Axmedova Malohat Ergashevna pedagogika nazariyasi va tarixi

lliin in iiiv iy
«Men... bundan buyukroq, boyroq va k o ‘rkam roq shaharni 
I n ' m iaganm an...»’6, - deb yozgan edi. M a’mun akadem iyasi haqida 
м г / yuritganda, shuni ham aytish kerakki, hozirga qadar uning tarixi 
\a faoliyati toMaligicha, chuqur ilmiy o ‘rganilmagan. Xolbuki, M a’m un 
akademiyasi o ‘z zam onasining m ashhur ilm -fan beshiklaridan biri edi. 
N a/arim izda bunga asosiy sabab m o ‘g‘ullar (1218-1370) bosqini va m s 
imperiyasi istilosi yillarida olib borilgan m ustam lakachilik siyosatining 
la'siri va uning m a’naviy oqibatidan boshqa narsa emas.
Biz M a’m un akadem iy|sining buyuk olimlari faoliyati haqida 
shuni ta ’kidlam oqchim izki, IX-XI1 asrlarda arab istilosidan keyin 
shunday ijtimoiy-iqtisodiy, madaniy, g ’oyaviy - axloqiy shart-sharoitlar 
yuzaga keldiki, bular M a’m un akadem iyasi olim lariga o 'z qobiliyatini 
namoyon etish, jahon ilm-fani, sivilizatsiyasiga m unosib hissa q o ‘shish 
imkonini beradigan ilmiy m arkazlar yaratilishiga asos bo'ldi. M a’m un 
akadem iyasi olim larining m a’naviy-m a’rifiy qarashlari bugungi yoshlar 
tarbiyasi uchun qim matli b o ‘lganligt uchun ham «Pedagogika tarixi» 
kursi m azm uniga ushbu qarashlarni singdirishga harakat qildik. M a’mun 
akadem iyasi allom alari inson uchun bilish - oliy baxt, deb hisoblaganlar. 
Zero, unga aql-idrok berilgan.
Demak, chinakam inson shaxsiy va ijtimoiy hayotini aql va 
adolat talablariga muvofiq qurm og‘i lozim. Ular tinchlik va xalqlar 
o'vtasidagi d o ‘stlik tarafdori bo‘lganlar, urush oqibatida fan va m adaniyat 
/avol topishiga qarshi turganlar, o ‘z asarlarida ijtim oiy taraqqiyot 
negizi m adaniyatlar va ilm-fanning birlashuvi ekanini isbotlaganlar. 
Inson tabiatining barcha salbiy qirralarini qoralab, ezgulik, saxovat, 
olijanoblikni ulug‘laganlar. Demak, m utafakkirlar insonning m a’naviy 
xatti-harakatlari va axloqni uning o ‘zidan izlaganlar.