янада катта четлатишга олиб келади ва ҳоказо. Тизимларини турғунлигини таҳлил қилиш А.М.Ляпунов яратган усулларга асосланади.

Чизиқли ёки чизиқлантириланган (чизиқлантирилган) тизимлар учун барқарорликнинг зарур ва етарли шарти сифатида биринчи яқинлашиш тенгламаси учун тузилган тавсифий тенгламанинг барча илдизлари ҳақиқий қисмларининг манфий ишораси хизмат қилади. Агар битта илдиз мусбат ҳақиқий қисмга эга бўлса ҳам тизим нотурғун ҳисобланади. Шундай қилиб, тизим турғунлигини аниқлаш учун унинг тавсифий тенгламалари илдизларини билиш лозим.

• Чизиқли ёки чизиқлантириланган (чизиқлантирилган) тизимлар учун барқарорликнинг зарур ва етарли шарти сифатида биринчи яқинлашиш тенгламаси учун тузилган тавсифий тенгламанинг барча илдизлари ҳақиқий қисмларининг манфий ишораси хизмат қилади. Агар битта илдиз мусбат ҳақиқий қисмга эга бўлса ҳам тизим нотурғун ҳисобланади. Шундай қилиб, тизим турғунлигини аниқлаш учун унинг тавсифий тенгламалари илдизларини билиш лозим.

Демак, автоматик тизимларининг асосий динамик тавсифиси бу турғунлик экан линеризацияланган тизимларининг турғунлиги ўтиш жараёнини характерига қараб, тизимни ташқи таъсирдан сўнг учта асосий хусусиятлардан бирига эга бўлиши мумкин: 1. Тизим мувозанат ҳолатига қайтади, бошқарилувчи ўзгарувчи қиймати берилгандан тизимнинг статик хатолик катталиги билан фарқ қилади; бундай ўтиш жараёни яқинлашувчи тизим эса - турғун бўлади.

• Демак, автоматик тизимларининг асосий динамик тавсифиси бу турғунлик экан линеризацияланган тизимларининг турғунлиги ўтиш жараёнини характерига қараб, тизимни ташқи таъсирдан сўнг учта асосий хусусиятлардан бирига эга бўлиши мумкин: 1. Тизим мувозанат ҳолатига қайтади, бошқарилувчи ўзгарувчи қиймати берилгандан тизимнинг статик хатолик катталиги билан фарқ қилади; бундай ўтиш жараёни яқинлашувчи тизим эса - турғун бўлади.