Axborot tizimlari

11.3. Interaktiv moliyaviy amallar 
Internet paydo bulgandan beri iqtisodiy-moliya jarayonlari global miqyosda 
ortib bormoqda. SHu vaqtning o’zida moliyaviy muxitning dinamikasi kuchayishi 
uning barqarorligini susaytirmoqda, bu esa o’z navbatida inkirozga uchrash
darajasini oshirada. 
Moliyaviy muxit o’z ma’nosiga ko’ra maksimal axborotlashgan va 
virtuallashgandir. SHu sababdan Internet texnologiyalari bank ishiga hamda 
brokirlik xizmatlariga singdirilmoqda.
YAngi telekommunikatsiya qurilmalari moliyaviy operatsiyalarni tez va kam 
xarajatlar evaziga amalga oshirishni ta’minlaydi. 
sotib oluvchi 
Brouzer 
sotuvchi serveri 
Tranzaktsiyani 
boshqarish 
shlyuz 
Alishtirish 
sotuvchi 
banki 
Aniqlash va 
xisob kitob 

---

152 
Bank ishiga Internetni singdirish uch xil yo’ldan bormoqda: 
 Bankning va boshqa xujjatlarni elektron qayta ishlash; 
 Tulov tizimini kompyuterlashtirish, yaьni tulov operatsiyalarini 
kompyuterlar orqali amalga oshirish; 
 Bankning ishchi stantsiyalari o’rtasida aloqani o’rnatish uchun 
telekommunikatsiya tizimlaridan foydalanish. 
Ixtiyoriy tadbirkor o’ziga xizmat ko’rsatish uchun bank tanlayotganda “Qulay, 
Ishonchli, Foydali” degan qoidaga rioya qiladi. Bu esa uning eьtiborini beixtiyor 
banklarning kompyuterlashtirilganiga va Internet-bank ishiga tushadi. 
Internet-bank ishi bu ma’lumotlar bazasi, dasturlar va boshqa qurollarning 
yig’indisidan iborat bo’lib, ma’lumotlarni bir joyga to’plash hamda ulardan 
Internetga ulangan kompyuterlardan foydalanish imkonini berish. 
Internet- bank ishini O’zbekiston Respublikasida tashkil qilish yo’nalishi va ular 
uchun ishlatiladigan dasturlar tijorat banklarining ravnaqiga va davlatning moliyaviy 
siyosatida muxim o’rin tutishi lozim. SHu maqsadda bank ishi sohasida katta 
yutuqlarga erishgan davlatlar tajribasini o’rganishimiz lozim