1.2Ma’lumotlarni shifrlash va deshifrlash dasturida ishlash
Bizning 28147-89 GOSTi DES ga analog (o‘xshash) bo‘ladi, lekin kаlitning uzunligi 256 bit, shuning uchun shifrni yechishga mustaxkamlik darajasi ancha yuqori. Ya’ni muhim tоmоni shundaki, Bunda butun himoyalash tizimi ko‘zda tutilgan bo‘lib, shifrlashni simmetrik usullarini “avlodli” kamchiliklarini yengib o‘tadi – ya’ni xabarlarni almashtirish imkoniyati. Imitоvstаvkаlar, xesh – funksiyalar va elektron sonli (yozilishlari)? – bunday tаkоmillаsh-tiрilgаnliklari uzatadigan xabarlarni “avtorizovat” qilishga imkon yaratadi. Shifrlаshni simmetrik usullarini avzalligi – shtfrlash va shifrni yechishni katta tezligi, kamchiligi esa – agar kalti uchinchi shaxsga tegadigan bo‘lsa, bunda himoyalash darajasi bo‘ladi.
Kriptografiya (Cryptography) – Axborotni boshqa ko'rinishga o'tkazishni matematik usullarini o'rganadigan fan. Qisqacha, maxfiy axborot almashinuvni amalga oshirishni o'rganadi.
Shifr, Kriptotizim (Cipher, Cypher)— Axborotni boshqa ko'rinishga o'tkazishda bajariladigan algoritm.
Shifrlash (Encryption)— Axborotni shifr va kalit yordamida boshqa ko'rinishga o'tkazish jarayoni.
Deshifrlash (Decryption)— Shifrlangan axborotni shifrlanmagan (dastlabki) holatiga o'tkazish jarayoni.
Kalit (Key)– Axborotni shifrlash va shifrni ochish uchun kerakli ma'lumot.
Ochiq matn (Plain Text)— Shifrlanmagan axborot.
Shifrlangan axborot (Cipher Text)— Axborotni shifrlangandan keyingi natijasi.
Kriptoanaliz (Cryptanalysis)–Kalitni bilmasdan shifrlangan matnni ochish imkoniyatlarini o'rganadi.
Kriptoanalitik—Kriptoanaliz bilan shug'ullanuvchi odam. Qisqacha, shifrlarni ochish bilan shug'ullanuvchi odam.
Kripto chidamlilik (Strong cryptography)— Axborotni kriptoalaziga qanchalik qarshi tura olishi. Qisqacha, qanchalik uni maxfiy saqlash darajasi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
