Axborot tizimini boshqarish turli komponentlardan iborat, jumladan: Dasturiy ta'minot: Bu ma'lumotlar bazasini boshqarish uchun ishlatiladigan dastur yoki dasturlar to'plamini anglatadi
Download 360.29 Kb.
|
Sessiya
20-50 1) ma`lumotlar bazasini lohiyalash quyidagi tashkil etuvchilarini o‘rganishni taqazo etadi. Ob`yektlar, ob`yekt xususiyatlari, bog‘lanishlar (ob`yekt munosabatlari), vaqt oralig‘i va hokazolar. ―Mohiyat – aloqa‖ modeli predmet sohani tashkil etuvchi uchta asosiy komponentalardan foydalanib quriladi: mohiyat, atribut, aloqa. Konstruktiv elementlar tarkibida ―VAQT‖ tashkil etuvchisi faqat oshkormas holda ishtirok etishi mumkin. Modelda vaqt, yil, sana va shunga o‘xshash atributlar bilan tasvirlanadi. Modelni quirishda ―aloqa‖mavjud ob`yektni, jarayonni yoki hodisani, abstraksiyasi sifatida keladi. Atribut mahiyatni xarakterlaridan bo‘lib, nom bilan belgilanib, birorta qiymatlar to‘plamidan qiymatlar qabul qilinadi. ―Mohiyat – aloqa‖ modelidagi bog‘lanishlarga, ikki mohiyat o‘rtasidagi har bir bog‘lanish turiga tegishli munosabatlarni kiritish zarur (binar, ternar.., n-nar). Loyiha haqidagi axborot diagramma ko‘rinishida rasmiylashtiriladi, buning uchun quyidagi belgilar kiritiladi: mohiyat turlari – to‘rtburchak bilan, atributlarovallar bilan tasvirlanadi va ular mos mohiyatlar bilan yo‘nalishsiz qirralar bilan bog‘lanadi. ―Mohiyat – aloqa‖ modeli predmet sohani (PS) faqat aniq bir qismini akslantiradi. Bu holda uni lokal model deyiladi. PS haqida to‘la axborotga ega bo‘lish uchun uni etarli kengroq tekshirish zarur va oldingisini to‘ldiradigan local modellar qurish kerak. Shundan so‘ng lokal modellar birlashtirilib PS haqida bir butun kompozitsion tasvirga ega bo‘lamiz.
2) ) Funksional bog‘lanish tushunchasi. Relyasion MBda ma’lumotlarni tuzilmasidan tashqari ularni sxematik axborotiga ham etibor beriladi. MBni tuzilmasi haqidagi axborot munosabat sxemasi yordamida beriladi. Sxematik axborotlar esa atributlar orasidagi funksional bog‘lanishlar orqali ifodalanadi. MB munosabatlarida atributlarni tarkibini quyidagi talablarga javob beradigan qilib guruhlash kerak: Atributlar orasidagi zaruriy bo‘lmagan takrorlanishlar bo‘lmasligi kerak. Atributlarni guruhlaganda ma’lumotlar takrorlanishi minimal darajada qilib ta’minlanishi kerak. Bu bevosita ma’lumotlarni tez qayta ishlash imkonini beradi. Bunga normallashtirish jarayoni yordamida erishiladi. Normallashtirish deganda berilgan munosabatni bir necha marta oddiy va kichik munosabatlarga ajratish tushuniladi. Bu jarayonda mumkin bo‘lgan barcha funksional bog‘lanishlar aniqlanadi. Agar, A,B,S, R munosabatini 3 ta atributi yoki atributlar to‘plami bo‘lsin. Agar B atribut A atributga, S atribut esa B atributga bog‘langan bo‘lsa, ya’ni , A → B va B→S. Bunda teskari bog‘linishlar bo‘lmasa, unda S atribut A atributga tranzitiv bog‘langan deyiladi. Uni ko‘pincha diagramma ko‘rinishida quyidagicha belgilaymiz: 3) SQL muhitida tranzaksiva tushunchasi. SQL tilida tranzaksiya deb, ma’lumotlami tiklashga nisbatan ajralmas bo‘lgan operatorlar ketma - ketligiga aytiladi. SQL tilidagi har bir chaqirish moduli tranzaksiyadir. SQL tili tranzaksiyalari biror-bir modulning protseduralarini bajarishdan boshlanadi. COMMIT yoki ROLLBACK operatorining bajarilishi bilan tugaydi. Agar tranzaksiya ROLLBACK operatori bilan tugasa, prtoseduradagi barcha qilingan amallar bekor qilinadi. Har bir tranzaksiyaning “faqat o‘qish” yoki “o‘qish va yozish” tartiblari mavjud. Tranzaksiya tartiblari SET TRANSACTION operatori yordamida o‘rnatiladi. Kutish qoidasiga nisbatan ''o‘qish va yozish” tartibi o‘rnatiladi. “Faqat o‘qish" tartibi doimo saqlanadigan bazaviy ma’lumotlarga qo‘llaniladi. Har bir SQL tranzaksiyasi himoyalanish darajasiga ega: READ UNCOMMITTED, READCOMMITTED, REPEATABLEREAD yoki SERIALIZABLE. SQL tranzaksiyasi himoyalanish darajalari bajarilayotgan tranzaksiyaning boshqa parallel bajarilayotgan tranzaksiyalarga ta’sir etish darajasini aniqlaydi. Tranzaksiyaning aniq darajasini o‘rnatish uchun SETTRANSACTION operatoridan foydalanishadi. Kutish qoidasiga nisbatan SERIALIZABLE tartibi o‘rnatiladi. Himoyalanish darajalari tranzaksiyalarning parallel bajarilishida yuz berishi mumkin bo‘lgan hodisalarni aniqlaydi. Quyidagi ko‘rinishdagi hodisalar bo‘lishi mumkin: Download 360.29 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling