Aylanma mablag'larning korxona faoliyatidagi ahamiyati

AM = O’MM – UMA + UMQ + UMK
Bu yerda,
O'MM – o'z mablag'lari manbai (passiv 1-bo'lim yakuni) UMA – uzoq muddatli aktivlar (aktiv 1-bo'lim yakuni) UMQ – uzoq muddatli qarzlar
UMK – uzoq muddatli kreditlar
Aylanma mablag'larni elementlari bo'yicha quyidagilarga ajratish mumkin: ishlab chiqarish zahiralari, tugallanmagan ishlab chiqarish, tayyor mahsulot, pul mablag'lari, debitorlik qarzlari.
Likvidliligiga qarab, ya'ni aylanma mablag'larning pulga aylanish tezligiga qarab: mutloq likvid mablag'lar, tez sotiladigan aylanma mablag'lar, sekin sotiladigan aylanma mablag'larga bo'linadi.
Kapital sarflashning tavakkalchilik, risk darajasiga qarab quyidagi guruhlarga ajratish mumkin:
-minimal riskli aylanma mablag'lar: pul mablag'lari va qisqa muddatli moliyaviy qo'yilmalar;
-kam riskli aylanma mablag'lar: debitorlik qarzlari (muddati o'tgan, shubhaliliardan tashqari),ishlab chiqarish zahiralari (turib qolganidan tashqari) tayyor mahsulot va tovarlar qoldig'i (talab yo'qlaridan tashqari);
-o'rta riskli aylanma mablag'lar: arzon va tez eskiruvchan buyumlar, tugallanmagan ishlab chiqarish, kelgusi davr xarajatlari;

-yuqori riskli aylanma mablag'lar: shubhali debitor qarzdorligi turib qolgan ishlab chiqarish zahiralari, talab bo'lmagan tayyor mahsulot va tovarlar.

Korxonaning moliyaviy holati ana shu aktivlarga joylashtirilgan mablag'larnig qanchalik real pulga aylanishiga bog'liq.
2-jadval
Aylanma mablag’larning guruhlanishi

Ishlab chiqarishdagi roliga qarab	Aylanma mablag’lar elementlari bo’yicha	Shakllantiris h tamoyiliga ko’ra	Moliyalashtiri sh manbaiga ko’ra
Ishlab chiqarish fondlari	Ishlab chiqarish zahiralari: Xom-ashyo, asosiy materiallar, sotib olingan yarim fabrikatlar Yordamchi materiallar Yoqilg'i Tara (qadoqlash va qadoqlash materiallari) Remont uchun ehtiyot qismlar Arzon va tez eskiruvchi buyumlar, tugallanmagan mahsulot xarajatlari Tugallanmagan ishlab chiqarish va o'z yarim fabrikatlari Kelgusi davr xarajatlari	Me'yori belgilanadigan mablag'lar	O'z aylanma mablag'lari
Muomala fondlari	Tayyor mahsulot: 9)Ombordagi mahsulot 10)Jo'natilgan mahsulot Pul mablag'lari Debitor qarzlari	Me'yori belgilanmaydiga n aylanma mablag'lar	Jalb qilingan aylanma mablag'lar

3. Korxonada yuqorida alohida tuzilgan aylanma mablag'larning me'yoriy hisob-kitobidan foydalanib, moliya rejasini tuzish uchun yana bir hisob-kitob – aylanma mablag'lar yig'ma normativining hisob-kitobi tuziladi.
Ushbu jadvalga quyidagilarni ilova qilamiz:

• 
  5 qator: ta'mirlash uchun zarur bo'lgan ehtiyot qismlar bo'yicha yil boshiga nisbatan normativ yoki me'yori 6% ga o'sishi mo'ljallangan;
  
• 
  6 qator: tara yoki idishlar bo'yicha yil oxiriga normativ yil boshiga nisbatan 5000 ming so'mga o'sishi mo'ljallangan;