Axborot tizimini boshqarish turli komponentlardan iborat, jumladan: Dasturiy ta'minot: Bu ma'lumotlar bazasini boshqarish uchun ishlatiladigan dastur yoki dasturlar to'plamini anglatadi

4. CREATE TABLE ( []);
5. Select *from sotuvchilar Union Select *from buyurtmachilar
Bilet №7.1.Ma'lumotlar bazasini boshqarish tizimi (MBBT) - bu ma'lumotlar bazalarini yaratish, ularni yangilab turish va ulardagi kerakli ma'lumotlarni qidirishni tashkil qilish uchun zarur bo'lgan dasturiy ta'minot va til vositalari to'plami. Tizimlashtirilgan ma’lumot - ?Aniq shakl, qoidalar asosida bog’langan ma’lumotlar, masalan: ma’lumotlarning jadval, yozuv kabi tuzilmalari. Tizimlashtirilmagan ma’lumot - ?
Aniq shaklga ega bo’lmagan yoki aniq “qolip” ga tushirib bo’lmaydigan ma’lumotlar, masalan: ma’lumotlarning to’plam tuzilmasi yoki matnli ma’lumotlar2. bu ma'lumotlar bazasida ma'lumotlarni tartibga solish jarayoni bo'lib, u jadvallar o'rtasida aloqalarni o'rnatish hamda ortiqcha bog'liqliklarni bartaraf etish orqali ma'lumotlar bazasini moslashuvchanligini orttiradi.Bir xil ma'lumotlarni ko‘payib ketishi MB ni hajmi ortib ketishiga sabab bo‘ladi, bu esa ma'lumotlar bazasini saqlashni qiyinlashtiradi.
Misol uchun, agar bir turdagi ma’lumotlarni bir nechta joyda saqlangan bo‘lsa uni o'zgartirish kerak bo'lsa, barcha joylarga bir xil o'zgartirishlar kiritilishi kerak bo'ladi.Normallashtirish va normal shakl so'zlari ma'lumotlar bazasining tuzilishini anglatadi.Normallashtirish 1970-yillarda IBM tadqiqotchisi E.F. Codd tomonidan ishlab chiqilgan.Normalizatsiya ma'lumotlar bazalarida ma'lumotlarni tartibga solishda aniqlikni oshiradi.Ma'lumotlarni ortiqcha bo'lishi turli xil noaniqliklarganing paydo bo'lishiga olib keladi, bu unumdorlikni pasaytiradi va ma'lumotlarni boshqarishni moslashuvchaligini kamaytiradi. Bundan xulosa qilishimiz mumkinki, normallashtirishdan maqasad:Noaniqliklarni bartaraf etish;
Ishlashni yaxshilash;Ma'lumotlarni boshqarish qulayligini oshirish. 3. SQL tili so'rov-natija ko'rinishida ishlaydi. So'rovlar har bir element uchun emas, butun bir guruh uchun beriladi va natija olinadi.
SQL uchun ma'lumotlar bazasidagi ma'lumotlar qay shaklda, qay tartibda joylashganini umuman ahamiyati yo'q, faqatgina operatorlarni to'g'ri yozish orqali istalgan ma'lumotlarni chiqarish mumkin bo'ladi.SQL tili barcha ma'lumotlar bazasini boshqarish tizimlari uchun umumiy standart til hisoblanadi.
SQL operatorlari orqali quyidagi vazifalarni bajarish mumkin:Ma'lumotlarni so'rov orqali olish.Jadval qatorlariga ma'lumot qo'shish, qatorlarini o'chirish va yangilash.Obyektlarni yaratish, o'zgartirish va o'chirish.Ma'lumotlar bazasi va obyektlarga ruxsatlarni o'rnatish.Ma'lumotlar bazasi foydalanuvchilarini hosil qilish va baza xafsizligini ta'minlash.4. SELECT * FROM Salepeople WHERE City = ANY (SELECT City FROM Customers); Operator ANY ostkiso‘rov chiqargan xamma qiymatlarni oladi, (bu misol uchun –
buyurtmachilar jadvalidagi xamma City qiymatlari) va rost deb baholaydi, agar ularning ixtiyoriysi (ANY) tashqi so‘rov satridagi shaxar qiymatiga teng bo‘lsa. ANY operatori o‘rniga IN yoki EXISTS ishlatish mumkin, lekin ANY “= “ operatordan boshqa relyatsion operatorlarni ishlatishi mumkin.
5. operatoridan foydalanish. EXISTS - bu “TRUE” yoki “FALSE” qaytaruvchi operatordir. Bu shuni bildiradiki, u predikatda avtonom yoki mantiqiy operatorlar AND, OR, va NOT yordamida tuzilgan mantiqiy ifodalar bilan kombinatsiya qilingan xolda ishlatilishi mumkin. U ostki so‘rovni “TRUE” deb baxolaydi agar u ixtiyoriy natija xosil qilsa va “FALSE” deb baxolaydi xech qanday natija xosil qilmasa.
Misol: Agar buyurtmachilardan juda bo‘lmasa bittasi San Jose shaxrida yashasa, buyurtmachilar jadvalidagi ma’lumotlarni chiqaring. SELECT CNum, CName, City FROM CustomersWHERE EXISTS (SELECT * FROM Customers WHERE City = 'San Jose'); EXISTS ni faqat sodda ostki so‘rov bilan emas mutanosib so‘rov bilan ishlatish mumkin. Bu holda EXISTS ichki ostki so‘rovni tashqining xar bir satri uchun
tekshiradi.