Axborot tizimlari nazariy asoslari magistratura mutaxassisliklari uchun o


Download 2.13 Mb.
Pdf ko'rish
bet13/97
Sana13.09.2023
Hajmi2.13 Mb.
#1676892
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   97
Bog'liq
Axborot tizimlari nazariy asoslari (T.Maxarov)

Transport (jo‘natish) darajasi. Birinchi uch daraja ko„plab 
foydalanuvchilar jamoa bo„lib ishlashi mumkin bo„lgan umumiy 
tarmoqni tashkil etadi. Transport darajasida ma‟lumotlar paketlari tartibi 
va ularning aloqadorligi nazorat qilinadi. Kompyuterlar o„rtasida 
almashinuv jarayonida telefon kommutatsiyasiga o„xshash virtual aloqa 
ta‟minlanadi. 
Seans darajasi. Ayrim hollarda foydalanuvchilar o„rtasida 
aloqalarning ko„pligi sababli, bunday jarayonni tashkillashtirish 
murakkab bo„ladi. Bunday murakkabliklarni bartaraf etish uchun bu 
darajada ma‟lumotlar paketlarini uzatish va qabul qilish, seansni 
www.ziyouz.com kutubxonasi


17 
o„rnatish va tugatish jarayonlari standartlashtiriladi. Seans darajasida 
kompyuterlar o„rtasida virtual aloqa telefon aloqasi kabi o„rnatiladi va 
tugallanadi. 
Ifodalashni boshqarish. Bu daraja dasturiy vositalari, agar formatlar 
bir biridan farq qilsa, ma‟lumotlarni uzatayotgan kompyuter ichki 
formatidan qabul qiluvchi kompyuter ichki formatiga almashtirish 
amalini bajaradi (masalan, IBM va DEC). Bu daraja o„z ichiga 
ma‟lumotlarni kodlash, foydalanilayotgan belgilar to„plami funksiyalari 
va displey ekranida yoki chop qilishda ma‟lumotlarni ifodalash 
usullarini oladi. Bulardan tashqari, uzatilayotgan ma‟lumotlarni siqish va 
ochish ham amalga oshiriladi. 
Amaliy 
daraja 
yuqori 
amaliy 
va 
tizim 
darajalarida 
foydalanuvchilarni qo„llashni ta‟minlovchi funksiyalarga kiradi. 
Masalan: 
umumiy tarmoq manbalariga kirishni tashkillashtirish: 
axborotlarga, diskli xotiraga, tashqi qurilmalarga (printer, skaner 
va h.k.); 
tarmoqni umumiy boshqarish (tarmoq umumiy manbalariga 
kirishni chegaralash, konfiguratsiya, nosozliklardan so„ng ish 
qobiliyatini tiklash, samaradorlikni boshqarish); 
elektron xabarlarni uzatish (elektron pochtani ham o„z ichiga 
oladi); 
elektron konferensiyalarni tashkillashtirsh; 
yuqori daraja muloqot funksiyalari. 
Elektrotexnika va radioelektronika Xalqaro muxandislik instituti 
(IEEE)da lokal tarmoqlarda ma‟lumotlarni uzatish protokollari uchun 
standartlar ishlab chiqilgan. Tarmoq kanallari ma‟lumotlariga kirish 
www.ziyouz.com kutubxonasi


18 
usullarini ifodalovchi bu standartlar IEEE 802 nomini olgan. Fizik sohaga 
ma‟lumotlarni uzatish yaqinligiga qarab, tarmoqlararo bog„lanuvchi 
protokollarni quyidagicha ajratish mumkin: quyi, o„rta va yuqori daraja 
protokollari. 

Download 2.13 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   97




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling