Avtomobil dvigateli va boshqa agregatlarini elektron boshqarish : kasb-hunar kollejlari uchun o'quv qo'llanma

2 .2 . Datchiklarning ishlash sharoitlari
A vtom obil datch ik lari a n c h a m urakkab sh a ro itla rd a ishlaydi. 
Sovitish suyuqligi va silindrlarga kiritilayotgan havo h a ro ra ti d a t- 
c h ik la rin in g h a r o r a t b o ‘y ic h a ish la sh d o ira s i 1 5 0 -1 6 0 ° C n i, 
c h iq in d i gazlarining tarkibini an iq lash d atch ik larin ik i esa 1000°C 
chegarasida b o ‘ladi.
IY o D dagi vibrotezlanishning 0 ,4 —10 g (b a ’zi h o llarda 16 g) 
q iym atlarida vibratsiya darajasi 2 - 1 0 4 H z ga yetishi m u m k in .
N a m lik ju d a keng d o ira d a o lzgarib, b a 'z i ho llard a 100% ni 
tashkil qiladi. Y uqori nam lik ta ’sirida o 4 k a z g ic h la rn in g izolatsiya 
qarshiligining kam ayishi va elektr qisqa tu ta sh u v la r yuzaga kelishi 
m u m k in .
Ishlayotgan elektr jih o z la rin in g m agnit m aydoni turli xalaqit- 
larni yuzaga keltirib, d a tc h ik la rn in g m e ’y o rd a ishlashini qiyinlash- 
tiradi va z a ru r him oya c h o ralari k o ‘rilm asa, ularn i ish d an c h iq a - 
rishi h a m m um kin.
Agressiv m u h it (y o n ilg i, m oy, an tifriz, tu z , ish q o r, kislota 
e ritm alari va h.k.) t a ’siridan him oya c h o ra lari ko^rilm asa, d a tc h ik ­
larn in g e le k tr va m ex an ik e le m en tlari korroziyaga u c h ra s h i va 
yem irilishi m um kin.
A vtom obillarni ishlatish ja ra y o n id a hosil b o ia d ig a n tu rli iflos- 
lan ish lar d a tc h ik la rn in g k o ^ sa tk ic h la rin in g buzilishiga, u larn in g
ishdan chiqishiga olib kelishi m u m k in .
A k k u m u lato rla r batarey asin in g razryadlanishi yoki yu k lam a- 
ning o ‘zgarishi natijasida av to m obilning bortdagi e le k tr tarm ogrida 
5 m s gach a davom etishi m u m k in b o ig a n kattaligi 30 V gach a 
(ta rm o q n in g n o m in a l kuchlanishi 14 V b o lg a n d a ) b o ig a n k u c h - 
lanish im pulslari yuzaga kelishi m um kin.
Y uqorida keltirilgan b a rc h a sh a ro itla rd a avtom obil datchiklari 
z a ru r m etrologik tavsif va yuqori ishonchlilikni ta ’m inlashi kerak.