Axborot tizimlari

Elektron kitoblar. CD-ROM rusumidagi katta hajmli uncha qimmat 
bo’lmagan xotira-qurilmalarning mavjudligi tufayli elektron kitoblarning paydo 
bo’lishi mumkin bo’ldi. Elektron kitoblar atamasi sahifalari displey ekranida 
tasvirlanadigan yangi rusmdagi kitobni anglatadi. Boshqacha aytganda, bu axborot 
interaktiv tizimi foydalanuvchi (o’quvchi) uchun sahifama-sahifa tashkil etilgan 
axborotga kirishni taminlaydi. 650 Mb sig’imli kompakt disk axborotning quyidagi 
keltirilayotgan hajmlaridan birini yozishga imkon beradi: 
 A4 formatdagi matnning 200.000 sahifasi; 
 20.000 grafik rasmlar; 
Xarflar dastasi 
Bosgich 
kompyuter 
xotira 
xotira 
buferi 
ma’lumotlarni 
uzatish apparati 
muxarrir 
xarflar 
dastasi 
xarflar 
dastasi 
xarflar 
dastasi 
Yuqori 
chastotali blok 
televizor 

---

215 
 2.000 televizion statik tasvirlar; 
 30 soniya videotasvir; 
 18 soat o’rtacha sifatli tovush. 
Elektron kitob sahifalaridagi axborot uch xil bo’lishi mumkin: estetik 
(kitobning «yoqimli» ko’rinishini belgilovchi va uning o’quvchiga ta’sirini 
kuchaytiruvchi), axborot (kitob mazmunini ochib beruvchi) va nazorat 
(piktogramma, ikona, dialogli darchalar, dinamik menyu va hokozolar ko’rinishida 
taqtim etilgan material). 
Elektron kitoblarni to’rt sinfga: qomusiy, axborot, o’qituvchi va imtihon 
oluvchilarga bo’lishi mumkin. 
Elektron kitoblarni birinchi xili muayayn mavzu bo’yicha ulkan hajmdagi 
axborotni 
o’zida 
saqlaydi. 
Crolier 
Enceclopedia, 
Comptons 
Multimedia
Enceclopedia, Microsoft Bookshelf va boshqa shu kabi mashhur mahsulotlar bunga 
misol bo’la oladi. 
Elektron kitobning ikkinchi xili birinchisiga o’xshamaydi, biroq bu kitoblarda 
saqlanuvchi axborot unchalik keng emas va maqsadga yo’naltirilgan xususiyatga ega. 
Masalan, Oxford Textbook of Medicine on Compact Disk, Elsevie’s Active Library 
on Corrosion va boshqalar.