Azotning o‘simliklar hayotidagi roli. O‘simliklarning azot bilan oziqlanishining o‘ziga xosligi

Azotning o‘simliklar hayotidagi roli. O‘simliklarning azot bilan oziqlanishining o‘ziga xosligi.

MUNDAREJA:

1-bob. Kirish.	2
2-bob Azotli o'g'itlar.	4
2.1 Azotning xususiyatlari	8
2.2 Azotning Kimyoviy xossalari, molekulyar tuzilishi	9
2.3 Azotli birikmalar	10
3-bob O'simliklardagi azot miqdori .	12
3.1 Azotning o’simlik hayotidagi ro’li	14
4-bob Qishloq xo'jaligida azot aylanishi .	17
Nitrogening oziga xosligi	21
5-bob Azotli o'g'itlar to'rt guruhga bo'linadi.	23
5.1 Nitratli o'g'itlar.	23
5.2 Ammiak va ammiakli o'g'itlar.	25
5.3 Ammiakli selitrali o'g'itlar .	29
5.4 Karbamid	31
Xulosa	33
Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati	34

1-bob. Kirish.

Azot o'simliklar hayoti uchun zarur bo'lgan asosiy elementlardan biridir. U oqsillar, fermentlar, nuklein kislotalar, xlorofill, vitaminlar, alkaloidlar va boshqa birikmalar tarkibiga kiradi. Azot bilan oziqlanish darajasi oqsil sintezining hajmi va intensivligini aniqlaydi, bu esa o'sish jarayonlariga sezilarli ta'sir qiladi.
O'simliklar uchun azotning asosiy manbai azot kislotasi va ammoniy tuzlaridir. U tuproqdan NO3-anionlar va NH4+ kationlari, shuningdek, eng oddiy organik birikmalar shaklida so‘riladi. Nitrat azot uglevodlarning oksidlanishi natijasida ammiakga aylanadi. O'simliklarning o'zlari uchun nitratlar zararsizdir va ularning to'qimalarida sezilarli miqdorda to'planishi mumkin. Lekin nitratlarning ortiqcha miqdori issiq qonli hayvonlar uchun zararli, chunki u gemoglobin hosil bo'lishiga to'sqinlik qiladi, organizmni kislorod bilan ta'minlashni buzadi va kanserogen birikmalar hosil bo'lishiga olib keladi.Normalda azot bilan oziqlanish o'simliklarning mahsuldorligini oshiradi. Shu bilan birga, barglar quyuq yashil rangga ega, o'simliklar yaxshi tuyadi, katta barglar va to'liq reproduktiv organlarni hosil qiladi, ularda oqsil sintezi tezlashadi va ular uzoq vaqt davomida hayotiy bo'lib qoladi. Bu o'simlik va uning organlarining yoshini, uglevodlar bilan ta'minlanish darajasini, sintez mahsulotlarining harakatini, fosfor, oltingugurt, kaliy, kaltsiy va mikroelementlar bilan ta'minlashni belgilaydi. Azot bilan oziqlanishi yaxshilanganda em-xashak ekinlarining sifati yaxshilanadi va don tarkibidagi oqsil miqdori ortadi. Qand lavlagi ildiz ekinlari va kartoshka ildizlarida buning teskarisi: haddan tashqari ko'p miqdorda azot bilan aminokislotalar va boshqa azotli moddalar vegetatsiya oxirida to'planadi, bu esa shakar hosilini kamaytiradi va kraxmal miqdorini kamaytiradi. Zig'ir va donli ekinlarda azotning ortiqcha bo'lishi ekinlarning joylashishiga olib kelishi mumkin.Azot ochligining xarakterli belgilari o'simliklarning vegetativ organlarining sekin o'sishi va barglarning och yashil va hatto sariq-yashil rangga ega bo'lishidir. xlorofill hosil bo'lish jarayonlari.
Azot birikmalari o'simlik tomonidan qayta foydalanishga moyil bo'lganligi sababli (qayta ishlash jarayoni), uning etishmasligi belgilari pastki barglarda paydo bo'ladi. Sarg'ish bargning tomirlaridan boshlanadi va barg plastinkasining chetlariga tarqaladi. Muhim va uzoq muddatli azot ochligida och yashil rang asta-sekin sariq, to'q sariq va qizil rangga aylanadi, shundan so'ng barglar quriydi va o'ladi.Donli ekinlarda azot etishmasligi bilan boshoqlarning shakllanishi zaiflashadi; ular qisqa va kamroq don bilan hosil bo'ladi.