Avtomobil yo’llarini qurish va ekspluatatsiya qilish

Skrper – Tashish masofasi 100 m dan 3km gacha bog‘langan gruntli sharoitida skreperlar;

• 
  Skreper yordamida yo‘l ko‘tamasini barpo qilish
  
• 
  Suv sepuvchi mashinalar yordamida gruntni namlash
  
• 
  Yengil va og‘ir katoklar yordamida ko‘tarmani zichlash
  

Ekskavator – O‘rtacha tashish masofasi 3 km ko‘p bo‘lsa, ekskovatorlardan foydalaniladi.

• 
  Ekskovator yordamida gruntni karerda ishlash
  
• 
  Avtosamosvallar yordamida gruntni tashish
  
• 
  Buldozer yordamida gruntni yoyish
  
• 
  Suv sepuvchi mashina yordamida gruntni optimal namlikka yetguncha suv sepib namlash
  
• 
  yengil, o‘rta va og‘ir katoklar yordamida gruntni zichlash
  

Tuproq ishlarini taqsimlash grafigini tuzish

Tuproq ishlarini taqsimlash grafigi ko‘tarma, o‘yma ish hajimi aspsida tuziladi.

Tuproq ishlarining ko‘tarma, o‘yma ish hajimlari “Kurs ishi bo‘yicha yo‘l poyi
ish hajmini hisoblash” 2-jadvalidan olinadi.


Yer ishlari hajmini hisoblash. Yer ishlari hajmini taqsimlash grafigi.
Yer ishlari hajmi bo‘ylama kesimdagi ishchi belgilar va ko‘ndalang kesimga asosan hisoblanadi.

Yer ishlari hajmini formulalar, jadvallar hamda EHM yordamida aniqlash mumkin.

Ko‘tarma yoki o‘yma hajmini quyidagi formula yordamida aniqlash mumkin.

Bu yerda: , - yo‘l poyining ketma-ket joylashgan ko‘ndalang kesim yuzasi.
-ko‘ndalang kesimlar orasidagi masofa.
- ko‘ndalang kesim yoki bag‘ir nishabligi.
, - ketma-ket joylashgan ishchi belgilar
Agar, - < 1,0 bo‘lsa, ularning qiymatlari hisobga olinmaydi. U holda grunt ishlari hajmi quyidagicha aniqlanadi.

Joyning ko‘ndalang nishabi 100% dan kam bo‘lgan hollarda, grunt ishlari hajmini hisoblash uchun N.M.Mitin jadvalidan foydalansa bo‘ladi.
Yo‘l poyi ish hajmini hisoblash bo‘yicha talabalarga rahbar tomonidan beriladigan

2-jadval