Avtotransport vositalarida

Takrorlash uchun savollar:
1. Transport ishini nazorat qilish nima uchun kerak?
2. Transport ishining nazorati qaysi organlar tomonidan amalga oshi-
riladi?
3. Nazorat qilishning qanday usullari mavjud?
4. Yengil avtomobil-taksilar ishi qanday nazorat qilinadi?

---

157
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1. Áàãäàñàðîâ A.M. Æèçíü ñ àâòîìîáèëåì. T., 2008.
2. Áëàòíîâ Ì.Ä. Ïàññàæèðñêèå àâòîìîáèëüíèå ïåðåâîçêè. M.:
«Òðàíñïîðò», 1972.
3. Butayev Sh.A. va boshqalar. Tashish jarayonlarini modellashtirish va
optimallashtirish. T.: «Fan», 2009.
4. Äóäíåâ Ä.È. è äð. Îðãàíèçàöèÿ ïåðåâîçîê ïàññàæèðîâ àâòîìîáèëü-
íûì òðàíñïîðòîì. M.: «Òðàíñïîðò», 1974.
5. Karimov E. Avtomobillarda yo‘lovchilar tashish. T.: «Sharq» NMAK,
2002.
6. Ëîãèñòèêà îáùåñòâåííûõ ïàññàæèðñêèõ òðàíñïîðòîâ: Ó÷åáíèê
äëÿ ñòóäåíòîâ ýêîíîìè÷åñêèõ âóçîâ (ïîä ðåä. Ìèðîòèíà Ë.Ì.). M.:
«Ýêçàìåí», 2003.
6. Ìóí Â.Ñ. Ïàññàæèðñêèå àâòîìîáèëüíûå ïåðåâîçêè. T.: «O‘qi-
tuvchi», 1990.
7. Òðàíñïîðòíàÿ ëîãèñòèêà. Ó÷åáíèê / Ïîä ðåä. Ìèðîòèíà Ë.Â. M.:
«Ýêçàìåí», 2003.
8. Õîäæàåâ Á.A. Àâòîìîáèëüíûå ïåðåâîçêè. T., 1991.
9. Xodjayev B.A. Avtomobillarda yuk va passajirlar tashish asoslari. T.:
«O‘zbekiston», 2002.
10. Õîäæàåâ Á.A., Çàêèðîâ Ã.T. Ìåæäóíàðîäíûå àâòîìîáèëüíûå ïåðå-
âîçêè. T.: «Ôàí», 2005.

---

158
MUNDARIJA
KIRISH..............................................................................................................................3
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI YO‘LOVCHI TRANSPORTI
VA UNI RIVOJLANTIRISH MASALALARI..................................................................5
1-bob. AVTOBUSLARDA TASHISHNI TASHKIL ETISH
1.1. Yo‘nalish tarmog‘i va avtobus yo‘nalishlari.......................................................12
1.1.1. Transport tarmog‘i va uning ko‘rsatkichlari....................................................12
1.1.2. Yo‘nalish turlari .............................................................................................14
1.1.3. Shahar ichi yo‘nalishlari va turlari ..............................................................15
1.1.4.. Avtobus yo‘nalishlarini ochish, yo‘nalish pasporti ................................16
1.2. Avtobuslar ishining tasarruf ko‘rsatkichlari......................................................19
1.2.1. Avtobuslar ishining miqdoriy va sifat ko‘rsatkichlari..............................19
1.2.2. Avtobuslarning texnik tayyorgarlik koeffitsiyenti.......................................19
1.2.3. Avtobuslarning ishga chiqish koeffitsiyenti.................................................21
1.2.4. Avtobuslarning ish va yo‘nalishdagi vaqti ..................................................20
1.2.5. Harakat tezligi .................................................................................................22
1.2.6. Avtobuslarning qatnov va aylanma qatnov vaqti ......................................23
1.2.7. Avtobusning umumiy yurgan masofasi. Yo‘ldan foydalanish
koeffitsiyenti ............................................................................................................24
1.2.8. Avtobuslarning sig‘imi, sig‘imdan foydalanish koeffitsiyenti .............25
1.2.9. Avtobuslarning ish unumdorligi: tashilgan yo‘lovchilar soni
va bajarilgan yo‘lovchi-kilometrlar .......................................................................27
1.3. Yo‘lovchilar oqimi va uni o‘rganish usullari.....................................................28
1.3.1. Aholining transport harakatchanligi ...........................................................28
1.3.2. Yo‘lovchilar oqimi haqida tushuncha. Yo‘lovchilar oqimini
o‘rganish usullari.....................................................................................................29
1.3.3. Kerakli avtobuslar soni va harakat intervali...............................................39
1.4. Yo‘nalishlarda avtobuslar harakat tezliklarini me’yorlash..............................42
1.4.1. Avtobuslar harakat tezliklarining ahamiyati va ularga ta’sir
etuvchi omillar..........................................................................................................42
1.4.2. Avtobus tezliklarini me’yorlash....................................................................46
1.4.3. Yo‘nalishlarda tezliklarni xronometraj usulida me’yorlash......................47
1.5. Haydovchi va chiðtachilar mehnatini tashkil qilish.........................................50
1.5.1. Haydovchilarning ish va dam olish vaqtlari ..............................................50
1.5.2. Haydovchilar va chiðtachilar mehnatini tashkil etish usullari............52
1.6. Avtobuslar harakat jadvali va ularni tuzish usullari..........................................57
1.6.1. Harakat jadvalini tuzishga qo‘yilgan talablar, jadval turlari ...................57
1.6.2. Harakat jadvalini tuzish uchun ma’lumotlar.
Harakat jadvalini tuzish usullari...........................................................................59
1.7. «Tig‘iz» soatlarda shahar ichi avtobus yo‘nalishlarida tashishni
tashkil etish va uning xususiyatlari.............................................................................71
1.8. Tashish uchun haq olishni tashkil etish.............................................................74

---

159
1.9. Shahar atrofi, shaharlararo va xalqaro yo‘nalishlarda yo‘lovchilar
tashishni tashkil etish .................................................................................................80
1.9.1. Shahar atrofi yo‘nalishlarida avtobuslar harakatini tashkil etish...........80
1.9.2. Shaharlararo yo‘nalishlarda avtobuslarda tashishni tashkil etish.............85
1.9.3. Shahar atrofi yo‘nalishlarida avtobuslar harakat jadvalini tuzish .......87
1.9.4. Xalqaro yo‘nalishlarda yo‘lovchilar tashish................................................88
1.9.5. To‘g‘ri va aralash tashishni tashkil etish......................................................91
1.10. Avtovokzallar, avtostansiyalar va yo‘l qurilmalarining vazifalari................92
1.11. Maxsus va buyurtma avtobuslarda tashishni tashkil etish.................................98
2-bob. YENGIL AVTOMOBILLARDA YO‘LOVCHILAR TASHISH
2.1. Taksilarda yo‘lovchilar tashishni tashkil etish..................................................100
2.2. Taksilarning to‘xtash joylari ...............................................................................105
2.3. Taksilar ishining texnik-tasarruf ko‘rsatkichlari.............................................106
2.4. Yo‘nalishli taksilarda yo‘lovchilar tashishni tashkil etish..............................109
3-bob. AVTOBUSLAR VA TAKSILAR HARAKATINING