Axborot texnologiyalari” kafedrasi ma’lumotlarni tiklash

Faylni tiklash usullari
Fayllarni tiklashning turli usullarini ko‘rib chiqishni boshlashdan oldin, biz bitta muhim xususiyatni ta’kidlaymiz: agar diskdagi ma’lumotlar yozilgan bo‘lsa, unda dasturlarning hech biri va ma’lum bo‘lgan usullarning hech biri ularni tiklay olmaydi. Shuning uchun, ma’lumotlarni qayta tiklashdan oldin diskka hech qanday ma’lumot yozilmasligi juda muhimdir. Qayta yozilmagan fayllarni tiklashning ikkita usuli mavjud. Barcha tiklash dasturlari shu usullardan birini yoki ikkalasidan ham foydalanadi.
1-usul: Fayllar va papkalar haqidagi ma’lumotlarni tahlil qilish orqali fayllarni tiklash.
Bu ma’lumotni tiklash dasturlarida qo‘llaniladigan birinchi usul, chunki u muvaffaqiyatli qo‘llanilganda asl nomlar, fayl yo‘llari (File direction) , sana / vaqt va ma’lumotlarning o‘zi tiklangan fayllar.
Faylni tiklash dasturi fayllar va papkalar haqidagi ma’lumotlarning birinchi nusxasini o‘qish va qayta ishlashga urinishdan boshlanadi, ayniqsa ba’zi hollarda uchraydigan (masalan, fayl tasodifiy o‘chirilgan bo‘lsa), bu fayllarni tiklash uchun talab qilinadigan yagona narsa.
Agar fayllar va papkalar haqidagi ma’lumotlarning birinchi nusxasi jiddiy shikastlangan bo‘lsa, u holda yordamchi dastur diskni skanerdan o‘tkazadi va fayllar va papkalar haqidagi ma’lumotlarning ikkinchi nusxasini qidiradi. Shuningdek, ma’lumotlar saqlanadigan disk maydonida joylashgan bo‘lishi mumkin bo‘lgan papkalar va fayllar tuzilishi haqida qo‘shimcha ma’lumotlarni batafsil izlaydi. Shundan so‘ng, topilgan barcha ma’lumotlar qayta ishlanadi va papkalar va fayllarning asl tuzilishi qayta yaratiladi.
Agar diskning fayl tizimiga jiddiy zarar yetmasa, ehtimol papkalar va fayllar tuzilishini to‘liq tiklay oladi. Agar fayl tizimi jiddiy buzilgan bo‘lsa, ushbu usul papkaning to‘liq tuzilishini qayta tiklashga imkon bermaydi. Bunday holda, tiklangan fayllar ularga tayinlangan virtual nomlari bo‘lgan papkalarda joylashgan bo‘ladi. 3-rasmda ushbu papkalarni R-Studio va R-Undelete - da ko‘rasiz.

3-rasm: Qayta tiklangan fayllar va papkalar va virtual papkalarning tuzilishi
2-usul: Ma’lum turdagi fayllarni skanerlash orqali fayllarni tiklash (imzolar bo‘yicha fayllarni qidirish).
Agar birinchi usuldan foydalanish kerakli natijaga erisha olmasa, fayllarni imzo (sign) orqali qidirish kerak. Ushbu usul ko‘proq ma’lumotlarni qayta tiklashga imkon beradi, ammo u faylning asl nomlarini, sana / vaqt yoki diskdagi to‘liq papkani va fayl tuzilishini ololmaydi. Ma’lum turdagi fayllarni skanerlashda (imzo orqali fayllarni qidirish) diskdagi tarkib tahlil qilinadi va "fayl imzolari" yordamida qidiruv amalga oshiriladi. Fayl imzosi (File sign) - bu faylning boshida yoki oxirida joylashgan, ma’lum bir fayl turiga xos bo‘lgan ma’lumotlar shablonidir. Deyarli har bir fayl turida kamida bitta fayl imzosi mavjud. Masalan, barcha ko‘chma tarmoq grafikalari (Portable Network Graphics - png) "‰ PNG" bilan boshlanadi va ko‘plab MP3 fayllari "ID3" bilan boshlanadi. Bunday fayl imzolari diskdagi ma’lumotlarni ma’lum bir fayl turiga bog‘lashga va keyin ularni tiklashga imkon beradi. Ma’lum turdagi fayllarni skanerdan o‘tkazgandan so‘ng, R-Studio va R-Undelete topilgan fayllarni "Qo‘shimcha topilgan fayllar" toifasiga joylashtiradi, bu yerda ular aniqlangan fayl imzosi asosida kengaytmalar tomonidan tuziladi va ularga ma’lum bir shablon nomi (tartib raqami) beriladi. 4 va 5-rasmlar.

4- rasm: Ma’lum turdagi fayllarni skanerlash.

5-rasm: Ma’lum turdagi fayllarni skanerlash orqali mantiqiy diskdan tashqarida joylashgan fayllar