Axborot va aloqa texnologiyasi va ofaklar xavfini kasarish bo'limi infratuzilma koridorlarini rivojlantirish seriyasi I qism: Uchta istiqbolli infratuzilmani chuqur tahlil qilish Yo'laklar

Iqtisodiy darajalar


Shakllar

Makro darajasi
Mamlakatlararo hamkorlik


Korporatsiya, konsorsium, xolding, erkin savdo zonasi,
davlat-xususiy sheriklik, texnopark va boshqalar.

Mezo darajasi
Mintaqaviy loyihalar

Moliyaviy va sanoat guruh, klaster, xolding,

davlat-xususiy sheriklik,
uyushma va boshqalar.

Mikro daraja

Iqtisodiy agentlar

va xo'jalik bo'linmalarining hamkorligi
Xolding, moliyaviy va
sanoat guruhi, korporatsiya, alyans, tarmoq tuzilishi va boshqalar.

Yevroosiyo integratsiyasini rag'batlantirish bilan mintaqaviy (mezo-darajadagi) hamkorlik alohida ahamiyatga ega, chunki u ishtirokchi mamlakatlardan mintaqaviy rivojlanishga umumiy yondashuvlarni shakllantirishni, mintaqaviy siyosatni shakllantirish va amalga oshirishning tegishli mexanizmlarini qo'llashni talab qiladi. Bu, ayniqsa, infratuzilma koridorlarini rivojlantirishda dolzarbdir. Infratuzilma uchun hamkorlikni yo'lga qo'yishda
koridorni rejalashtirish va joylashtirishda ishtirokchi mamlakatlarning relyefi va iqlimi, iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy va geosiyosiy xususiyatlari, mintaqadagi aholi mentaliteti va boshqalardagi o'xshashliklari va farqlarini hisobga olish muhimdir.

Hududiy o'zini o'zi boshqarishning Evropa Xartiyasi Hukumat “mintaqa” deganda: “Hudud

Bu geografik jihatdan aniq bir butun yoki yopiq butunlikni yaratuvchi, aholisi umumiy elementlar bilan tavsiflangan, ayrimlari madaniy, ijtimoiy
va iqtisodiy taraqqiyotni rag'batlantirish uchun tegishli ravishda birlashtirilgan va kengaytirilgan bir hil hududlar to'plamidir."36
Mintaqaviy hamkorlik va o'zaro ta'sir ko'p shakllarda bo'lishi mumkin, ularning har biri o'ziga xos tartibga solish yondashuvlarini talab qiladi:

• 
  mamlakat ichidagi ma'muriy hududlarni tanlash; •
  

o‘zini-o‘zi boshqarish jamiyatini tashkil etish yoki mavjud ma’muriy sxema doirasida boshqalardan farqli yangi hududning paydo bo‘lishi; va

Piramida shuni ko'rsatadiki, infratuzilma koridorining rivojlanishiga eng katta ta'sir makrodarajada (piramida tepasida), ya'ni davlat va loyihani bevosita amalga oshiruvchi boshqa organlar tomonidan taqdim etilgan infratuzilma koridorida ishtirok etuvchi mamlakatlarda bo'ladi.

Keyingi ta'sir darajasi yirik hududiy biznes bo'linmalari va boshqaruv organlari tomonidan
amalga oshiriladi, ular infratuzilma koridorini qamrab olgan hududdagi ma'muriy birliklar
soniga mutanosibdir. Ularning ta'siri koridorning o'z hududidan o'tadigan qismiga tarqaladi.
Uchinchi darajali ta'sir infratuzilma koridori bo'ylab ishlaydigan korxonalar tomonidan amalga oshiriladi. Ularning ta'siri asosan infratuzilma koridorining funktsional xizmatlarini taqdim etish bilan bog'liq bo'lsa-da, ularning koridorlarni boshqarishga ta'siri ahamiyatsiz.

• 
  Transchegaraviy mintaqalar va mamlakatlar bloklari yoki mintaqalar birlashmalarini
  

shakllantirish.
Infratuzilma koridorlarini rivojlantirish uchun mintaqalararo hamkorlikning eng yaxshi modelini tanlash jarayonini raqobatdosh ustunlikka erishish uchun ishtirokchi davlatlarning biznes hamkorlari bilan hamkorlik qilish jarayoni sifatida ko‘rish mumkin. Har bir iqtisodiy darajada strategik maqsad va boshqa parametrlarda sezilarli farqlar mavjud. Shu bois manfaatdor tomonlarning infratuzilma koridorlarini rivojlantirishga ta'sirini tizimli ravishda tahlil qilish maqsadga muvofiqdir. 6- rasmda infratuzilma koridorlarini rivojlantirishda manfaatdor tomonlarning ta'siri piramidasi ko'rsatilgan.
Piramidaning har bir darajasi samaradorlik va samaradorlik uchun tegishli asosiy ishlash ko'rsatkichi (KPI) bilan tavsiflanadi.

To'rtinchi darajada, jismoniy shaxslar yo koridor xizmatlarining iste'molchilari yoki ishchi

kuchi ishtirokchilaridir. Ularning infratuzilma koridorini boshqarish va faoliyatiga ta'sir darajasi ishchi kuchining sifati va malakasi, to'lov qobiliyati darajasi, tadbirkorlik, migratsiya va turizm faoliyatidagi ishtiroki orqali bilvosita bo'ladi.
Shunday qilib, infratuzilma koridorining muvaffaqiyatli rivojlanishiga eng yuqori ta'sir makrodarajadagilar (masalan, davlat organlari, yirik xususiy kapital, transmilliy korporatsiyalar, xalqaro moliya institutlari) tomonidan amalga oshiriladi, degan xulosaga kelish mumkin.
Shunday qilib, infratuzilma koridorlarini rivojlantirish bo‘yicha hamkorlikni shakllantirishning eng yaxshi mexanizmlarini aniqlashda boshqa manfaatdor tomonlarning manfaatlarini ham unutmasdan, ishtirokchilarning manfaatlari va strategik maqsadlarini makro darajada hisobga olish maqsadga muvofiqdir.

³⁶ Globallashuv va mintaqaviylashuv: Ukraina iqtisodiyoti uchun muammolar: jamoaviy monografiya /
General ed. V. E. Loshenyuk. Chernivtsi: Ruta, 2010. 516 p.

4. -rasm : Manfaatdor tomonlarning infratuzilma koridorlarini rivojlantirishga ta'siri piramidasi

Tegishli tomonlar

Qaror qabul

qilish darajasi

Loyihalar boshqaruvi

Normativ faoliyat (mintaqaviy boshqaruv)

Makro darajada

KPI: geosiyosiy va makroiqtisodiy natijalarga erishish muddatlari va byudjeti bo'yicha loyihani etarli darajada amalga oshirish

Mezo-daraja

KPI: mintaqaviy rivojlanish, klasterli hamkorlik