Avtomobil yo’llarini obodonlashtirish va jihozlash

TERMIZ MUHANDISLIK TEXNOLOGIYA INSTITUTI





“Avtomobil yo’llarini obodonlashtirish va jihozlash” fanidan
KURS ISHI
Topshirdi: ________________
Qabul qildi: Fayzudinov No’mon
Taqrizchi: To’layev Baxtiyor


Termiz- 2023-yil

Avtomobil yo‘li joylashgan hududning tabiiy-iqlim sharoiti
Сурхондарё вилоятининг ғарбий қисмида жойлашган. Иқлими қуруқ субтуропик иқлим.
Ўзбекистоннинг бошқа тоғли туманларидан иссиқлик ресурсларининг анча баландликгача юқорилиги билан ажралиб туради. Бу ҳудуднинг об-ҳавоси кескин континентал ҳисобланиб, йиллик ўртача ҳаво ҳарорати +14.3˚ С ни ташкил қилади. Йилнинг энг юқори ҳарорати VI-VII-VIII ойлар ҳисобланиб, ҳарорат +43˚ С даражагача етади. Йилнинг энг совуқ даври бу XII-I ойлар ҳисобланади, бу ойларда ҳарорат -25˚ С гача етади. Йиллик ёғингарчилик ёғиши 464 мм ни ташкил этади. Йиллик ўртача шамолнинг эсиш тезлиги 2.4м/сек гача етади. Шамолнинг эсиш режимларини
Муҳандислик геология қидирув ишларини бажариш жараёнида қуйидаги ишлар бажарилди.

1-rasm. Сурхондарё viloyati xaritasi

Автомобил йўллари тармоғининг ривожланганлик даражаси, унинг ҳалқ ҳўжалигига, инсонларга хизмат кўрсатиш сифати пировард натижада давлатнинг иқтисодий салоҳиятини ўсишига ва ривожланишига олиб келади.

Ҳозирги кунда Республика автомобил йўлларининг умумий узунлиги 184000 км ни ташкил этади. Шундан 42654 км магистрал ва умумий фойдаланишдаги йўллар бўлиб, унда автомобил йўлларининг қуйидаги узунлиги тасдиқланган: халқаро аҳамиятдаги -3979 км, давлат аҳамиятидаги -14069 км, маҳаллий (вилоят) аҳамиятидаги -24606 км.

1-расм: Умумий фойдаланувдаги автомобил йўллари.
Умумий фойдаланишдаги автомобил йўлларининг 52,3 фоизи асфальтбетон, 40,7 фоизи битумминерал ва нефтминерал қопламали, 0,8 фоизи цементбетон, 3,9 фоизи шағалли, 2,3 фоизи тупроқ йўллардир.
Умумий қаттиқ қопламали йўл тармоқларининг узунлиги минг квадрат км га 277,1 км ни ташкил этса, умумий фойдаланадиган йўлларда 93,6 км га тўғри келади.

1940 йилда Республикада мавжуд автомобил йўл тармоқларининг узунлиги 32,5 минг км бўлиб, 4,7 минг км қаттиқ қопламали йўлларни ташкил этарди.

Ҳозирги вақтда бу кўрсаткич тегишли равишда 146,3 ва 124,4 минг км дан иборат, яъни 26,5 марта ўсди. Умумфойдаланадиган йўл тармоғининг узунлиги, 1940 йилда 2,8 минг км бўлиб, 1 км қаттиқ қопламали йўлларга тўғри келадиган бўлса, ҳозирги кунда бу кўрсаткич тегишли равишда 43,5 ва 42,0 минг км дан иборат бўлиб, 42,0 марта ошди. Шу давр мобайнида юк транспортини миқдори 12,6 марта ошган бўлса, юк ташиш 38,0 юк ташиш айланмаси 58 ва йўловчи ташиш 369 марта ошди.
Юқоридаги изоҳлар мамлакат миллий даромади таркибида автомобил йўлларининг транспорт оқимига хизмат кўрсатиш даражаси ҳисобига ажралмас улуши борлиги, ҳамда унинг халқ хўжалиги тизимида ғоятда катта аҳамиятга эга эканлиги далолатидир.
Kurs ishini bajarish davomida Сурхондарё viloyati II toifali avtomobil yo'lining harakat jadalligini o’rgandim va shu asosida harakat jadalligi grafigini qurdim.
2-jadval