Avtomobil transporti muxandisligi

15.4 Diagnostikalash stendida transport vositasi g’ildiragiga ta’sir etuvchi
kuch
Stendlardagi chopish barabanlari yo‘lni taqlid (imitatsiya) qiladi. Barabanlar
yakka va qo‘shaloq bo‘lishi mumkin. Avtokorxonalarda asosan bitta yetakchi ko‘prikka
mo‘ljallangan qo‘shaloq barabanlar ishlatiladi. Tayanch-yuritma moslamalari bir
barabanli, ayrim yasalgan–har bir g‘ildirakka ikkitadan, bir butun qilinib yasalgan–
ikkala g‘ildirakka ikkita baraban hamda uch yoki to‘rt barabanli bo‘lishi mumkin.
Stendning bitta chopish barabani yuklama moslamasi bilan, ikkinchisi–transport vositasi
“harakati” tezligini o‘lchash moslamasi bilan jihozlangan.
Yuklama moslamasi transport vositasi ishi rejimlarini barabanlarni tormozlab
taqlid (imitatsiya) qiladi. Yuklama moslamalari sifatida gidravlik, mexanik va elektr
tormozlar ishlatiladi.
Inertsion stendlarda tormozlaydigan yuklama moslamalar yo‘q. Ularning
vazifasini barabanlar va ularga birlashtirilgan maxoviklarning inersiya massalari
bajaradi.
15.4-rasm. Tortish
xususiyatini aniqlovchi kuch
stendining shakli:
1-ushlab turuvchi baraban;
2-yuklovchi baraban;
3-yuklama beruvchi moslama
(tormoz).

---

103
Diagnostikalash stendida transport vositasi g‘ildiragiga ta’sir etuvchi kuchning
yo‘nalishi 16.5-rasmda keltirilgan. Stendning ayrim o‘lchamlari quyidagi ifodalar
bo‘yicha topiladi:
g
b
r
r
)
6
,
0
–
4
,
0
(
=
(15.2)
a
sin
)
(
2
0
b
g
r
r
l
+
=
(15.3)
bu yerda: r
b
– baraban radiusi, m; r
g‘
– g‘ildirak radiusi, m; l
o
– barabanlar o‘qlari
orasidagi masofa, m; sin
a
– g‘ildirakning barabandan chiqib ketmaslik sharti
koeffitsienti.
Dinamometrik stendlar transport vositalarining xarakterli tezlik va yuklama
rejimlarini taqlid (imitatsiya) qiladi, asosiy parametrlarni o’lchaydi hamda agregat va
tizimlarning texnik holatini aniqlaydi.