B. Abidov, О. G‘. Azimov, U. А. Ziyamuhamedova neft-gaz sintezi asoslari

Olefin	Ilk sulfat kislota kontsentrat- siyasi, % da	Bosim atmos- ferada	Absorbsiya harorati, °Cda
Gidrolizdan so‘ng H2SO4 kontsentratsiyasi, % da
Etilen	98	25	60-75	45
Propilen	70	8	75	40
n-butilen	75	3	40	40
izobutilen	50	3	30	40

Jadval ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, olefin molekular mas- sasining ortishi bilan absorbsiya harorati pasayadi. Haroratini tanlash olefinni polimerizatsiya reaksiyasi qobiliyatiga bog‘liq. Shu sababli etilen uchun absorbsiya harorati 60-70°C da yotadi.

Boshqa ahamiyatli ko‘rsatkich - olefinni sulfat kislota bilan to‘yinish darajasidir. Mono- va dialkilsulfatlar miqdori unga bog‘liqdir. Olefin ortiqcha olinsa dialkilsulfat miqdori ortadi, biroq kislota sarfi pasayadi. Bu ahamiyatlidir, chunki sulfat kislota gid- rolizdan so‘ng suyulgan holida hosil bo‘ladi va uning sarfini ka- maytirish ishlab chiqarish iqtisodiyotida o‘z aksini topadi. Shu bois N₂SO₄: olefin nisbati, odatda, 1:1,2^1,3 qilib olinadi.

Olefinlarning sulfat kislotaga absorbsiyasining tezligi bosimga bog‘liq.

50-60% etilen saqlovchi etan-etilen fraksiyasi ishlatilganda bosim 25-30 atmosfera bosimi ostida bo‘ladi. Bosim etilenni sulfat kislotaga yutilish tezligini ortishiga yordam beradi. Absorbsiya vaqti 3 soat.

3. Spirtlarni olish jarayonining 2-bosqichi - alkil - (I) va dialkilsulfatlar (II)ni gidrolizidir. Gidrolizda quyidagi reaksiyalar ketadi:

   
   

94
Bundan tashqari, reaksiya zonasida hosil bo‘lgan spirt bilan II

reaksiyaga kirishishi va oddiy efir (III) hamda alkilsulfat (I) hosil

qilishi mumkin:

Oddiy efir (III) ni hosil bo‘lishi II bilan suvni o‘zaro reaktsiyasi yo‘li bilan ham amalga oshishi mumkin:

R-CH-CH3

c/

^xso₂ +h,o
/